Ο «τελευταίος» πίνακας βυζαντινής τεχνοτροπίας στη Δύση – Από την κουζίνα ενός σπιτιού στα σαλόνια του Λούβρου

Από την κουζίνα ενός σπιτιού στα σαλόνια του Λούβρου. Αυτή είναι η διαδρομή ενός σπουδαίου πίνακα του φλωρεντινού καλλιτέχνη Τσιμαμπούε, που μόλις αποκτήθηκε από το Μουσείο του Λούβρου με την καταβολή 24,18 εκατομμυρίων ευρώ και αφού προηγουμένως χρειάστηκε να επέμβει το γαλλικό κράτος για να τον χαρακτηρίσει ως εθνικό θησαυρό.

Πρόκειται για το έργο «Ο χλευασμός του Χριστού» (περ. 1280), το οποίο αποτελεί «την συναρπαστική μετάβαση από την εικόνα στη ζωγραφική», όπως λέει η διευθύντρια του Λούβρου Λοράνς ντε Καρ. Άλλωστε ο ζωγράφος του, γνωστός επίσης με το πραγματικό του όνομα Τσέννι ντι Πέπο ή Μπενβενούτο ντι Τζουζέππε 1240-1305) ήταν ο τελευταίος σημαντικός ιταλός καλλιτέχνης, που ακολούθησε τη βυζαντινή τεχνοτροπία, η οποία κυριάρχησε στην πρώιμη μεσαιωνική ιταλική ζωγραφική. Τα έργα του έτσι, σηματοδοτούν σήμερα σηματοδοτούν ένα ορόσημο στην ιστορία της τέχνης.

Η πρόσφατη ιστορία του πίνακα όμως, άρχισε το 2019, όταν η ηλικιωμένη Γαλλίδα που τον κατείχε θέλησε να τον δώσει σε δημοπρασία. Ως τότε ο πίνακας κρεμόταν πάνω από την εστία του σπιτιού της, της δεκαετίας του ΄60 στην Κομπιέν, βόρεια του Παρισιού. Γι΄αυτό και του δόθηκε η ονομασία «Κουζίνα».

Η αγορά

Πράγματι το έργο δημοπρατήθηκε στο Σανλίς της βόρειας Γαλλία, τον Οκτώβριο του ίδιου έτους αλλά το γαλλικό κράτος επενέβη και μπλόκαρε την εξαγωγή του. Θεωρώντας τον «εθνικό θησαυρό», το γαλλικό υπουργείο Πολιτισμού είχε μία προθεσμία 30 μηνών για να συγκεντρώσει τα κεφάλαια, προκειμένου να αποκτήσει τον σπάνιο, αν και μικρού μεγέθους πίνακα, οπότε και άρχισε ο αγώνας για την ανεύρεση των χρημάτων.

Για την περίπτωση συνέδραμαν πολλοί. Το Λούβρο κατ΄αρχάς χρησιμοποίησε μέρος των εσόδων του από την άδεια επωνυμίας για το Λούβρο του Άμπου Ντάμπι. Η Société des Amis du Louvre συνεισέφερε το τελευταίο εκατομμύριο ευρώ, που κατέστησε δυνατή την αγορά. Ενώ και ένα ζευγάρι, μέλη των Αμερικανών Φίλων του Λούβρου, οι κατασκευαστές ακινήτων Χάρι και Λίντα Φαθ συνέβαλαν επίσης, ώστε να συγκεντρωθεί το ποσόν και να ευοδωθεί εν τέλει η αγορά.

Η έκθεση

Τώρα το έργο αναμένεται να παρουσιαστεί δίπλα στον πίνακα «Μεγαλειότητα» (περίπου 1275-1300), επίσης του Τσιμαμπούε στο Λούβρο, όπως δηλώνει η διευθύντριά του, που ανακοινώνει, ότι συγκεντρωμένοι οι δύο πίνακες θα αποτελέσουν το θέμα μιας έκθεσης την άνοιξη του 2025.

Να σημειωθεί, ότι «Ο χλευασμός του Χριστού» είναι μία λατρευτική εικόνα με αυγοτέμπερα και χρυσό πάνω σε ξύλο λεύκας. Οι διαστάσεις του έργου είναι μόλις 25,8 × 20,3 cm και αναπαριστά τον Ιησού Χριστό κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου του Πάθους. Πρόκειται εξάλλου, για έναν από τους οκτώ πίνακες ενός διπτύχου, που φιλοτέχνησε ο Τσιμαμπούε αλλά έχουν διασωθεί μόλις τέσσερεις, εκ των οποίων ο ένας έχει χαθεί.

Το Λούβρο πάντως, ανακοίνωσε την απόκτηση και ενός ακόμη «εθνικού θησαυρού», συγκεκριμένα ενός πολυτελούς σχεδίου του Βικτόρ Ουγκό με τίτλο «Βεράντα στη θάλασσα» (1855), «μια από τις πιο όμορφες εικονογραφήσεις του καλλιτέχνη» κατά την Λοράνς ντε Καρ.

Διαβάστε επίσης:

Τα σεισμόπληκτα μνημεία της Κω σε τροχιά πλήρους αποκατάστασης – Αυτοψία Μενδώνη

Μεταφέρεται ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων σε κτίριο στην Πλάκα – Αυστηροί όροι χρήσης

Έργα της Ελένης Βερναδάκη για πρώτη φορά σε δημοπρασία και έκθεση