Ξέρετε πόσο κόστιζε το εισιτήριο για μια νύχτα με πανσέληνο στην Ακρόπολη το 1885; Ποιος έκανε την τοπογραφική αποτύπωση του Παναθηναϊκού Σταδίου, το 1867, πριν ακόμη γίνει «καλλιμάρμαρο»; Ή ποιος ενέκρινε το πρώτο σχέδιο της πόλης του Άργους, το 1831, αμέσως μετά την Επανάσταση;

Μόνον στα αρχεία μπορεί να βρει κανείς τις απαντήσεις για τέτοια και άλλα ερωτήματα, καθώς αποτελούν πολύτιμες πηγές πληροφοριών, όχι μόνον για τους μελετητές αλλά ως γνώση για τον καθένα που ενδιαφέρεται για την ιστορία της Ελλάδας.

Και το Ιστορικό Αρχείο Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεων, το οποίο ανέδειξε το υπουργείο Πολιτισμού στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Αρχείων, είναι ένα από τα παλαιότερα και σημαντικότερα στη χώρα. Γιατί περιλαμβάνει έναν σπάνιο πλούτο από διοικητικά έγγραφα, τηλεγραφήματα, φωτογραφίες, καταλόγους, σχέδια, χάρτες, καθώς επίσης προσωπικά αντικείμενα, σημειώματα και άλλα τεκμήρια που χρονολογούνται από το 1834 έως σήμερα. Γι’ αυτό και όπως επισημαίνει η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στόχος είναι αυτό το μοναδικό υλικό να καταστεί ελεύθερα προσβάσιμο σε κοινό και ειδικούς και μέσω του διαδικτύου.

Επιλεγμένα τεκμήρια από τους θησαυρούς αυτού του Αρχείου, που παραχωρήθηκαν στο Μουσείο Μπενάκη για την έκθεση «1821 Πριν και Μετά», αποδεικνύουν άλλωστε την αξία του. Όπως το ανάτυπο του πρώτου Αρχαιολογικού Νόμου (το 1834) και το σχέδιο εγγράφου με ημερομηνία 18 Μαΐου 1835 για την καθιέρωση ωραρίου και «γραμματίων εισόδου», εισιτηρίων δηλαδή στην Ακρόπολη, με την υπογραφή του πρώτου Εφόρου Αρχαιοτήτων Λούντβιχ Ρος.

ακρόπολη
Βασιλικό Διάταγμα του Γεωργίου Α΄ (2 Φεβρουαρίου 1864) με το οποίο ο Παναγιώτης Ευστρατιάδης διορίζεται Γενικός Έφορος Αρχαιοτήτων (1863-1884)

Τα εισιτήρια «Η Ακρόπολις ανοίγεται εις το δημόσιον εκάστην Κυριακήν από της δευτέρας ώρας Μ.Μ μέχρι της δύσεως του Ηλίου, εξαιρουμένης της πρώτης Κυριακής εκάστου μηνός (παλαιού έτους)», διαβάζουμε στο έγγραφο, που καθιερώνει ελεύθερη είσοδο για όλους. Για τις υπόλοιπες μέρες η είσοδος δια των γραμματίων εισόδου γίνεται με αντίτιμο που καθορίζεται ως εξής: Για τρεις μήνες 12 δραχμές, για έναν μήνα 6, για δεκαπέντε μέρες 3 και για τρεις μέρες 2 δραχμές.

ακρόπολη
Αποκόμματα εισιτηρίων για τις νύχτες με πανσέληνο στην Ακρόπολη, 1885-1886

Μισό αιώνα αργότερα υπάρχουν πλέον τα εισιτήρια, δεμένα σε μπλοκάκια, με εκδούσα αρχή την Γενική Εφορεία των Αρχαιοτήτων. Κοστίζουν 5 δραχμές και είναι ονομαστικά, παρέχοντας την άδεια στον επισκέπτη «ίνα εισέλθη εις την Ακρόπολιν την νύκτα της 4 Ιουλίου μετά τεσσάρων άλλων». Νύχτα με πανσέληνο δηλαδή. Και σ΄αυτό το συγκεκριμένο εισιτήριο μάλιστα αναφέρεται το όνομα του Νικόλαου Μπαλάνου, που πολύ αργότερα θα αναλάμβανε, μεταξύ άλλων, τις αναστηλώσεις των μνημείων της Ακρόπολης .

Καποδίστριας και Τσίλλερ

Ανάμεσα στα τεκμήρια που εκτίθενται στο Μουσείο Μπενάκη είναι όμως το εγκεκριμένο σχέδιο, το 1831, από τον Kυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, της πόλης του Άργους, που αποτελεί το παλαιότερο τεκμήριο του Ιστορικού Αρχείου.

ακρόπολη
Σχέδιο εγγράφου του Εφόρου Αρχαιοτήτων Λούντβιχ Ρος για την καθιέρωση ωραρίου και γραμματίων εισόδου (εισιτηρίων) στην Ακρόπολη (18 Μαΐου 1835)

Παρουσιάζονται επίσης, οι συμβάσεις της Ελλάδας με τη Γερμανία και τη Γαλλία βάσει των οποίων ξεκίνησαν οι ανασκαφές στην Αρχαία Ολυμπία (1875-1881) από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών και τους Δελφούς (1891) από την Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή της Αθήνας. Αλλά και η τοπογραφική αποτύπωση του Παναθηναϊκού Σταδίου από τον Γερμανό αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλλερ με ημερομηνία 29 Οκτωβρίου 1867.

ακρόπολη
Τοπογραφική αποτύπωση του Παναθηναϊκού Σταδίου από τον Γερμανό αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλλερ (29 Οκτωβρίου 1867)

Σε μια εποχή, που η αναμαρμάρωση του σταδίου δεν είχε ακόμη δρομολογηθεί, έτσι παρέμενε σε ερειπιώδη κατάσταση, αφού κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα είχαν αποξηλωθεί όλα τα μάρμαρα των κερκίδων. Ένα μέρος των τεκμηρίων τέλος, συνδέονται με το έργο του Γενικού Εφόρου Αρχαιοτήτων Παναγή Καββαδία (1885-1909). Σε αυτά περιλαμβάνονται φωτογραφίες από την ανασκαφή της Ακροπόλεως, που διεξήγαγε ο Καββαδίας από το 1885 ως το 1890, καθώς και φωτογραφίες από τις Συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

Διαβάστε ακόμη:

Ο «αθέατος» κόσμος της Αθήνας στην έκθεση Τάσου Βρεττού – Φεστιβάλ Αθηνών

«Δεύτερη Ευκαιρία» για τα κατασχεμένα βιβλία – Πρωτοβουλία του υπουργείο Πολιτισμού

Ευανθία Καΐρη: Η θεατρική συγγραφέας της Επανάστασης σε σύγχρονη παρουσίαση

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση