Ο χρυσός θησαυρός ενός βυζαντινού ιερέα στη Μικρά Ασία

Βυζαντινά χρυσά αντικείμενα ηλικίας 1400 ετών. Σταυροί, περιδέραια, φυλαχτά, αλυσίδες, βραχιόλια, σκουλαρίκια. Ένα πολύτιμο σύνολο από την Διοκαισάρεια της Κιλικίας, μία από τις χαμένες πατρίδες της Μικράς Ασίας, όπου όμως το παρελθόν και η ιστορία δεν μπορεί να κρυφτούν.

Έναν πύργο της Ελληνιστικής εποχής σ΄αυτήν την αρχαία πόλη, που σήμερα βρίσκεται στην επαρχία Μερσίνας στην νότια Τουρκία, ακριβώς απέναντι από την Κύπρο ανέσκαπταν οι τούρκοι αρχαιολόγοι κι εκεί εντόπισαν τα ευρήματα.

Τα αντικείμενα, δεκαεννιά τον αριθμό χρονολογούνται στα τέλη του 6ου με αρχές του 7ου αιώνα και βρέθηκαν σε ένα από τα δωμάτια του πύργου. Μαζί και ο σκελετός ενός άνδρα, που λόγω των συγκεκριμένων ευρημάτων θεωρείται, ότι ήταν ιερέας. Στο μυστήριο όμως, πώς βρέθηκε ένας βυζαντινός ιερέας στο χώρο αυτό, επί του παρόντος τουλάχιστον, δεν μπορούν να δώσουν απάντηση.

Παρ’ όλα αυτά και όπως δήλωσαν οι υπεύθυνοι της ανασκαφής, η ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα θα αποκαλύψει περισσότερα στοιχεία τόσο για τα χρυσά αντικείμενα όσο και για το άτομο που τα είχε κοντά του, ενώ βεβαίως πολύτιμη πηγή πληροφοριών αποτελεί πάντα η ιστορία.

Συγκεκριμένα από τον 7ο αιώνα ως τον 8ο, αλλεπάλληλες ήταν οι επιθέσεις των Αράβων που κατακτούσαν παροδικά βυζαντινές περιοχές του νότου, ώσπου να εγκατασταθούν κανονικά στην Κιλικία, ιδρύοντας χαλιφάτο. Μόνο τον 10ο αιώνα ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Β΄ Φωκάς ανακατέλαβε την Κιλικία από τους Άραβες με μια σειρά από εκστρατείες την τριετία 962 – 965.

Η ιστορία της Διοκαισάρειας, βέβαια, πάει πολύ πίσω στο χρόνο, καθώς ήταν μία από τις δύο ομώνυμες, αρχαίες ελληνικές πόλεις που είχαν αναπτυχθεί στην περιοχή. Ήταν κτισμένη σε ένα λεκανοπέδιο σε υψόμετρο 1300 μέτρων ενώ η μεγαλύτερη άνθησή της στην αρχαιότητα ήταν κατά την Ελληνιστική εποχή. Αρχικά η πόλη δημιουργήθηκε γύρω από ένα αρχαίο ιερό της Όλβας, παλαιότερης τοπικής θεότητας, η οποία στη συνέχεια ταυτίσθηκε με τον Δία τον Όλβιο ή Όλμπιο που αναγάγει στον Ολύμπιο θεό. Έτσι η πόλη απαντάται και με το όνομα Ολβανόπολη.

Ο ναός

Ο ναός του Ολβίου Διός ήταν τους παλαιότερους και μεγαλοπρεπέστερους στην Ανατολία και κτίσθηκε από τον Σέλευκο Νικάτορα Α΄ (306-281 π.Χ., έναν από τους στρατηγούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Θεωρείται μάλιστα, ότι οι 36 κίονες του ναού ήταν κατασκευασμένοι από υλικό, πέτρα δηλαδή, που δεν υπήρχε στην περιοχή αλλά είχε μεταφερθεί από μακριά, ειδικά γι΄αυτήν την κατασκευή.

Είναι περίπτερος με υψηλούς κίονες που φέρουν κορινθιακά κιονόκρανα ενώ της ίδιας εποχής είναι και ο πύργος που βρίσκεται στα βόρεια της πόλης. Σήμερα σώζονται ακόμη, τα ερείπια ενός Νυμφαίου κι ενός ακόμη ναού που ήταν αφιερωμένος στην θεά Τύχη, όπως και ρωμαϊκά οικοδομήματα, μεταξύ των οποίων το θέατρο, το υδραγωγείο και μία μεγάλη ρωμαϊκή οδός (Decumanus maximus).

Η αρχαιολογική έρευνα, που έχει επεκταθεί και έξω από την πόλη έχει φέρει επίσης στο φως μεγάλη νεκρόπολη με λαξευτούς τάφους και σαρκοφάγους των ρωμαϊκών και των πρώτων χριστιανικών χρόνων, καθώς και αρχαία νομίσματα με το όνομα της πόλης. Κατά τους Παλαιοχριστιανικούς χρόνους πάντως ο ναός του Διός Ολβίου είχε μετατραπεί σε τρίκλιτη βασιλική ενώ στη Βυζαντινή εποχή αποτελούσε ιδιαίτερη επισκοπική περιφέρεια.

Οι ανασκαφές στην αρχαία πόλη της Διοκαισάρειας πραγματοποιούνται υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Ουμίτ Αϊντινλίογλου από το τμήμα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Μερσίνας, με την άδεια του τουρκικού υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού.

Διαβάστε επίσης:

Τα «άλλα» μουσεία – Από τον Μπομπ Ντύλαν ως το γεράκι του Κατάρ

Προσωπικά αντικείμενα του Τζον Λένον σε δημοπρασία NFT – Από τον γιο του, Τζούλιαν