Μήνυμα Κυριάκου Μητσοτάκη για τα Γλυπτά του Παρθενώνα η επιστροφή δέκα θραυσμάτων

«Σήμερα είμαστε παρόντες σε μία πολύ σημαντική στιγμή για την Ελλάδα, για την Ακρόπολη, για το Μουσείο της Ακρόπολης, για τον παγκόσμιο πολιτισμό. Όχι μόνο γιατί δέκα θραύσματα των γλυπτών του Παρθενώνα ξαναγυρίζουν στον φυσικό τους χώρο, αλλά και γιατί αυτό το ταξίδι της επιστροφής εκπέμπει από μόνο του ένα ηχηρό μήνυμα επανένωσης όλων των τμημάτων αυτού του μοναδικού μνημείου της ανθρωπότητας».

Το μήνυμα επανένωσης όλων των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα έδωσε σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης  από την αίθουσα του Παρθενώνα του Μουσείου Ακρόπολης όπου παραβρέθηκε στην τελετή της απόδοσης δέκα θραυσμάτων του μνημείου από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Απευθυνόμενος έτσι και στο διεθνές κοινό,  όπου το αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή και την επανένωση των Γλυπτών στον τόπο όπου ανήκουν βρίσκει διαρκώς και μεγαλύτερη ανταπόκριση, καθώς  αποτελεί μία υψηλή πράξη πολιτισμού και δικαιοσύνης.

 Στην εκδήλωση πραγματοποιήθηκε  ανάμεσα στα αριστουργήματα του κλασικού πολιτισμού, κάτω από την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα με οπτική σύνδεση μεταξύ τους και την διαρκή υπενθύμιση του χρέους πολιτείας και πολιτών για την προστασία τους. Παρόντες, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου Ακρόπολης Δημήτρης Παντερμαλής και ο διευθυντής του Μουσείου Νίκος Σταμπολίδης.

Οκτώ από τα θραύσματα τοποθετήθηκαν σε βιτρίνα, ακριβώς στην βορειοανατολική γωνία της αίθουσας του Παρθενώνα ενώ δύο βρήκαν τη θέση τους στην έκθεση: Είναι ένα θραύσμα νεανικής κεφαλής από την ανατολική ζωφόρο  και μία δεύτερη κεφαλή της βόρειας ζωφόρου.

 «Τα πολύτιμα αυτά θραύσματα επανατοποθετούνται εκεί που τα όρισαν οι δημιουργοί τους και η ιστορία», όπως είπε ο πρωθυπουργός την ομιλία του. «Και αυτό είναι μία ακόμα απόδειξη πως η επανένωση των Γλυπτών της Ακρόπολης , του Παρθενώνα δεν αποτελεί θέμα απόστασης, γιατί είτε αυτά βρίσκονται εδώ στην Αθήνα είτε οπουδήποτε στον κόσμο, προορισμός τους είναι μόνο ο Ιερός Βράχος και το σπουδαίο αυτό μουσείο. Αυτό δηλώνει άλλωστε και η προοπτική των δέκα τμημάτων, καθώς από σήμερα μαζί με τους υπόλοιπους θησαυρούς του μνημείου θα γίνουν αντικείμενα όχι μόνο του παγκόσμιου θαυμασμού, αλλά και της διεθνούς έρευνας. Με άλλα λόγια επιστρέφουν στη μήτρα τους ακριβώς για να απευθυνθούν σε όλους και παντού. Όμως όπως τους πρέπει: με τη δύναμη της ενότητάς τους και όχι με τη μερικότητα του κατακερματισμού τους».

Ο κ. Μητσοτάκης  δεν παρέλειψε εξάλλου να αναφέρει τον κορυφαίο αρχαιολόγο Γιώργο Δεσπίνη που έχει φύγει από τη ζωή, λέγοντας ότι η σημερινή εξέλιξη τιμά και τη μνήμη του καθώς ήταν ο πρώτος που ανέδειξε την προέλευση των συγκεκριμένων θραυσμάτων.

