Ανήμερα του εορτασμού του αποδόθηκε αποκατεστημένος ο ναΐσκος του Αγίου Νικολάου Θων, η κομψότερη εκκλησία της Αθήνας, που δυστυχώς βρίσκεται κρυμμένη ανάμεσα σε πανύψηλα κτήρια στη διασταύρωση των λεωφόρων Αλεξάνδρας και Κηφισίας. Εκεί όπου βρισκόταν παλαιότερα το κτήμα Θων των Αμπελοκήπων.

Σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής που χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα, το ναΰδριο του Αγίου Νικολάου Θων, που ανήκει στην Ενορία Αγίου Δημητρίου Αμπελοκήπων, ήταν για χρόνια εγκαταλειμμένο, κατεστραμμένο, με πολλά δομικά προβλήματα, αλλά και βανδαλισμένο.

 Το έργο της αποκατάστασής του ολοκλήρωσε το υπουργείο Πολιτισμού. Άλλωστε ο ναός είναι κηρυγμένο ιστορικό μνημείο (με απόφαση του ΥΠΠΟ από το 1979). Είχε κτισθεί σε σχέδια του Αναστάσιου Μεταξά (και όχι του Τσίλερ όπως θεωρούνταν ως πρόσφατα) και τα εγκαίνιά του είχαν γίνει στις 26 Μαρτίου 1895, παρουσία υψηλών προσκεκλημένων.

Η αρχιτεκτονική του είναι εντελώς ιδιαίτερη, αφού πρόκειται για ένα στρογγυλό κτίσμα με τρούλο, με προεξάρχουσα την ημικυλινδρική αψίδα του ιερού στα βορειοανατολικά. Οι εκτεταμένες εργασίες συντήρησης, που έγιναν εξάλλου σήμερα, αποκάλυψαν τον αρχικό γεωμετρικό του διάκοσμο και τις τοιχογραφίες ενώ αποκαταστάθηκαν και τα ξύλινα παράθυρα, η θύρα και τα περίτεχνα βιτρώ, που λέγεται ότι είχε φέρει ο Θων από τη Ρωσία. Φυσικά πρώτα έγιναν οι επιβεβλημένες αναστηλωτικές εργασίες, καθώς και σωστικές επεμβάσεις συντήρησης. Ακόμη, διαμορφώθηκε ο περιβάλλων χώρος, τοποθετήθηκαν ενημερωτικές πινακίδες ενώ πλέον υπάρχει και εξωτερικός φωτισμός. Επίσης έγινε τρισδιάστατη αποτύπωση του συνόλου του μνημείου με την βοήθεια σαρωτή laser, ενώ όλα τα ανάγλυφα αρχιτεκτονικά στοιχεία αποτυπώθηκαν με φωτογραμμετρική μέθοδο με τη βοήθεια οπτικών σαρωτών. Συντηρήθηκε μάλιστα ακόμη και το σκαλιστό κωδωνοστάσιο, εξωτερικά του ναού.

Ο ναός του Αγίου Νικολάου είναι το μόνο κτίσμα, που διατηρείται σήμερα από τα οικοδομήματα της έπαυλης «Mon Caprice» του κτήτορα του ναού, Νικολάου Θων, που ήταν αυλικός και επιμελητής της Βασιλικής Χορηγίας του Γεωργίου Α΄ καθώς και διευθυντής του Βασιλικού Θεάτρου. Η έπαυλή του, κτισμένη σε σχέδια του Ερνέστου Τσίλερ, περιτριγυριζόταν από έναν μεγάλο κήπο με πυκνή βλάστηση, κοσμημένο με γλυπτά των Γεωργίου Βρούτου και Γεωργίου Φυτάλη, καθώς και με πολλές προτομές αγωνιστών, φιλελλήνων, πολιτικών κ.ά.

Όσον αφορά τον ναό, ως ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία του σημειώνονται οι οριζόντιες, παράλληλες ταινίες, που διαμορφώνονται πλαστικά στην εξωτερική του επιφάνεια. Πάνω από αυτές διαμορφώνεται και μία ζώνη με έκτυπα κυκλικά στοιχεία. Τα ανοίγματα του ναού πλαισιώνουν παραστάδες με γύψινα επίκρανα κορινθιακού τύπου, ενώ τα δύο αντιδιαμετρικά παράθυρα φέρουν αξιόλογα βιτρώ από ρωσικό εργαστήριο.

Ο εξωτερικός χρωματισμός, από τον οποίο σήμερα σώζονται μόνο τοπικά ίχνη, με διαβαθμίσεις στις αποχρώσεις και απομίμηση φλεβώσεων μαρμάρου, αναδεικνύει ακόμα περισσότερο την επιμελή κατασκευή του ναού και την κομψότητά του. Εσωτερικά ο ναός διακοσμείται με την τεχνική «al secco» κατά ζώνες, με την κατώτερη να μιμείται ορθομαρμάρωση. Στον τρούλο εικονίζεται ο Παντοκράτορας μεταξύ ευαγγελιστών και προφητών, στην κόγχη η Θεοτόκος ένθρονη βρεφοκρατούσα και εκατέρωθεν αυτής ο Ευαγγελισμός. Το ιερό βήμα διαχωρίζεται από τον κυρίως ναό με ξύλινο τέμπλο.

Το 1944, κατά τη διάρκεια των ένοπλων συγκρούσεων των Δεκεμβριανών, η έπαυλη του κτήματος Θων, το οποίο ήδη από το 1921 έχει αλλάξει ιδιοκτήτη, αλλά και χρήσεις, ανατινάχθηκε. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1947, κατεδαφίστηκε. Με την ανοικοδόμηση πολυώροφων κτισμάτων στην περιοχή, από τα  μέσα του 20ού αιώνα και εξής, ο ναός του Αγίου Νικολάου εντάσσεται σε ένα περιβάλλον, εντελώς ξένο από το αρχικό του.

Νεότερες έρευνες πάντως ανακάλυψαν την ύπαρξη ενός σχεδόν πιστού αντιγράφου του ναού του Αγίου Νικολάου, επίσης κυκλικό, στο κτήμα της αείμνηστης Μαρίας Χορς, (κτήμα Παναγιωτόπουλου) σημαντικής Ελληνίδας χορογράφου, στη Σαλαμίνα.

«Έχουν γραφτεί διαχρονικά πολλά άρθρα στον ημερήσιο Τύπο για την κακή κατάστασή του, αλλά και πλήθος διαμαρτυριών εκ μέρους των περιοίκων. Σήμερα, χάρη στις Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, αποδίδουμε τον Άγιο Νικόλαο, την ημέρα της γιορτής του, πλήρως αποκατεστημένο στην πόλη», όπως αναφέρει η υπουργός Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη.

 Το έργο της δομικής και αισθητικής αποκατάστασης του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Θων, ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Περιφερειακό Πρόγραμμα ΑΤΤΙΚΗ 2014-2020, είχε συνολικό προϋπολογισμό 550.000 ευρώ.

Διαβάστε ακόμα:

Αυτό το αυτοκίνητο οδηγούσαν ο Έλβις Πρίσλεϊ, η Ούρσουλα Άντρες, ο Αλέν Ντελόν και ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση