Μουσειακός χώρος για το επιβλητικό μνημείο του Τύμβου Καστά στην Αμφίπολη

Ένας εκθεσιακός χώρος, που θα στεγάσει ευρήματα από το ταφικό μνημείο του λόφου Καστά στην Αμφίπολη προτείνεται να κατασκευαστεί στον περιβάλλοντα χώρο του, προκειμένου επίσης, να λειτουργήσει και ως υποδοχή και πληροφοριακό κέντρο για τους επισκέπτες.

Η θύρα του ταφικού θαλάμου, η γραπτή ζωφόρος του προθαλάμου, τα φτερά των δύο σφιγγών, το κεφάλι της σφίγγας και άλλα ευρήματα, τα οποία δεν θα επανατοποθετηθούν στο μνημείο, θα μπορούν να εκτεθούν σ΄αυτόν τον χώρο –ένα μικρό μουσείο επί της ουσίας, προορισμός του οποίου θα είναι η γενικότερη ενημέρωση του κοινού.

Η πρόταση, που κατατέθηκε στο Συμβούλιο Μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού προέρχεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών στο πλαίσιο της εκπόνησης του ευρύτερου έργου «Υποδομές υποδοχής επισκεπτών μνημείου Καστά Αμφίπολης» και ενώ βεβαίως η ανασκαφική έρευνα και οι αναστηλωτικές εργασίες συνεχίζονται. Όπως είναι γνωστό ωστόσο, μικρές ομάδες ατόμων μπορούν ήδη να επισκεφθούν το μνημείο αν και με πολλούς περιορισμούς, φυσικά. Τα έργα  άλλωστε αναμένεται να ολοκληρωθούν συνολικά το 2027, οπότε αναμένεται να είναι ανοιχτό το μνημείο στο σύνολό του με την διαμόρφωσή του πλέον σε επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο..

Έκθεση και πληροφόρηση

Ο βασικός λόγος για τον οποίο προτείνεται το νέο κτίσμα έχει να κάνει, σύμφωνα με την Εφορεία Σερρών, με την δυσκολία έκθεσης των ευρημάτων στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφίπολης, του οποίου οι χώροι δεν επαρκούν για την φιλοξενία τους  και την αρμόζουσα  προβολή τους. Την ίδια στιγμή όμως, είναι απαραίτητη η έκθεσή τους στο κοινό για  την πλήρη κατανόηση του μνημείου, ενώ ο επισκέπτης θα πρέπει να έχει μια ολοκληρωμένη εμπειρία στο χώρο, παράλληλα με την λήψη μιας επιτόπου, συνολικής πληροφόρησης.

Η πρόσβαση σ΄ αυτόν τον εκθεσιακό χώρο προβλέπεται να γίνεται μέσα από διαδρομές πεζών για την επίσκεψη και περιήγηση στον αρχαιολογικό χώρο, δηλαδή περιμετρικά του τύμβου ενώ στο έργο θα περιλαμβάνονται επίσης, πινακίδες πληροφόρησης, μικρά καθιστικά, περισχοινίσεις, ελαφρές περιφράξεις, θύρες εισόδου και κάδοι απορριμμάτων. Στην έξοδο του αρχαιολογικού χώρου τοποθετείται και ο χώρος στάθμευσης. Όλες οι διαδρομές εξάλλου θα έχουν κλίση ως 5%  για την διευκόλυνση και των ΑμεΑ.

Τόσο οι σχεδιαζόμενες υποδομές για τους επισκέπτες, όσο και ο νέος εκθεσιακός χώρος τοποθετούνται εντός της Ζώνης Β Προστασίας του αρχαιολογικού χώρου και ιστορικού τόπου του όρους Παγγαίου  σε απαλλοτριωμένες εκτάσεις από το υπουργείο Πολιτισμού.

Με συνολικό μεικτό εμβαδόν 840 τ.μ. το νέο κτίριο προτείνεται να περιλαμβάνει εκθεσιακό χώρο 220 τ.μ. Επίσης προβλέπεται αίθουσα προβολών (150 τ.μ.), χώρος υποδοχής επισκεπτών (εκδοτήριο εισιτηρίων και αναμονή, 60 τ.μ.), χώροι υγιεινής (25 τ.μ.), κυλικείο (30 τ.μ.), αποθήκη (15 τ.μ.) και χώρος Η/Μ εγκαταστάσεων (30 τ.μ.). Στο σύνολο προστίθεται και μία στοά, που θα είναι ημιυπαίθριος χώρος, έκτασης 170 τ.μ.

Η μοναδικότητα του μνημείου

Ο τύμβος Καστά είναι ένα επιβλητικό μνημείο, η ανασκαφή του οποίου από το 2012 προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον, όχι μόνον λόγω της ανακάλυψής του αλλά και χάρις στις συζητήσεις σε επιστημονικό επίπεδο σχετικά με την ταυτότητα του νεκρού για τον οποίο είχε κατασκευαστεί. Κάτι, που είναι γνωστό, ότι οδήγησε σε μία φρενίτιδα υποθέσεων για την πιθανότητα να προοριζόταν για τον Μέγα Αλέξανδρο, παρ΄ότι δεν υπάρχει καμία τεκμηρίωση, που να συνηγορεί σε αυτό.

Τόσο το μέγεθος του τύμβου πάντως, και ο κυκλικός του περίβολος, όσο και το μνημειώδες, καμαροσκέπαστο ταφικό μνημείο είναι μοναδικά, παραπέμποντας σίγουρα σε έναν επιφανή και σαφώς πλούσιο άνδρα της Ελληνιστικής εποχής. Ο θαυμάσιος γλυπτός διάκοσμος –οι  Σφίγγες και οι Καρυάτιδες – η ποικιλία των μωσαϊκών δαπέδων και η άπλετη χρήση μαρμάρου τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά στον περιμετρικό τοίχο στήριξης το αποδεικνύουν.

Ιδιοτυπία του μνημείου συνιστά και η τριμερής εσωτερική δομή του, που αρχίζει με τον προθάλαμο με κονιάματα απομίμησης μαρμάρου και προχωρεί στον δεύτερο χώρο με επενδύσεις από μάρμαρο Θάσου και με ποικιλία μωσαϊκών δαπέδων. Σ΄αυτό το επίπεδο βρίσκονται οι δύο Καρυάτιδες αλλά και το εντυπωσιακό μωσαϊκό με την αρπαγή της Περσεφόνης.

Και τέλος υπάρχει ο νεκρικός θάλαμος με τον κιβωτιόσχημο τάφο κάτω από το δάπεδο, εκεί όπου φαίνεται ότι έγινε η πρώτη ταφή για να την ακολουθήσουν αργότερα και άλλοι νεκροί της ίδιας οικογένειας.

Αυτή την εποχή πάντως, πέραν των άλλων ολοκληρώνεται και η αποκατάσταση τμήματος του αρχαίου περιβόλου με την επανατοποθέτηση στην αρχική τους θέση 25 αρχιτεκτονικών μελών του, από τα 375 συνολικά που βρέθηκαν διάσπαρτα.

Διαβάστε επίσης:

Διάσωση της ξυλοναυπηγικής τέχνης – Από την παράδοση στη βιώσιμη ανάπτυξη

Η Ευρώπη των μουσείων και οι νέες προοπτικές: Συνέδριο στη Αθήνα

Νέα εποχή στο υπουργείο Πολιτισμού: Η Ολυμπία Βικάτου Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων