Μέσο επικοινωνίας και διάδοσης μηνυμάτων σαν μια φωτογραφία της στιγμής, που απαθανατίζει πρόσωπα, εικόνες και προ πάντων ιστορία. Αντικείμενο τέχνης, που αντανακλά την καλλιτεχνική τάση και τη δημιουργική ικανότητα των χαρακτών του σε κάθε συγκεκριμένη εποχή. Μικρό και λεπτό, με αξία που προσμετράται με το «ειδικό» βάρος του. Το νόμισμα φυσικά, που ως βασικό μέσο συναλλαγής από την εμφάνισή του στο δεύτερο μισό του 7ου αιώνα π.Χ. αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ανθρώπινες εφευρέσεις.  Σ΄αυτήν την έκθεση έτσι, που εγκαινιάζεται αύριο στο μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή με τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank οι πολλές όψεις του νομίσματος περιμένουν τους επισκέπτες για να τους μυήσουν στα μυστικά και στα φαινόμενα αυτού του πολυσήμαντου αντικειμένου.

Περί τα 150 νομίσματα της περίφημης αυτής συλλογής περιλαμβάνονται στην έκθεση, που με τον τίτλο «Η άλλη όψη του νομίσματος» είναι αφιερωμένη στον εμπνευστή και δημιουργό της Γιάννη Κωστόπουλο (1938-2021).  Όπως επίσης στα 50 χρόνια, που μόλις συμπληρώθηκαν από τα πρώτα νομίσματα που ο ίδιος απέκτησε. Ειδικά για την έκθεση εξάλλου έχουν επιλεγεί ιδιαίτερες εκδόσεις από χρυσό, άργυρο και χαλκό, μεταξύ των οποίων και ορισμένες σπανιότητες.

1

Το αργυρό αθηναϊκό δεκάδραχμο, το ακριβότερο νόμισμα της συλλογής

«Με λογισμό και μ’ όνειρο»

«Μετά από μία περίοδο αναστολής των πολιτιστικών δράσεων λόγω της πανδημίας, τις ξεκινάμε και πάλι και μάλιστα με μία συμβολική έκθεση», όπως είπε στη συνέντευξη τύπου ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Alpha Bank, κ. Βασίλειος Ράπανος.  Αναφερόμενος με ιδιαίτερη συγκίνηση στον επετειακό και συμβολικό χαρακτήρα της έκανε επίσης στον σύντομο χαιρετισμό του μία αναδρομή στην πορεία της Νομισματικής Συλλογής, ενώ όσον αφορά τις πολιτιστικές πρωτοβουλίες και τις δράσεις που αναλαμβάνει σήμερα η Τράπεζα τόνισε χαρακτηριστικά:

«Ως θεματοφύλακας αυτού του ανεκτίμητου θησαυρού, η Alpha Bank της νέας εποχής, ‘με λογισμό και μ’ όνειρο’, όπως έλεγε ο αείμνηστος πρόεδρός μας, Γιάννης Κωστόπουλος, συνεχίζει τη συνεισφορά της στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας μας, για την πνευματική, ηθική και εκπαιδευτική καλλιέργεια της κοινωνίας».

Γιάννης Κωστόπουλος (1938-2021), ο εμπνευσής και δημιουργός της Νομισματικής Συλογγής της Alpha Bank

Στην δυναμική παρουσία διεθνώς αυτής της σπουδαίας Νομισματικής Συλλογής αναφέρθηκε επίσης η δρ Δήμητρα Τσαγκάρη επιμελήτρια της Νομισματικής Συλλογής , καθώς, όπως είπε αποτελεί μέρος της εθνικής μας πολιτιστικής κληρονομιάς.

