ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
«Έτρωγα όνειρα», δήλωσε η Μαρία Πολύζου σχετικά με την πορεία της στην παγκόσμια κορυφή των μαραθώνιων δρόμων.
Φυλλομετρώντας τη ζωή της με αφορμή το βιβλίο Μην τα παρατάς! (εκδ. Key Books), αισθάνεται κανείς ότι βρίσκεται μπροστά σε ζωντανό μυθιστόρημα –Όλιβερ Τουίστ ή κάτι παραπάνω.
Ο τίτλος παραπέμπει στα γνωστά βιβλία αυτοβοηθείας, προσωπικής εξέλιξης, θετικής ψυχολογίας -η σαρωτική μόδα της εποχής.
Μην τα παρατάς: Όχι με συμβουλές, με παράδειγμα ζωής
Και το αρχίζει κανείς με κάποια επιφύλαξη. Αισθάνεται ότι θα διαβάσει ξανά τις ίδιες συμβουλές με διαφορετικό περιτύλιγμα. (Ακόμη και αν εκείνη έχει κατακτήσει κορυφές που κανείς άλλος μέχρι σήμερα δεν έχει καταρρίψει).
Διαψεύδεται απόλυτα. Η θαυμάσια αυτοβιογραφία της Μαρίας Πολύζου ξεχωρίζει ως πηγαία, συγκλονιστική μαρτυρία.
Δεν γράφει απλοϊκά λόγια εμψύχωσης ως ένας ακόμη life coach (προπονητής ζωής) αλλά εμπνέει και διδάσκει με το παράδειγμά της. Εσωτερικών και εξωτερικών υπερβάσεων.
Λυρισμός και ζωντάνια
Η μαρτυρία της διαβάζεται απνευστί. Θα αρκούσε η παράθεση από τα περιπετειώδη γεγονότα της ζωής της για να δεσμεύσει τον αναγνώστη.
Ο ανείπωτος πόνος της παιδικής κακοποίησης από τον πατέρα της, οι καθημερινοί άθλοι που κατέβαλλε από μικρό παιδί ως το 2019 που διαγνώστηκε με καρκίνο στο μαστό, οι χημειοθεραπείες, η νέα ζωή.
Η αξία του υπάρχει πέρα από καθεαυτά τα γεγονότα. Στη ρέουσα γραφή της Μαρίας Πολύζου διακρίνονται λογοτεχνικές αρετές. Λόγος χειμαρρώδης, ζωντανός, εξαιρετικά παραστατικός. Τα απόκρημνα βράχια στη Θολή όπου πήγαινε η επταμελής της οικογένεια τα καλοκαίρια («η βραχονησίδα της οικογενειακής μας εξορίας», όπως γράφει), αντανακαλούν το παιδικό τραύμα και τη ζωτική ανάγκη της για φυγή.
Ακτινογραφία της ανθρώπινης ύπαρξης
Όλα καταγράφονται με αφοπλιστική ειλικρίνεια, απλότητα αλλά και λυρισμό, που υποβάλλει. Έχει τρέξει πολλούς και διαφορετικούς μαραθώνιους και δεν πρόκειται να αφήσει κανέναν αναγνώστη ασυγκίνητο.
Για να κατακτήσει την κορυφή (και να παραμείνει εκεί), η Μαρία Πολύζου δούλευε κυρίως μέσα στο μυαλό της, πράγμα που της χάρισε απαράμιλλη οξυδέρκεια. Το προσωπικό της μυθιστόρημα ξετυλίγεται εν τέλει σαν ακτινογραφία της ανθρώπινης ύπαρξης. .
Τις δικές μου κορυφές
«Νομίζω γεννιέσαι στη ζωή, αλλά προπονείσαι για τη ζωή», διευκρινίζει σήμερα.
