Μουσείο Ακρόπολης: Μια Ελλάδα άλλων εποχών από το φακό του Ρόμπερτ ΜακΚέιμπ

Πάτμος. Στο μονοπάτι από τη Βαγιά στον Γερανό, πάνω από το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, με ανοιξιάτικα λουλούδια

Περιεχόμενα

Στο λιμάνι των Φηρών ο Γιάννης «Τρικούλης» Καφιέρης και ο Μανόλης «Καστοριάς», ημιονηλάτης από το Κοντοχώρι ξεκουράζονται στο καφενείο στον Γιαλό ενώ το «Αιγαίον», που είχε καθελκυστεί, το 1911 (όπως και ο «Τιτανικός») φέρνει τους επιβάτες στο νησί. Η μανάβισσα στην Μύκονο διαπραγματεύεται με τον αγρότη που έχει φέρει με τον γάιδαρο τη σοδειά του στην αγορά. Και μια Γαλλίδα τουρίστρια στο Μαγγανάρι της Ίου απολαμβάνει τον ήλιο ανάμεσα σ΄ένα κοπάδι πρόβατα.

Η Ελλάδα στις Κυκλάδες και όχι μόνον, η Ελλάδα άλλων εποχών μέσα από τον φακό του Ρόμπερτ ΜακΚέιμπ, που αγάπησε τη χώρα μας σαν την πατρίδα του αποτυπώνεται με μια σειρά από 100 περίπου φωτογραφίες που παρουσιάζονται σε έκθεση στο Μουσείο Ακρόπολης από τις 28 Μαΐου. Με τίτλο «Χαίρε Ξένε Στη Χώρα των Ονείρων» πρόκειται για μια μοναδική αναδρομή στην «ελληνική περίοδο» του ΜακΚέιμπ, που έργα του, που στοχεύουν στην ανάδειξη της αυθεντικότητας, του πολιτισμού, της ιστορίας, της ομορφιάς αλλά φυσικά και των ανθρώπων στην καθημερινότητα της μεταπολεμικής Ελλάδας μέσα από τη ματιά του αμερικανού καλλιτέχνη.

Ο καπετάνιος Γιάννης «Τρικούλης» Καφιέρης (αριστερά) και ο Μανόλης «Καστοριάς», ημιονηλάτης από το Κοντοχώρι, ξεκουράζονται στο καφενείο στο λιμάνι των Φηρών

Ματιά στην μεταπολεμική Ελλάδα

Η έκθεση οργανώνεται από κοινού, από το υπουργείο Τουρισμού, τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού και το Μουσείο Ακρόπολης και όπως ανέφερε στην σημερινή συνέντευξη τύπου η υπουργός Τουρισμού κυρία Όλγα Κεφαλογιάννη, πρόκειται για ένα σύνολο φωτογραφιών, που με «την αισθητική ποιότητα και τον ρεαλισμό τους προσφέρουν μια ξεχωριστή, πολύτιμη και σπάνια ματιά στη μεταπολεμική Ελλάδα». Προσθέτοντας, ότι «αναδεικνύουν τους ανθρώπους, την καθημερινότητά τους, τον πολιτισμό, την ιστορία, την ομορφιά της χώρας, καταγράφοντας και αποθανατίζοντας τον χαρακτήρα, το βλέμμα, τις προσδοκίες ενός λαού που αναδύεται από το σκοτάδι των συγκρούσεων».

.Η ιδιοκτήτρια του μανάβικου στη Μύκονο διαπραγματεύεται με αγρότη που έχει φέρει με τον γάιδαρο τη σοδειά του στην αγορά.

Ανάμεσα σ’ αυτές τις φωτογραφίες άλλωστε, ασπρόμαυρες και έγχρωμες, καθώς ο ΜακΚέιμπ ενέδωσε γρήγορα και αυτός στη χρήση του έγχρωμου φιλμ υπάρχουν και πολλές λήψεις από μνημεία, συχνά διόλου στατικές αλλά με την παρουσία και ανθρώπων. Ανώνυμων αλλά και επώνυμων.

Γαλλίδα επισκέπτρια στην παραλία Μαγγανάρι της Ίου ενώ μόλις την έχει προσπεράσει ένα κοπάδι πρόβατα

Όπως του μεγάλου Άγγλου αρχαιολόγου Άλαν Γουέις (1879-1957), ο οποίος δραστηριοποιήθηκε επί μακρόν στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων συνεχίζοντας την ανασκαφή του Σλήμαν στις Μυκήνες ενώ υποστήριξε –διαφωνώντας με τον Έβανς- ότι η Γραμμική Β γραφή, που μιλούσαν οι Μυκηναίοι ήταν ελληνική γλώσσα, κάτι που αποδείχθηκε, όταν αποκρυπτογραφήθηκε από τον Μάικλ Βέντρις.

Ο Άλαν Γουέις παρακολουθεί έναν εργάτη να ανοίγει τάφρο ανάμεσα στην Οικία των Ασπίδων και στην Οικία του Λαδέμπορου στις Μυκήνες

Ο «ερωτευμένος νεαρός»

Χαρακτηριστική είναι έτσι, η φωτογραφία του ΜακΚέιμπ, που έχει «συλλάβει» τον Γουέις σε μεγάλη ηλικία να παρακολουθεί έναν από τους έμπειρους εργάτες της ανασκαφής των Μυκηνών, τον Δημήτρη Παπαδόπουλο, καθώς ανοίγει μια τάφρο ανάμεσα στην Οικία των Ασπίδων και στην Οικία του Λαδέμπορου στην πλαγιά δυτικά του σύγχρονου δρόμου. Ενώ σίγουρα απρόσμενο είναι το στιγμιότυπο από την Ακρόπολη με τους δύο εργάτες να ανεβάζουν νερό με κουβάδες από την αρχαία δεξαμενή με φόντο το Ερέχθειο και τις Καρυάτιδες.

Εργάτες παίρνουν νερό με κουβά από την αρχαία δεξαμενή δίπλα από το Ερέχθειο

Αλλά με την δική της σημειολογία και η φωτογραφία ενός ξενοδόχου στις Μυκήνες κάτω από τον ομηρικό στίχο «Χαίρε ξείνε…» παραπέμποντας στον τίτλο της έκθεσης.

«Οι φωτογραφίες του Ρόμπερτ ΜακΚέιμπ είναι η σύλληψη και η αποτύπωση της ουσίας -μαυρόασπρη ή έγχρωμη- ενός ερωτευμένου νεαρού, που περαστικός για ταξίδια μακρινά ζωής και γνώσης αιχμαλωτίστηκε στη μαγεία της ‘Καλυψούς’, μιας χώρας που ονομάζεται Ελλάδα και που με τη σειρά του αιχμαλώτιζε κομμάτια από την ψυχή της, αρχαία και σύγχρονα», όπως είπε άλλωστε στην ομιλία του ο διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης κ. Νίκος Σταμπολίδης.