«Είναι ένα πρώτο αλλά πολύ σημαντικό βήμα στην προσπάθεια να συγκεντρωθούν εδώ, στο Μουσείο της Ακρόπολης, όλα τα μικρότερα και μεγαλύτερα μέρη του διακόσμου του Παρθενώνα που βρίσκονται σήμερα διάσπαρτα σε διάφορα μουσεία ανά τον κόσμο. Αποστολή των μουσείων άλλωστε είναι να αναδεικνύουν με τον ιδανικότερο τρόπο την ιστορία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Συνεπώς, οφείλουν να συνεργάζονται και όχι να ανταγωνίζονται για ένα παγκόσμιο αγαθό το οποίο, τελικά, δεν τους ανήκει. Και από αυτήν την άποψη το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο δείχνει ένα δρόμο ευθύνης και επιστημονικής συνέπειας. Αυτό το δρόμο ακολουθεί και συνολικά η ελληνική πολιτεία, αναβαθμίζοντας σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Ένα αίτημα της UNESCO, ένα αίτημα πια της πλειοψηφίας της κοινής γνώμης και στο Ηνωμένο Βασίλειο», όπως πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.

 Για να καταλήξει με την επισήμανση του ελληνικού αιτήματος προσωπικά από τον ίδιο προς τον βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος όπως είπε φαίνεται ότι αντιλαμβάνεται και προσωπικά. «Με κλασικές σπουδές ο ίδιος, λάτρης της αρχαίας Ελλάδος, είμαι σίγουρος ότι δεν θα εμποδίσει οποιαδήποτε δυνητική μελλοντική συμφωνία, αίροντας κάθε πιθανό πολιτικό πρόσκομμα. Εν ανάγκη, μάλιστα, τροποποιώντας και τον βρετανικό νόμο περί μουσείων ώστε να διευκολυνθεί η επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα. Δεν υπάρχουν πια ουσιαστικά επιχειρήματα τα οποία να καθυστερούν αυτό το σημαντικό ζητούμενο των καιρών και των ελληνοβρετανικών σχέσεων. Αυτή την ανάγκη, άλλωστε, θα τη θυμίζει καθημερινά στον φίλο μου Μπόρις η ίδια του η κόρη στην οποία έδωσε και το όνομα της Ίριδας», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.

 Η εκδήλωση άρχισε με προσφώνηση του διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης Νίκου Σταμπολίδη, ο οποίος όπως ανέφερε  «Έρχονται σήμερα στο Μουσείο της Ακρόπολης, πρώτα αυτά, από την ίδια μας τη χώρα, για να αποτελέσουν παράδειγμα συνάρθρωσης και άλλων θραυσμάτων και λίθων που έχουν κατά καιρούς διασπαρεί στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες», Προσθέτοντας ότι «Αν, όπως λέγεται, η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, η πράξη που συντελείται σήμερα εδώ ήρθε να αποτελέσει τον πρόδρομο για την επανένωση και των μεγάλων Παρθενώνιων τμημάτων που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, μία επανένωση  που περιμένει το ίδιο το σώμα του μνημείου, έτσι όπως αποτυπώνεται, τόσο στην πλειονότητα της βούλησης του Βρετανικού λαού αλλά και στην παγκόσμια βούληση, όπως αυτή εκφράστηκε από την απόφαση της UNESCO, στις 29 Σεπτεμβρίου».

«Δεν νομίζω ότι υπάρχει παγκοσμίως άλλο μνημείο που να είναι έτσι διαμελισμένο και να καταβάλλονται προσπάθειες χρόνια τώρα να επανασυνδεθούν τα κομμάτια. Η επανασύνδεση είναι μια ειδική διαδικασία και γι αυτό ξεκινήσαμε αρκετά νωρίς», ανέφερε ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου Ακρόπολης Δημήτρης  Παντερμαλής στη συνέχεια τονίζοντας την σημασία της σημερινής ημέρας. «Αυτό το μνημείο δέχεται σήμερα μερικά από τα σπαράγματά του και όλοι ελπίζουμε ότι αυτή η πράξη είναι μία νέα αρχή στο ζήτημα της αποκατάστασης των γλυπτών του Παρθενώνα» πρόσθεσε ο κ. Παντερμαλής.

