«Κεντημένα» στο ξύλο με ανάλαφρα σχέδια, συχνά ανθρωπόμορφα, αντικείμενα που έρχονται από πολλά χρόνια εξέλιξης αλλά σήμερα είναι μόνον συλλεκτικά. Πρόκειται για τα παραδοσιακά ξυλόγλυπτα εργαλεία, που σχετίζονται με την κλώση, τη ραπτική, το πλέξιμο, το κέντημα και διάφορες άλλες υφαντικές τεχνικές, μικρής κλίμακας. Ένα μεγάλο  σύνολο από αυτά παρουσιάζονται τώρα στο Μουσείο Μπενάκη σε μια έκθεση, που αποκαλύπτει την πολύπλοκη χρήση τους, η οποία συνδεόταν με την οικιακή παραγωγή εργόχειρων.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα ως περίπου το 1950 προέρχονται χρονολογικά αυτά τα εργαλεία ποιμενικής ξυλογλυπτικής ενώ η παρουσίασή τους  συμπληρώνεται και από αντίστοιχα αντικείμενα από τον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο. Σ΄αυτά μάλιστα τα εργαλεία κλώσης (ρόκες, σφοντύλια και αδράχτια), που είναι περισσότερο μελετημένα και γνωστά στο ευρύ κοινό ως αριστουργήματα ξυλογλυπτικής,  προστίθεται και μια άλλη κατηγορία σχετικών εργαλείων, γνωστά ως καλτσοβελόνες με  υψηλή αισθητική  και της ποικιλίας της ξυλογλυπτικής εργασίας που τα παρήγαγε.

Η  επιβίωση της τέχνης

Κάθε κατηγορία εργαλείων εκτίθεται σύμφωνα με τη χρήση της και τη σχετική με αυτή τεχνική, αναδεικνύοντας τον πλούτο και την εφευρετικότητα των ξυλογλυπτών, οι οποίοι, με τα έργα τους, βοήθησαν τις γυναίκες να δημιουργήσουν από απλά, απαραίτητα στην καθημερινότητά τους, εργόχειρα έως και αριστουργήματα χειροτεχνίας. Τέλος, με την επιλογή κάποιων γνωστών τεχνιτών και καλλιτεχνών που ασκούν ακόμη στις μέρες μας τις τεχνικές αυτές, η έκθεση φιλοδοξεί να δώσει ένα θετικό και αισιόδοξο μήνυμα για την επιβίωση των εφαρμοσμένων τεχνών στη σύγχρονη εποχή.

Σαρακατσάνικές ρόκες, Ξηρόμερο Αιτωλοακαρνανίας, αρχές 20ού αιώνα. Αριστερά με δύο γυναικείες μορφές και δεξιά με ελικοειδή περιγράμματα αντικριστών φιδιών και δύο γυναικείες μορφές που κρατούν κύπελλο στην κορυφή. Μουσείο Μπενάκη

Η έκθεση βασίζεται στην έρευνα που παρουσιάζεται στο βιβλίο της Flavia Nessi-Γιαζιτζόγλου, TALESOFTOOLS. The Untold Narrative of Wooden Handiwork Implements from Greece, το οποίο θα λειτουργήσει και ως κατάλογος της έκθεσης.

Ξυλόγλυπτo σκέλος σαρακατσάνικης «ρόκας-σταυρούτσικο» με πυρογραφική. Κεντρική Ελλάδα, μέσα 20ού αιώνα. Ιδιωτική Συλλογή

Δεδομένου εξάλλου, ότι ο στόχος της έκθεσης δεν είναι μόνον η παρουσίαση των ξυλόγλυπτων υφαντικών εργαλείων  αλλά και η συζήτηση σχετικά με την επιβίωση των εφαρμοσμένων τεχνών που σχετίζονται με το νήμα στη σύγχρονη εποχή, το Μουσείο Μπενάκη διοργανώνει μια σειρά σχετικών παρουσιάσεων. Συγκεκριμένα ορισμένων βασικών τεχνικών, που χρησιμοποιούν τα εργαλεία της έκθεσης για τη δημιουργία κλώστινων συνθέσεων.

Info:

Μουσείο Μπενάκη: Κουμπάρη 1

Έκθεση: Τα εργαλεία αφηγούνται

Διάρκεια: 17 Μαΐου –3 Σεπτεμβρίου2023

Διαβάστε επίσης

ΠΙΟΠ: Προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής – Από τη θεωρία στην πράξη

«Η γιαγιά μου έλεγε ότι η Κλεοπάτρα ήταν μαύρη» – Μια σειρά χωρίς επιστημονικά επιχειρήματα