Νέο Μουσείο για τη Σπάρτη σ’ ένα ιστορικό διατηρητέο μνημείο

Το παλιό εργοστάσιο της ΧΥΜΟΦΙΞ στη Σπάρτη, ένα κτίριο που έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο θα μετατραπεί σε αρχαιολογικό μουσείο της πόλης, καλύπτοντας μία ανάγκη ετών, προκειμένου να αναδείξει με τρόπο σύγχρονο το εξαιρετικά σημαντικό πολιτιστικό της απόθεμα.

Σε συνδυασμό μάλιστα με την ολική αναβάθμιση και επέκταση του υφιστάμενου Μουσείου και την ολοκλήρωση της αποκατάστασης της «οικίας της Ευρώπης» η Σπάρτη αποκτά επιτέλους τις σύγχρονες μουσειακές υποδομές, που δικαιούται.

Το υπουργείο Πολιτισμού ολοκλήρωσε ήδη τη διαδικασία έγκρισης του συνόλου των μελετών για την κατασκευή του νέου μουσείου για το οποίο, όπως επισημαίνει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη αξιοποιείται το ακίνητο του πρώην εργοστασίου ΧΥΜΟΦΙΞ, που αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα βιομηχανικού κτηρίου του μοντέρνου κινήματος, κτισμένο από τον αρχιτέκτονα Π. Ζενέτο.

Για την ακρίβεια δίνεται έμφαση στη διατήρηση και ανάδειξη της κύριας όψης του κτηρίου ΧΥΜΟΦΙΞ, αλλά στην διατήρηση του εσωτερικού του διατηρητέου κτηρίου.

Η κυρία Μενδώνη διευκρινίζει επίσης ότι «η αναθεώρηση της αρχικής αρχιτεκτονικής μελέτης, ορίζοντας χαμηλότερη στάθμη του υπογείου, κρίθηκε επιβεβλημένη προκειμένου να καταστεί δυνατή η διατήρηση των αρχαιοτήτων, που αποκάλυψε η αρχαιολογική έρευνα, εντός του περιγράμματος του υπογείου του νέου κτιρίου».

Κι αυτό γιατί το κτίριο της ΧΥΜΟΦΙΞ βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου της Σπάρτης, σε οικόπεδο έκτασης άνω των 20 στρεμμάτων, στο βόρειο άκρο της πόλης.

Η μελέτη

Η εγκεκριμένη μελέτη του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Σπάρτης, στο οικόπεδο της ΧΥΜΟΦΙΞ ακολουθεί δύο άξονες. Αφ’ ενός προβλέπει την αποκατάσταση του παλαιού κελύφους του βιομηχανικού κτηρίου, προκειμένου να συμπεριλάβει λειτουργίες του νέου μουσείου, αφ’ ετέρου την προσθήκη κατ’ επέκταση διωρόφου κτηρίου με υπόγειο, ώστε το κτηριακό συγκρότημα να καλύπτει το σύνολο των λειτουργιών ενός σύγχρονου μουσείου, καθολικά προσβάσιμου.

Ως προς τη λειτουργική οργάνωση των χώρων, το υπόγειο αναπτύσσεται σε δύο στάθμες: Στην κατώτερη διαμορφώνονται, μεταξύ άλλων, τρεις διακριτοί βασικοί χώροι αποθήκευσης κεραμικών, ψηφιδωτών και γλυπτών, μικρότεροι χώροι αποθήκευσης ανασκαφικών ευρημάτων, ένα θησαυροφυλάκιο και ο κεντρικός ανελκυστήρας. Στη δεύτερη στάθμη τοποθετείται το μηχανοστάσιο κλιματισμού, το κεντρικό κλιμακοστάσιο, χώροι υγιεινής, το γραφείο του φυλακτικού προσωπικού και ο θάλαμο ελέγχου.

Το ισόγειο αναπτύσσεται και αυτό σε δύο στάθμες. Στην κατώτερη δημιουργούνται οι χώροι παράλληλων εκδηλώσεων και περιοδικών εκθέσεων, το Cafe, το πωλητήριο, χώροι εξυπηρέτησης του κοινού. Στην ανώτερη στάθμη του ισογείου αναπτύσσονται η κύρια αίθουσα εκθέσεων, χώροι μελέτης, εργαστήρια και χώροι υγιεινής, ενώ υπάρχει σύνδεση με τον εξωτερικό χώρο.

Οι χώροι

Στον α’ όροφο, στην προσθήκη του υφισταμένου εργοστασίου, οι λειτουργίες περιλαμβάνουν τα τέσσερα κλιμακοστάσια, τους ανελκυστήρες, WC κοινού και ΑμεΑ, δύο αποθήκες εκθεσιακών αντικειμένων και χώρους μόνιμων εκθέσεων. Η προσθήκη συνδέεται με το όροφο του παλαιού εργοστασίου της ΧΥΜΟΦΙΞ.

Ο α’ όροφος της ΧΥΜΟΦΙΞ περιλαμβάνει αίθουσα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, WC γραφείων, κλιμακοστάσια και δύο ανελκυστήρες.

Τέλος, ο χώρος της υφισταμένης δεξαμενής φιλοξενεί μηχανολογικές εγκαταστάσεις.

Η μελέτη προβλέπει την εκμετάλλευση του πρώην λεβητοστασίου της ΧΥΜΟΦΙΞ, το οποίο είναι ανεξάρτητη κατασκευή. Στο ισόγειό του διαμορφώνονται γραφεία, WC, κουζίνα, κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρας. Στη στάθμη του ορόφου διαμορφώνονται ξενώνας, γραφεία, χώρος αρχείου επιστημονικών τεκμηριώσεων και κλιμακοστάσιο με ανελκυστήρα.

Το κτίριο είχε κατασκευαστεί σε δύο φάσεις. Το έτος 1959 το διώροφο και τριώροφο τμήμα του και δύο χρόνια αργότερα η μονώροφη επέκτασή του και στη συνέχεια έγινε η επέκτασή του σε μορφή προστεγάσματος. Το 2005 το ΥΠΠΟΑ αγόρασε το ακίνητο από την Εθνική Τράπεζα για τη χωροθέτηση του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Σπάρτης.

Το 2020 εγκρίθηκε η αρχιτεκτονική προμελέτη που περιλάμβανε το χαρακτηρισμένο ως μνημείο κτήριο του εργοστασίου ΧΥΜΟΦΙΞ, καθώς και νέες επεκτάσεις σε επαφή με το μνημείο.

Οι μελέτες εκπονήθηκαν στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτιστικής Ανάπτυξης μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Πελοποννήσου, προϋπολογισμού 2.750.000 ευρώ.

Διαβάστε επίσης:

Ποιοι είναι οι εφοπλιστές που συλλέγουν έργα τέχνης – Από τον Νιάρχο ως σήμερα