«Είναι ένα κομμάτι της Ελλάδας, όπως το οραματίστηκε, ήδη από το 1972, ο Γιάννης Κωστόπουλος. Ο άνθρωπος που λάτρευε το αρχαίο νόμισμα, όχι μόνο ως βασικό μέσο συναλλαγής, αλλά και ως ιστορικό τεκμήριο. Σήμερα αναδεικνύουμε την Άλλη Όψη του Νομίσματος, αυτή που το μετατρέπει σε φωτογραφία της στιγμής, μέσο επικοινωνίας και αριστούργημα της αρχαίας ελληνικής τέχνης»

΄Ερευνα στις πτυχές του παρελθόντος                         

Σκιαγραφώντας την ιστορική και πολιτισμική φυσιογνωμία ενός λαού σε δεδομένο τόπο και χρόνο, το νόμισμα προσφέρει  πλούσιο υλικό σε όποιον θέλει να ερευνήσει τις διάφορες πτυχές του παρελθόντος. Τα νομίσματα που εκτίθενται έτσι, αποτυπώνουν πρόσωπα και αφηγούνται γεγονότα από την ελληνική μυθολογία και την ιστορική περίοδο κυρίως της ελληνικής αρχαιότητας, αλλά και από τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή εποχή.

Η πρώτη ενότητα είναι αφιερωμένη στη Σφαίρα του Μύθου. Παρουσιάζεται ένας κόσμος συναρπαστικός με θεούς, ήρωες, μυθικές μορφές και όντα που αποτελούσε πρωταρχική πηγή έμπνευσης για τους χαράκτες των νομισμάτων. Πόλεις και ηγεμόνες, σε διαφορετικές περιοχές και χρονικές περιόδους, χρησιμοποιούν Μορφές από τη σφαίρα του μύθου και εικονογραφημένες μυθιστορίες, στο πλαίσιο της θρησκευτικής πίστης και λατρείας, της προβολής του ηρωικού παρελθόντος στην περίπτωση των πόλεων, και της πολιτικής προπαγάνδας στην περίπτωση των ηγεμόνων.

Με τον τρόπο αυτό, η νομισματική εικονογραφία λειτουργεί ως οπτικό, επικοινωνιακό μέσο και εξυπηρετεί θρησκευτικούς, εθνικούς, πολιτικούς και δυναστικούς στόχους.

Στον ρου της Ιστορίας    

Η δεύτερη ενότητα ακολουθώντας τον ρου της Ιστορίας, αναδεικνύει  ιστορικές προσωπικότητες και εικόνες από ιστορικά γεγονότα, που συνδέονται με την εκάστοτε εκδότρια αρχή.  Κι αυτό γιατί, το πρόσωπο του ηγεμόνα στο νόμισμα χρησιμοποιήθηκε ως η επιτομή των αρετών και των προτερημάτων του και ως υπόμνηση του κληρονομικού δικαιώματός του στην εξουσία. Την ίδια στιγμή, μία εικόνα από συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός αφηγείται το πολιτικό και ιστορικό πλαίσιο της εποχής.

Στην τρίτη ενότητα τέλος, που κλείνει την αφήγηση  παρουσιάζονται νομίσματα με στιγμιότυπα της ανθρώπινης δραστηριότητας και εικόνες από τη φύση. Αυτή η τελευταία ενότητα συμπληρώνει τον πλούτο της νομισματικής εικονογραφίας, τις αμέτρητες πηγές έμπνευσης των αρχαίων χαρακτών και την ικανότητά τους, με απλοϊκότητα και φαντασία, να μετατρέπουν το νόμισμα σε εικόνα του βίου τους και να αποτυπώνουν σε αυτό τον κόσμο που τους περιβάλλει.

Στην αίθουσα αυτή προβάλλεται ένα βίντεο 20 επιλεγμένων νομισμάτων σε κίνηση και μεγέθυνση, τα οποία ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει και από τις δύο όψεις

Πρωτότυπη προσέγγιση

«Πρόκειται για μια πρωτότυπη προσέγγιση και ανάγνωση του νομίσματος που διευρύνει την αναγνωστική αφήγηση, προσφέροντας πολύτιμο υλικό στην νομισματολογική επιστημονική έρευνα. Διευκολύνει τον μυημένο αλλά και τον λιγότερο εξοικειωμένο επισκέπτη να κατανοήσει τα μηνύματα που άπτονται και θίγουν μεγάλα και καίριας σημασίας ερωτήματα που αφορούν τον άνθρωπο και την κοινωνία ευρύτερα», λέει εξάλλου για την έκθεση ο κ. Κυριάκος Κουτσομάλλης, γενικό διευθυντής του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή. Προσθέτοντας, ότι το συγκεκριμένο αφιέρωμα, πέρα του ότι συμβάλλει στην διατήρηση της ενότητας του ιστορικού, πνευματικού και καλλιτεχνικού χρόνου, προσφέρει και αισθητικές, εικονογραφικές αφηγήσεις που αφορούν πρόσωπα, μυθικά πορτραίτα και μύθους, προάγοντας την νομισματική έρευνα.

