Ο σαουδάραβας πρίγκιπας, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι και ο πίνακας των 450 εκατομμυρίων δολαρίων

Πέντε χρόνια συμπληρώνονται τον επόμενο μήνα από την τελευταία φορά που είδε ο κόσμος το έργο «Salvator Mundi» (Σωτήρας του κόσμου) του Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Ήταν το 2017 στον οίκο Christie’s της Νέας Υόρκης, όταν έγινε το πιο ακριβό έργο στην ιστορία της τέχνης, κάνοντας το ρεκόρ των 450 εκατομμυρίων δολαρίων, τη στιγμή που η προηγούμενη αγορά του, το 2005 από έναν μάλλον σκοτεινό οίκο δημοπρασιών στην Νέα Ορλεάνη είχε γίνει για μόλις 1.175 δολάρια.

Ο αγοραστής παραμένει άγνωστος, αν και θεωρείται, ότι πρόκειται για τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν Αλ Σαούντ, άγνωστη όμως είναι και η τοποθεσία όπου φυλάσσεται. Για την ακρίβεια ο πίνακας «εξαφανίστηκε» αμέσως μετά την πώλησή του, οπότε διογκώθηκαν οι φήμες και σχετικά με τη γνησιότητά του, που είχαν άλλωστε εκφραστεί ευθύς εξ αρχής.  Πολλά μυστήρια μαζεμένα, που όπως φαίνεται όμως, μπορεί να αρχίσουν να λύνονται.

Σημαντική εξέλιξη συνιστά η πληροφορία, ότι τώρα ο σαουδάραβας πρίγκιπας μπορεί να χτίζει ένα μουσείο αφιερωμένο ειδικά στην ανάδειξη του «Salvator Mundi». «Το έργο βρίσκεται στη Σαουδική Αραβία, όπου κατασκευάζεται μια γκαλερί τέχνης, η οποία νομίζω πρόκειται να ολοκληρωθεί το 2024», όπως δήλωσε ο ομότιμος καθηγητής ιστορίας της τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και έγκριτος μελετητής του Λεονάρντο ντα Βίντσι, Μάρτιν Κεμπ μιλώντας την περασμένη εβδομάδα, στο Λογοτεχνικό Φεστιβάλ του Τσέλτεμαν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αποκάλυψε μάλιστα, ότι έχει δεχθεί πρόσκληση για να το δει από κοντά.

Οι διαφωνίες

Ο Μάρτιν Κεμπ με την ακλόνητη πεποίθησή του ως προς την αυθεντικότητα του έργου είχε συμβάλλει καθοριστικά στην πιστοποίησή του το 2008, μετά την αμφιλεγόμενη αποκατάστασή του και πριν από την εμφάνισή του στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου το 2011. Δεν προκαλεί έκπληξη λοιπόν το γεγονός, ότι είχε επαφή με τις αρχές της Σαουδικής Αραβίας σχετικά με τον πίνακα και ότι τον προσκάλεσαν να επισκεφθεί τη χώρα για να τον μελετήσει.

Δεν είναι σίγουρος όμως, αν θέλει να κάνει το ταξίδι, λόγω των «ανομιών του σαουδαραβικού καθεστώτος», όπως είπε στους Financial Times, παρ΄ότι θα ήθελε πολύ να πάει για να φέρει το έργο «στο φως».

Ο ίδιος άλλωστε όλα αυτά τα χρόνια έμεινε σταθερός στην άποψή του, ότι ο Ντα Βίντσι ζωγράφισε το έργο. Αντίθετα άλλοι ειδικοί έχουν εκφράσει σοβαρές αμφιβολίες για την κατάσταση και την πατρότητά του λέγοντας, ότι δημιουργήθηκε σε μεγάλο βαθμό από το εργαστήριο του Λεονάρντο και όχι από τον ίδιο. Επιπλέον, ότι η υπερβολική αποκατάστασή του, το έχει κάνει περισσότερο έργο του συντηρητή παρά εκείνου, που κράτησε αρχικά το πινέλο. Ως εκ τούτου ο πίνακας παραμένει ακόμη και σήμερα πηγή διαφωνιών μεταξύ των ιστορικών τέχνης.

Η «αρσενική Μόνα Λίζα»

Το πορτρέτο του Λεονάρντο ντα Βίντσι όμως, έχει ήδη ονομαστεί «Η αρσενική Μόνα Λίζα»! Απεικονίζει τον Χριστό να σηκώνει το δεξί του χέρι σε μια ευλογία ενώ μία διαφανής σφαίρα ισορροπεί στην παλάμη του αριστερού χεριού του.

Μια προγραμματισμένη έκθεσή του πάντως στο Λούβρο του Άμπου Ντάμπι το 2018 ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή. Επίσης το έργο απουσίαζε από την υπερπαραγωγή του Λούβρου στο Παρίσι το 2019 που ήταν αφιερωμένη στον Λεονάρντο ντα Βίντσι. Μάλιστα η ακύρωση της παρουσίασής του έγινε τόσο πολύ την τελευταία στιγμή, που το μουσείο είχε ήδη εκδώσει ένα βιβλίο σχετικά με το έργο. Έκτοτε υπήρξαν πολλές αντικρουόμενες αναφορές για την αποτυχία της συμφωνίας, ότι δηλαδή συνέβη είτε λόγω της άρνησης του Λούβρου να το αναγνωρίσει ως έργο του μεγάλου ζωγράφου, είτε για να το κρεμάσει δίπλα στη Μόνα Λίζα

 Ως τώρα τέλος, άλλες πληροφορίες έχουν τοποθετήσει τον πίνακα άλλοτε σε αποθήκη στην Ελβετία και άλλοτε στο ιδιωτικό γιοτ του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν «Serene».

Διαβάστε επίσης:

Δημήτρης Δασκαλόπουλος: Όταν συλλέγεις έργα τέχνης έχεις ευθύνη για το μέλλον τους

Νέος συνδυασμός: Αλέξης Ακριθάκης και εστιατόριο του Μουσείου Μπενάκη