«Εγώ την προπόνησα τη ζωή μου σε πολλά επίπεδα και σε κάθε χιλιόμετρο που διένυα και εξωτερικά. Έχω διανύσει παραπάνω από 280.000 χλμ. στη ζωή μου που σημαίνει ότι έχω ρίξει πολύ ιδρώτα, πολλή εσωτερική αναζήτηση. Γιατί τρέχοντας προς τα έξω, τρέχεις και προς τα μέσα, έχω ρίξει πολύ ψάξιμο και παραπέρα βάζοντας στόχους. Έβαλα πολύ νωρίς στόχους. Ήθελα να κατακτήσω τις δικές μου κορυφές».
Σαν παραμύθι του Άντερσεν
Αν μεταφερθεί στον κινηματογράφο η ζωή της, κάποιοι θα θησαυρίσουν. Ένα σύγχρονο παραμύθι του Άντερσεν (ποιος δεν θυμάται το κοριτσάκι με τα σπίρτα;).
Με κάθε φράση από το βιβλίο της, ο αναγνώστης αισθάνεται να μεταφέρεται εκεί, στην παράγκα της πάμπτωχης οικογένειας στην Πάτρα. Με τον πατέρα ψαρά («άγριος στους τρόπους και στην όψη»), τη μαμά και τα πέντε παιδιά.
Ύστερα από ατύχημα, ο πατέρας της σταμάτησε πλέον να ψαρεύει.
Η μητέρας της έγινε καθαρίστηρια. Εικόνες ποιητικές… Περίμενε τη μαμά της μετά το σχολείο, να έρθει να το καθαρίσουν μαζί. Η μητέρα μονίμως είχε έγνοια να μην αγγίξει μολύβια, γόμες των άλλων παιδιών, «άπιαστες πολυτέλειες». Ό,τι έβρισκαν το ακουμπούσαν στην έδρα.
Ο πατέρας γεμάτος θυμό το ρίχνει στο ποτό. Χτυπάει και μετά βιάζει. Η Μαρία Πολύζου είναι έντεκα χρονών.
Λίγα χρόνια αργότερα θα το σκάσει από το σπίτι της. Θα ζήσει για λίγο στην ύπαιθρο, αλλά θα εξακολουθήσει να πηγαίνει στο σχολείο.
Θα κυνηγήσει με μανία το όνειρό της. Ένας δάσκαλος γυμναστικής στο σχολείο, θα της ανοίξει την πόρτα…
Διακρίσεις
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες πήγε το 1996, στην Ατλάντα. Εκεί δεν πήρε μετάλλιο αλλά καταγράφτηκε στην ιστορία ως η πρώτη Ελληνίδα που αγωνίστηκε σε μεγάλες αποστάσεις στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Στο Λονδίνο το 1989 σημείωσε το πανελλήνιο ρεκόρ.
Χρυσό μεγάλλιο πήρε στους Βαλκανικούς στην Κωνσταντινούπολη το 1990 σημειώνοντας βαλκανικό ρεκόρ. Προς τιμήν της ακούστηκε ο Εθνικός Ύμνος στην Πόλη.
Σε άλλες διαδρομές έφτασε δεύτερη στον κόσμο, καλύτερη κατάταξη γυναίκας σε Μαραθώνιο Δρόμο και σε μεγάλες αποστάσεις για τη χώρα της.
Από το 1997 κατέχει την καλύτερη ελληνική επίδοση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ανδρών γυναικών στην αυθεντική διαδρομή Μαραθώνας Αθήνα. Δωδέκατη στον κόσμο, εντέκατη στην Ευρώπη -στις γυναίκες.
Έχω βγει 12η στον κόσμο για γυναίκες στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ανδρών-γυναικών και 11η στην Ευρώπη, στις γυναίκες.
Είναι «ψυχάρα»
«Πώς καταφέρνει μια Ελληνίδα από την Πάτρα να πετύχει τέτοιες επιδόσεις; Το να καταφέρεις να μπεις στην πρώτη 30άδα είναι πολύ δύσκολο έως ακατόρθωτο για Ελληνίδα. Γιατί είναι μέσα χώρες όπως Κένυα, Αιθιοπία, Κίνα, με παράδοση σε αυτές τις αποστάσεις.