Από την πλευρά του, ο Επικεφαλής της Διεύθυνσης Επικοινωνίας και Εταιρικών Σχέσεων, κ. Γιώργος Τερζής επεσήμανε, ότι η έκθεση σηματοδοτεί μία σημαντική στιγμή για την ιστορία της Alpha Bank,όσον αφορά τη σχέση της με τον Πολιτισμό. «Πρόκειται για μία σχέση πολύπλευρη που καλύπτει την τέχνη, την ιστορία, το νόμισμα. Μία σχέση που ξεκίνησε από τον Γιάννη Κωστόπουλο, τον άνθρωπο, τον οραματιστή, τον τραπεζίτη και συνεχίζεται αδιάλειπτα από τις Διοικήσεις της Τράπεζας, διαχρονικά», όπως είπε.

Χρονολόγιο και προσβασιμότητα

Σε μία ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα του εκθεσιακού χώρου, σε τρεις τοίχους απλώνεται το Χρονολόγιο της Νομισματικής Συλλογής της Τράπεζας, από το 1972 έως το 2022, με τα κύρια ορόσημα από την πορεία της, μέσα από επιλεγμένα έγγραφα και φωτογραφίες που σφράγισαν την εξέλιξή της. Σε μία προθήκη εκτίθενται έγγραφα και εκδόσεις της συλλογής, μαζί με το αρχαίο νόμισμα της Αίγινας, τον αργυρό στατήρα του 5ου αιώνα π.Χ., από τον οποίο προέρχεται το λογότυπο της Alpha Bank. Στην ίδια αίθουσα προβάλλεται μία σύντομη ταινία, με τις σημαντικότερες στιγμές της πορείας της Νομισματικής Συλλογής.

Παράλληλα στην έκθεση έχει δημιουργηθεί ένας εκπαιδευτικός χώρος για τους μικρούς επισκέπτες, όπου παρουσιάζονται ψηφιακά παιχνίδια σχετιζόμενα με το νόμισμα, καθώς και τα εκπαιδευτικά προγράμματα σε μορφή «μουσειοβαλίτσας» της Νομισματικής Συλλογής. Τέλος, στον εκπαιδευτικό χώρο της  έκθεσης, προβάλλεται η ταινία «ΝΟΜΙΣΜΑ: Εμφάνιση-Εξέλιξη-Παραγωγή», που αναφέρεται στην ιστορία του νομίσματος, από την εποχή της εμφάνισής του και καθ’ όλη την αρχαιότητα.

Να σημειωθεί εξάλλου, ότι η έκθεση είναι προσβάσιμη από όλους.  Έτσι, σε συνεργασία με τον Φάρο Τυφλών Ελλάδος και τον Πανελλήνιο Σύλλογο Παραπληγικών, η έκθεση είναι πλήρως προσβάσιμη σε άτομα με προβλήματα όρασης και κινητικές αναπηρίες, αποτελώντας μία ακόμη σημαντική πρωτοβουλία της Τράπεζας για ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σε θέματα σεβασμού στη διαφορετικότητα και άρσης των ανισοτήτων.

Την έκθεση συνοδεύει κατάλογος στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα, με κείμενα και πλούσιο εικονογραφικό υλικό.

  Info:

΄Ιδρυμα Βασίλη& Ελίζας Γουλανδρή: Ερατοσθένους 13,  τηλ. 210 7252895

 Έκθεση: «Η άλλη όψη του νομίσματος» από τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank

Διάρκεια: 3 Μαΐου – 23 Ιουλίου

Διαβάστε επίσης

Φρέντι Μέρκιουρι: Ένας θρύλος σε δημοπρασία – Από το βασιλικό στέμμα ως τον Πικάσο