Πολιτισμός

Μαρίνα Βρανοπούλου: Φως και χρώμα με τη γαλλίδα ζωγράφο στο mononews

Η δημιουργός μίλησε στο mononews με αφορμή την πρώτη φθινοπωρινή έκθεση του αθηναϊκού χώρου.

Κατερίνα Δαφέρμου

12.10.2021 | 09:46 Τελευταία ενημέρωση:2:30 μμ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τα μεγάλα σχέδια της Intralot, το παρασκήνιο για τη ΔΕΠΑ, οι νέες business του Λου Κολλάκη, έτοιμος ο Φέσσας, οι αλλαγές του Νεμπή, τα νέα πλοία του Προκοπίου, το κάλεσμα της Μήτση, οι περιπέτειες της πλατινομαλλούσας σε Βουλιαγμένη – Λεγρενά και ο ΧΧ

Αποστολή στα Σφαγεία της Ύδρας: Το ΔΕΣΤΕ φιλοξενεί την 199 με την υπογραφή του Κωστή Βελώνη

Δάκης Ιωάννου: Εμπιστεύεται το όραμα του Ανδρέα Μελά στο ΔΕΣΤΕ Αθήνας

Απελευθέρωση προμηνύει το φως και το χρώμα που έρχεται με τη γαλλίδα ζωγράφο Λορ Μαρί Κουένιας στα Δυο Χωριά, τη γκαλερί που ανήκει στη Μαρίνα Βρανοπούλου. Η δημιουργός μίλησε στο mononews με αφορμή την πρώτη φθινοπωρινή έκθεση του αθηναϊκού χώρου.

Η έκθεση με τίτλο Time Out εγκαινιάζεται ύστερα από πολλές ατομικές (Richard Heller Gallery, Καλιφόρνια) και συμμετοχή στις Διεθνείς Μπιενάλε στη Γαλλία, στη Λυών και στο Ανγκλέ (Anglet Côte Basque), κοντά στο Μπιαρίτζ.

Εκτυφλωτικό, ζεστό χρώμα, καμπύλες και σκιές. Ο χρόνος σταματά μαζί με την απουσία του ανθρώπου από το κάδρο. Ίχνη εξωτικών ζώων ελλοχεύουν μέσα σε οικείους χώρους. Ακαριαία, αναρωτιέται κανείς: Ο άνθρωπος έχει αποδράσει (time out, απόδραση, διακοπές) ή μήπως τείνει να εξαλειφθεί πλήρως το ανθρώπινο είδος;

Η Λορ Μαρί Κουένιας «τολμά να οραματιστεί έναν κόσμο στον οποίο δεν απεικονίζονται άνθρωποι, ούτε και ζεύγη πλασμάτων που επιβιώνουν χάρη στην αγάπη τους», σημειώνει η Μαρίνα Βρανοπούλου.

«Στα έργα μου δεν υπάρχει ανθρώπινος φόβος. Πρόκειται για δουλειά που αναφέρεται στη μοναξιά και στην απουσία. Αλλά όχι με αρνητική χροιά», εξηγεί εκείνη.

Απόκρυψη και αποκάλυψη

Αντιθέτως, η ύπαρξη αποδίδεται με ποιητικότητα και παιγνιώδεις υπαινιγμούς. Εν τέλει, αυτό που κοιτάζει ο θεατής αποτελεί αντικατοπτρισμό του βαθύτερου ευατού του. Κάθε σύνθεση αποτελεί αντανάκλαση του ασυνειδήτου του, με τους όρους της ψυχανάλυσης (όπως αρέσει και στους σουρεαλιστές…). Και η Τέχνη, εξάλλου, ένα ταξίδι αυτογνωσίας…

«Επίσης, ενώ δεν παρουσιάζεται ανθρώπινη φιγούρα, αν κοιτάξετε προσεκτικά, εσείς που είστε άνθρωπος, αυτό το έργο τέχνης υπάρχει επειδή εσείς στέκεστε μπροστά του και το παρατηρείτε», διευκρινίζει.

Έτσι, η έκθεση εξελίσσεται σε παιχνίδι απόκρυψης και αποκάλυψης, ονείρου και πραγματικότητας. Η εμπειρία της θέασης μια αλληγορική φαντασμαγορία με το παράδειγμα των μεγάλων κλασικών του Σουρεαλισμού.

Όπως παρατηρεί η επιμελήτρια, στην έκθεση επαναλαμβάνεται το χαρακτηριστικό μοτίβο της Κουένιας, να απεικονίζει γνώριμα αντικείμενα και χώρους σε σουρεαλιστικές διαρρυθμίσεις. Έτσι, θέτει ερωτήματα σχετικά με τη φύση της αναπαράστασης και την πραγματικότητα.

Οι αμερικανικές αναφορές της

«Μερικές φορές κάνει καλό να εξαφανίζεσαι», επισημαίνει. Θυμάται τα βιβλία του Μπρετ Ίστον Έλις και ειδικά το πρώτο, Λιγότερο από μηδέν.

Θυμάται μεσότιτλους (τους αναφέρει στα γαλλικά από όπου και η ελληνική μετάφραση): Μπορούμε να εξαφανιστούμε εδώ…

«Μου αρέσει να αισθάνομαι ότι δεν είμαι κάποια. Τότε μόνο μπορείς να νιώσεις πιο πολύ ο εαυτός σου. Από την αποστασιοποίηση προκύπτει η ελευθερία. Αυτό εξηγώ και στο κείμενο που συνοδεύει την έκθεση. Ένα σουρεαλιστικό κείμενο. Εξόχως απελευθερωτικό».

