Ο Κολοσσός του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου και η σύγχρονη τεχνολογία

Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος επέστρεψε στη Ρώμη. Αλλά επειδή είναι πολύ ψηλός –κάτι λιγότερο από 13 μέτρα, παρ’ ότι καθιστός- παραμένει στο ύπαιθρο.

Συγκεκριμένα στον κήπο της Βίλα Καφαρέλι του Μουζέι Καπιτολίνι, όπου και θα βρίσκεται, τουλάχιστον ως το 2025. Πρόκειται για το κολοσσιαίο άγαλμα, που αναδημιουργήθηκε  από υπάρχοντα θραύσματα με τη βοήθεια των πιο πρόσφατων τεχνολογιών τρισδιάστατης σάρωσης και μοντελοποίησης, αλλά το αποτέλεσμα, όπως  εύκολα μπορεί να παρατηρήσει κανείς είναι αρκούντως παιδαριώδες.

Κι αυτό, γιατί τη θέση του αυθεντικού  λευκού  μαρμάρου και του μπρούντζου από τα οποία ήταν κατασκευασμένο το αρχαίο γλυπτό πήραν η ενισχυμένη ρητίνη, η πολυουρεθάνη, η μαρμαρόσκονη, το αλουμίνιο, τα φύλλα χρυσού και ο σοβάς και όλα αυτά μέσω της τρισδιάστατης εκτύπωσης. Κατασκευαστής, το μη κερδοσκοπικό Ίδρυμα ψηφιακής διατήρησης Factum με έδρα τη Μαδρίτη, όπου  το άγαλμα εκτέθηκε για πρώτη φορά, το 2022  στην έκθεση του Fondazione Prada «Recycling Beauty».

Τα αυθεντικά θραύσματα

Θραύσματα του αγάλματος, που βρίσκονται σήμερα στην αυλή του Παλάτσο ντέι Κονσερβατόρι στη Ρώμη και ένα θραύσμα στήθους από το Αρχαιολογικό Πάρκο του Κολοσσαίου χρησίμευσαν ως οδηγοί για το εγχείρημα, καθώς σαρώθηκαν χρησιμοποιώντας φωτογραμμετρία και σαρωτή LiDAR, τεχνολογίες δημοφιλείς στην αναδημιουργία αρχαίων έργων.

Όσο για τα τμήματα του αγάλματος που λείπουν, κυρίως αυτά που ήταν από μπρούτζο, ενδεχομένως επιχρυσωμένο, μοντελοποιήθηκαν από την ειδικευμένη σε τρισδιάστατες απεικονίσεις γλύπτρια Ιρέν Γκομέ σε συνεννόηση με ειδικούς και επιμελητές του Μουζέι Καπιτολίνι. Στοιχεία εξάλλου, αντλήθηκαν από αγάλματα της ίδιας εποχής από το Μουσείο Άρα Πάξις της Ρώμης, το Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης και το Μουζέο Νατσιονάλε Ρομάνο.  Τα ελλείποντα μέρη αυτής της μνημειώδους μορφής πιστεύεται πάντως, ότι λεηλατήθηκαν για τον ορείχαλκο κάποια στιγμή στην ύστερη αρχαιότητα.

Η παραγγελία

Ο Κολοσσός του Κωνσταντίνου, όπως ονομάζεται το άγαλμα ήταν παραγγελία το ίδιου του αυτοκράτορα και πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε μεταξύ του 313 και 315 μ.Χ. Μάλιστα ήταν εξ αρχής μία ανακατασκευή, αφού προέκυψε από την προσαρμογή ενός προϋπάρχοντος ειδωλολατρικού  αγάλματος. Ο σκοπός ήταν να τιμήσει την διακυβέρνηση του  Κωνσταντίνου, που αργότερα θα αποκαλείτο Μέγας, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας νέας εποχής για την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και για τον ίδιο προσωπικά, όταν ασπάσθηκε το Χριστιανισμό.

Σε κάθε περίπτωση η μορφή είναι εντυπωσιακή και μεγαλειώδης, με πρόσωπο «θεϊκό»,  αυστηρό αλλά και οραματικό. Έχει ενδιαφέρον εξάλλου, ότι έχουν ανακαλυφθεί δύο δεξιά χέρια, με κάποιες διαφορές μεταξύ τους, γεγονός που παραπέμπει ενδεχομένως σε μία τροποποίηση του αγάλματος, επί Κωνσταντίνου πάντα, με σκοπό να αντικατασταθεί το σκήπτρο που κρατούσε από κάποιο χριστιανικό σύμβολο.

Αρχικά το άγαλμα ήταν τοποθετημένο στη Βασιλική του Μαξεντίου και εκεί ανακαλύφθηκαν, το 1486 τα μαρμάρινα τμήματά του, τα οποία αργότερα μεταφέρθηκαν στην αυλή του Παλάτσο ντέι Κονσερβατόρι από τον Μιχαήλ Άγγελο.

Σήμερα ο ιδρυτής του Factum, Άνταμ Λόου λέει, ότι ο στόχος τους είναι ένα αποτέλεσμα, που να προκαλεί συναισθήματα και να διεγείρει πνευματικά. Αλλά ο δρόμος είναι μακρύς ακόμη.

Διαβάστε επίσης:

Βρετανικό Μουσείο: Η στέγη καταρρέει, τα Γλυπτά κινδυνεύουν – Αποκαλυπτικές εικόνες

Μιχαήλ Άγγελος: Το σονέτο της… απέχθειας για το έργο στην Καπέλα Σιξτίνα

Nelly’s, η φωτογράφος που έγραψε ιστορία – Ένα πορτρέτο – έκθεση