Ο ΝΕΟΝ στους πρόποδες της Ακρόπολης με land art Ρίτσαρντ Λονγκ

Το έργο του Ρίτσαρντ Λονγκ με τίτλο Athens Slate Line συναντάται στον περίπατο που οδηγεί στο Ιερό Διονύσου Ελευθερέως στη Νότια Κλιτύ της Ακρόπολης: Πρόκειται για έκθεση του ΝΕΟΝ που έχει επιμεληθεί η διευθύντριά του Ελίνα Κουντούρη ενεργοποιώντας για ακόμη μία φορά αρχαιολογικό χώρο σε συνάρτηση με τη σύγχρονη τέχνη (το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου εγκαινιάστηκε με την εγκατάσταση του Διονύση Καβαλιεράτου από το πρόγραμμα Έργο στην Πόλη του εν λόγω Οργανισμού). Το Athens Slate Line παρουσιάζεται στο πλαίσιο του θεσμού Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Κύριος εκπρόσωπος της Land Art, ο Ρίτσαρντ Λονγκ (Richard Long) από το Μπρίστολ της Αγγλίας παραμένει σταθερά ριζωμένος στους αρμούς της αγγλικής πρωτοπορίας: μαθήτευσε υπό τον Άλφρεντ Κάρο της αφηρημένης γλυπτικής (συνεργάτη του Χένρι Μουρ) καθώς και τον έτερο μαθητή του Φίλιπ Κινγκ ενώ διατηρεί στενούς δεσμούς φιλίας με τον Χάμις Φάλτον και την εντελώς καινοφανή του περιπατητική τέχνη (walking artist) μέσω της οποίας προκύπτουν διάφορα mixed media έργα. Εξάλλου, και ο ίδιος ο Λονγκ συγγενεύει με το εννοιολογικό αυτό ιδίωμα. Ένα από τα πρώιμα έργα του το 1967 τιτλοφορήθηκε χαρακτηριστικά A Line Made by Walking: δημιουργήθηκε όταν διασχίζοντας ο ίδιος σε ευθεία γραμμή ένα λιβάδι στην αγγλική εξοχή απαθανάτισε τα ίχνη του στην κάμερα, την ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση. Στα έργα του από το A Line Made by Walking έως τα πιο σύγχρονα,  η παρουσία του καλλιτέχνη υπονοείται από τα ίχνη του και έτσι ορισμένοι τον θεωρούν προπομπό της επιτελεστικής τέχνης.

Από τότε πάντως θεωρήθηκε προάγγελος της Land Art (σε ελεύθερη μετάφραση, γήινη τέχνη ή πιο δόκιμα «του τοπίου»): αφηρημένες αρχιτεκτονικές εγκαταστάσεις και γλυπτά τοποθετούνται σε αχανείς εκτάσεις και άναρχα φυσικά τοπία έτσι ώστε να εκφράσουν τον τρόπο με τον οποίο η ανθρώπινη δράση και διάνοια παρεμβαίνει και ενυφαίνεται στη φύση παράγοντας αισθητικό και εννοιολογικό σπινθήρα. Έργα του Λονγκ συμπεριλαμβάνονται στη μόνιμη συλλογή της Τέιτ μόντερν -ο μοναδικός καλλιτέχνης με τρεις υποψηφιότητες για το περίζηλο βραβείο Τέρνερ το οποίο κέρδισε την τέταρτη φορά το 1988 για το έργο White Water Line.

Πολλές φορές έκτοτε έχει επέμβει στα πιο ρευστά τοπία, όπως η Σαχάρα: το έργο Dusty Boots Line (1988) συγκροτεί μονοπάτι από αχνή σκόνη εξήντα μέτρων το οποίο αποκαλύπτεται κάτω από την επιφάνεια της σκουρόχρωμης πέτρας που απαντάται στην έρημο.

Τέσσερα χρόνια νωρίτερα δημιουργεί το έργο Athens Slate Line που αποτελείται από μεμονωμένα κομμάτια σχιστόλιθου τα οποία έχουν συναρμοστεί και πάλι με βάση το γραμμικό μοτίβο. Η γραμμή παραπέμπει σε μονοπάτι και τη φύση του βαδίσματος που ευοδώνει τον διαλογισμό.

Όπως σημειώνουν οι διοργανωτές, «Η γραμμή βρίσκεται στον πυρήνα της καλλιτεχνικής πρακτικής του Long. Πρωτοεμφανίστηκε στο σημαντικό έργο του A Line Made by Walking, 1967, στη διάρκεια των σπουδών του στο Saint Martin’s School of Art (…) Οι περίπατοι συνδυάζουν τη φυσική αντοχή με τις αρχές της τάξης, της δράσης και της ιδέας, προτείνοντας ένα νέο τρόπο θέασης της ευρύτερης περιοχής του χώρου». Το έργο λοιπόν εκφράζει καίρια και τον σκοπό του υπουργείου Πολιτισμού «να μην έχουμε καλοκαίρι χωρίς πολιτισμό» όπως verbatim δήλωσε η Λίνα Μενδώνη, φέτος που πάσχει ο καλλιτεχνικός χώρος λόγω της υγειονομικής κρίσης. Ας σημειωθεί εκ νέου ότι το πρόγραμμα Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός παρουσιάζει διακόσιες πενήντα μία εκδηλώσεις (σε συνεργασία με έντεκα πολιτιστικούς φορείς) που θα φιλοξενηθούν σε εκατόν έντεκα αρχαιολογικούς χώρους (πλέον των παραστάσεων στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου). Ο προϋπολογισμός ανέρχεται στα δύο εκατομμύρια ευρώ απασχολώντας περίπου επτακόσιους πενήντα καλλιτέχνες από την ελεύθερη αγορά και πεντακόσιους εργαζομένους για την τεχνική υποστήριξη από τους χώρους διεξαγωγής τους.

Richard Long
Athens Slate Line
Ιερό Διονύσου Ελευθερέως, Περίπατος, Νότια Κλιτύς Ακρόπολης
21 Ιουλίου – 30 Σεπτεμβρίου 2020

Ωράριο Έκθεσης
Καθημερινά 8:00 – 20:00

Είσοδος ελεύθερη κάθε Δευτέρα, Τετάρτη & Παρασκευή 19:00 – 19:45.
Είναι απαραίτητη η προκράτηση θέσης στο digitalculture.gov.gr

Οι εκδηλώσεις προσφέρονται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το μόνο αντίτιμο είναι το εισιτήριο για την είσοδο σε κάθε χώρο, όπου υπάρχει.