Οι άδειες καρέκλες δεν προκαλούν μελαγχολία. Όπως και στην περίπτωση ενός από τους αγαπημένους της, τον Έντουαρντ Χόπερ: «Ζωγραφίζει τη μοναξιά χωρίς υποψία κριτικής ή απόρριψης. Σε όλους αρέσει ένα ποτήρι κρασί με τον εαυτό τους. Έτσι είναι η ζωή».

Ύστερα χρησιμοποιεί το παράδειγμα της Σοφίας Κόπολα. Στο ποιητικό τέλος του έργο Χαμένοι στη μετάφραση, οι ήρωες ψιθυρίζουν κάτι μπροστά στην κάμερα. Ο θεατής ποτέ δεν μαθαίνει τι έχει ειπωθεί. Θα ιδωθούν ξανά ή χωρίζουν για πάντα; Θα το αφήσουν στη μοίρα να το αποφασίσει;

«Εσεις πρέπει να διαλέξετε», απαντούσε η Κόπολα στις συνεντεύξεις της.

«Άρα λοιπόν και στα δικά μου έργα, εσείς πρέπει να διαλέξετε τί βλέπετε». Και πηγαίνει να σταθεί μπροστά στον πίνακα με τιτλο An afternoon in Paris.

«Για παράδειγμα αυτό εδώ πρόκειται για παράθυρο, ταμπλό, οθόνη, καθρέφτη; Πρεπει να αποφασίσετε. Διότι μπορεί σήμερα για εσάς να αποτελεί καθρέπτη, άλλη μέρα όμως να μοιάζει περισσότερο με παράθυρο».

Και έτσι καταλήγει: «Θέλω να ο κόσμος να δραπετεύει και να διαλογίζεται με τον εαυτό του. Οι άδειες καρέκλες: Πρόκειται για την απουσία σου ή για μία απροσδιόριστη πρόκληση σε συζήτηση που πρέπει να ανοίξεις με τον εαυτό σου; Ποιος είσαι; Τι αναζητάς; Το ανθρώπινος είδος μοιράζεται κοινά χαρακτηριστικά. Δεν υπάρχει ντροπή στη μοναξιά».

Από τις αρχές του 19ου μέχρι σήμερα

Το εντυπωσιακό έργο με τον κίτρινο πάνθηρα, ονομάζεται The Unposted Time. «Ο όρος posted χρησιμοποιείται συχνά στη σύγχρονη εποχή και ιδιαίτερα στο ίνσταγκραμ. Αλλά εμείς αντιπροτείνουμε ότι αυτό το έργο προορίζεται για τον εκθεσιακό χώρο. Για τη ζωή, όχι για τον ψηφιακό κόσμο. Βλέπεις μέρος του πάνθηρα, ένα ζώο επιθετικό. Αλλά εδώ παρουσιάζεται όλη του η ευαλωτότητα».

Μοιάζει με φωτογραφική αποτύπωση αλλά την ίδια στιγμή και εντελώς στυλιζαρισμένος. Αποκαλύπτονται οι συνδέσεις των μελών του σώματός του σαν να προέρχεται από το κουκλοθέατρο…

«Όταν ξεκίνησα πριν δέκα χρόνια με επηρέασαν οι γάλλοι στις αρχές του προηγούμενο αιώνα, η Ναΐφ ζωγραφική. Οι εκπρόσωποί της δεν σκέφτονταν αν θα ζωγραφίσουν σαν παιδιά ή σαν δεξιοτέχνες. Ήταν απλά ο εαυτός τους. Είχαν περιέργεια. Χρειάζεται μερικές φορές η ειλικρινής ωμότητα στα έργα τέχνης. Η σχολή του Ματίς και του Πικάσο».

Φιλοξενία στα Δυο Χωριά στη Μύκονο

Η έκθεση περιλαμβάνει νέα έργα της καλλιτέχνιδας, δύο από τα οποία δημιουργήθηκαν κατά τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα φιλοξενίας της γκαλερί Δύο Χωριά.

Η Μαρίνα Βρανοπούλου οργανώνει residencies, φιλοξενίες καλλιτεχνών από την πρώτη στιγμή που εγκανίασε την γκαλερί Δύο Χωριά στη Μύκονο το 2015.

Έχει δημιουργήσει niche στην γκαλερί της προσκαλώντας στην Αθήνα ό,τι πιο φρέσκο και αξιόλογο εμφανίζεται στη διεθνή αγορά. Όπως σημειώνει:

«Ήταν τέλη καλοκαιριού όταν η καλλιτέχνιδα έφτασε στη Μύκονο για το residency στην γκαλερί Δύο Χωριά, κι έτσι αυτό που αντίκρισε ήταν ένα τοπίο άνυδρο, καφετί και ανεμοδαρμένο. Με την πεποίθηση ότι θα μπορούσε να ανακαλύψει μια νέα ονειρώδη έμπνευση στην πλούσια ιστορία της χώρας, το τοπίο και την αρχιτεκτονική της, ξεκίνησε να αναζητά ζώντα ερείπια με τα οποία να συνδεθεί. Χρειάστηκαν μόνο μια δυο μέρες για να επινοήσει νέους χώρους σιωπής με ανήσυχα συναπαντήματα και να προσθέσει τοπικά στοιχεία και χρώματα στη δουλειά της. Οι αρχαιοελληνικοί κίονες, οι κυκλαδίτικοι ανεμόμυλοι και μια ιδιαίτερη απόχρωση του κίτρινου είναι μικρές ανακαλύψεις που εμφανίζονται σε ορισμένα έργα της και είναι εμπνευσμένες από το residency στα Δύο Χωριά».