«Η ενότητα αυτή έχει συγκεκριμένο ιδεολογικό και νοηματικό υπόβαθρο, ενώ εκπέμπει συγκεκριμένα μηνύματα και συμβολισμούς. Απέκτησε διεθνείς διαστάσεις. Αναδείχθηκε ως καθολικό, επιτακτικό και πάντα επίκαιρο αίτημα της απανταχού κοινωνίας των πολιτών. Σε συμβολικό επίπεδο, το ελληνικό αίτημα έχει καταστεί συνώνυμο της διεθνούς απαίτησης για καθολικό σεβασμό και προάσπιση της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας», τόνισε εξάλλου η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη αναφερόμενη και στην πρόσφατη παρέμβαση του Έλληνα πρωθυπουργού προς τον βρετανό ομόλογό του.

«Η κίνηση της απόδοσης των θραυσμάτων στο Μουσείο Ακρόπολης αυτή δεν είναι απλώς συμβολική αλλά  απολύτως ουσιαστική, τόνισε όμως η υπουργός. «Αυτά τα αποτμήματα, αριστουργήματα γλυπτικής τέχνης, ήταν σημαντικά για τις Συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. ΄Ομως, εδώ, στο Μουσείο Ακροπόλεως αποκτούν εντελώς διαφορετική σημασία, αποκτούν άλλο εννοιολογικό περιεχόμενο, όταν βρίσκουν την αρχική τους θέση στη ζωφόρο ή όταν συνεκτίθενται με τα συμφραζόμενά τους», επισήμανε.  Για να αναφερθεί και σε ένα άλλο μεγάλο ζήτημα, αυτό της συνεργασίας των φορέων πολιτισμού εντός της χώρας: «Με απόφασή μας αυτή εγκαινιάζουμε και την έκφραση μιας διαφορετικής πολιτικής και νοοτροπίας. Μια νοοτροπία συνεργασίας ανάμεσα στα δημόσια μουσεία, μια νοοτροπία μη κτητικότητας, μη ιδιοκτησιακής σχέσης για ευρήματα και εκθέματα, τα οποία μπορούν σε ένα άλλο μουσείο, από αυτό στις αποθήκες του οποίου φυλάσσονται σήμερα, να έχουν μεγαλύτερη αξία από άποψη ιστορίας, αρχαιολογίας, αλλά και τέχνης. Η σημασία της πολιτικής αυτής γίνεται εύκολα αντιληπτή, αν σκεφθούμε την αντιπροσωπευτικότητα των εκθεμάτων στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο».

Το σύνολο των θραυσμάτων, ας σημειωθεί προέρχεται από τη ζωφόρο, τις μετόπες και τα αετώματα του Παρθενώνα. Δύο θραύσματα κεφαλών βρήκαν ήδη τη θέση τους στη ζωφόρο. Το ένα από αυτά, το επάνω μέρος μιας νεανικής κεφαλής, συνδέεται με τη μορφή του δεύτερου από τα αριστερά επόπτη της πομπής των Παναθηναίων, που εικονίζεται στον λίθο VII της ανατολικής ζωφόρου. Αποτελεί το μοναδικό αυθεντικό θραύσμα του λίθου στο Μουσείο Ακρόπολης καθώς ο υπόλοιπος βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου. Η δεύτερη κεφαλή αποδίδεται στον πρώτο από αριστερά θαλλοφόρο της πομπής των Παναθηναίων, που εικονίζεται στον λίθο IX της βόρειας ζωφόρου.

Τα υπόλοιπα οκτώ θραύσματα τοποθετήθηκαν προσωρινά σε ειδική προθήκη στην Αίθουσα του Παρθενώνα, από την οποία θα αποσυρθούν κάποια στιγμή για να μελετηθούν σε συνάρτηση με άλλα τμήματα του γλυπτού διακόσμου του μεγάλου ναού, είτε αυτά βρίσκονται στον εκθεσιακό τους χώρο, είτε φυλάσσονται στις αποθήκες του Μουσείου Ακρόπολης.

Στην υποδοχή των δέκα θραυσμάτων παραβρέθηκαν και η διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Άννα Καραπαναγιώτου, όπως και ο γενικός γραμματέας Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου.

Διαβάστε επίσης

Μητσοτάκης: Από 1 Ιανουαρίου φοροελαφρύνσεις, μεταρρυθμίσεις και νέες θέσεις εργασίας