Για παράδειγμα, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στίβου, στον Μαραθώνιο, τρέχουν πέντε αθλήτριες από κάθε χώρα. Πέντε Γιαπωνέζες, πέντε από την Κίνα, πέντε από την Αμερική. Αυτόματα, η πρώτη τριαντάδα έχει κλείσει. Το να καταφέρεις να μπεις στην εικοσάδα, πόσο μάλλον εγώ που βγήκα δωδέκατη, είναι ψυχάρα.
Εγώ το λέω, όχι για τη Μαρία Πολύζου. Αλλά οποιαδήποτε Ελληνίδα κατάφερνε κάτι τέτοιο θα τη χειροκροτούσα. Είναι τόσο δύσκολο, έως ακατόρθωτο», επισημαίνει.
Μία χαραμάδα φωτός
«Ήξερα ότι δεν είμαι εδώ που θέλουν να με ρίξουν. Είμαι εδώ», και σηκώνει την παλάμη για να δείξει πάνω από το κεφάλι της.
«Πάντα με έβλεπα πολύ ψηλά, πάντα με έβλεπα στο φως.
Γεννήθηκα έτσι και μετά προχώρησα, πάτωσα, είδα το μαύρο, τον πάγο μπροστά μου, είδα τον τοίχο μπροστά μου.
Και μέσα από αυτόν τον τοίχο μπορούσα να δω μια χαραμάδα φωτός. Τόσο όσο να με τραβήξει προς τα πάνω σιγά-σιγά-σιγά».
Τα λόγια της σαν ποτάμι, ακολουθούν τον παλμό της καρδιάς της, ρέουν πηγαία και αυθεντικά μέσα από την καρδιά της.
«Όλα είναι ένας δρόμος να διανύσεις, αλλά τώρα που είμαι σε αυτή την πλευρά και έχω περάσει στο φως, όπως λέω για τη δική μου ζωή, πιστεύω πως όπως μου δόθηκε, την πάλεψα τέλεια».
Τα όνειρα μιας δεκαπεντάχρονης Μαρίας Πολύζου
Εν έτει 1985 και ενώ το σπίτι της έμοιαζε με την κόλαση του Δάντη, έπρεπε να βάλει ένα στόχο.
«Έχω ακόμη το δημοσίευμα της εφημερίδας του 1985. Ο δημοσιογράφος στην Πάτρα με ρώτησε “τι θες να κάνεις Μαρία;”, αφού είχα πάρει ένα πρωτάθλημα. Απάντησα ότι το 1996 θέλω να τρέξω στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Μαραθώνιο.
Με κοιτάει ο δημοσιογράφος από πάνω μέχρι κάτω και ύστερα γράφει: “Μας το εκμυστηρεύεται το κορίτσι λες και πρόκειται να το κάνει του χρόνου και όχι μετά από έντεκα χρόνια!”».
«Να μην σταματάω ποτέ»
Ακουγόταν εξωπραγματικό εκείνη την εποχή, όχι μόνο για μια γυναίκα – Ελληνίδα. Ο Μαραθώνιος είχε μόλις εισχωρήσει το 1984 στο αγωνιστικό πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων.
«Το 1984 είπα: Αυτός είναι ο δρόμος μου. Τελείωσε. Και το 1985 λέω: Το 1996 θα τρέξω στους Ολυμπιακούς. Μαραθώνιο. Ξεκάθαρα. Δεν μπορείς να φτάσεις εκεί με ένα μεγάλο άλμα. Θα φας τα μούτρα σου. Τι κάνεις, όμως; Βάζεις μικρότερους στόχους. Αυτά τα μικρότερα σκαλοπάτια που θα σε βοηθήσουν να φτάσεις εκεί πάνω. Κάθε μικρό σκαλοπάτι.
Το πρωί να δουλεύω και το βράδυ να κοιμάμαι και να ονειρεύομαι τους στόχους μου. Να μην σταματάω ποτέ. 24 ώρες πρέπει να προχωράς συνέχεια. Δεν μπορείς να κάτσεις ποτέ».
Τα τρύπια παπούτσια
Αξίζει να σημειωθεί ότι την πρώτη φορά που μπήκε σε στάδιο, φορούσε ακόμη τα τρύπια παπούτσια της φίλης της.
Μια φορά στην έκτη δημοτικού την είχε επισκεφτεί στο σπίτι της. Είχε εντυπωσιαστεί που βρήκε το τραπέζι στρωμένο με μαχαιροπίρουνα και σερβίτσια, «ομοιόμορφα, αστραφτερά», και μαγειρεμένο φαγητό. «Για πρώτη φορά είδα πώς είναι ένα σπίτι ανθρώπων που δεν είνει φτωχοί», γράφει στο βιβλίο. Κάποια στιγμή στο διάδρομο διέκρινε κάτι αθλητικά παπούτσια, .
Ρώτησε τη φίλη της αν μπορεί να τα πάρει. Ναι, ήταν για χάρισμα. Αυτά φορούσε ως το γυμνάσιο.
«Η αγαπημένη μου! Μακάρι να τη συναντούσα για να την ευχαριστήσω», αναφωνεί σήμερα η Μαρία Πολύζου.
Οι μόνες φορές που δεν τα πήγαινε καλά ήταν όταν ερχόταν ο πατέρας της και την παρακολουθούσε. Διότι πλέον είχε μαθευτεί ότι έχει διακρίσεις σε όλη την Πάτρα, δεν μπορούσε πλέον να το κρύψει. Ο ψαράς της έδινε συμβουλές τρεξίματος. Ως τότε δεν την άφηνε να πηγαίνει και να συγχρωτίζεται στον στίβο με συναθλητές της. Έπρεπε να τους θυμίζει τότε να μην την πλησιάζουν μπροστά του…
Χωρίς πάθος, δεν κατακτάς τη ζωή
Τον πρώτο της Μαραθώνιο τον έτρεξε στις Σέρρες το 1987, στην τρίτη λυκείου.
Όταν τελείωσε το σχολείο, έφυγε για πάντα από την Πάτρα. Έφτασε στην Αθήνα να σπουδάσει ΤΕΦΑ, τελείωσε τη Γυμναστική Ακαδημία.
Πήρε πτυχίο έχοντας όμως ήδη κατακτήσει πολλά πανελλήνια ρεκόρ πολύ νωρίτερα. Στο πρώτο της έτος, είχε ήδη κερδίσει τον μαραθώνιο του Αγρινίου.
«Έχω κάνει δέκα τέσσερα πανελλήνια ρεκόρ, τα οποία κρατούν μέχρι και σήμερα. Δηλαδή, δεν είμαι ένας άνθρωπος που μένω πάνω σε αυτό που έχω κάνει. Την επομένη μέρα, εγώ πήγα για προπόνηση. Ε και; Πάμε, προχωράμε, συνεχίζουμε. Και πού να ξέρω εγώ ότι αυτές οι επιδόσεις θα κρατάνε είκοσι τέσσερα ολόκληρα χρόνια».
Και μια εποχή όπου «μιλάμε με άλλη τεχνολογία, άλλα πράγματα. Δείχνει, λοιπόν, το πόσο… Δεν ξέρω… Το ταλέντο; Ναι, το ταλέντο, το μυαλό, αλλά κυρίως το πάθος για να κατακτήσεις. Αν ήταν μία λέξη της ζωής μου, θα έλεγα το πάθος. Με ό,τι κάνω έχω πάθος. Γιατί αν δεν έχεις πάθος, μεράκι, αγάπη, δεν κατακτάς τη ζωή».
Έτρωγα όνειρα
Εμενε σε ένα ημιυπόγειο κάπου στους Αγίους Αναργύρους, χωρίς θέρμανση, χωρίς τουαλέτα.
«Μπορεί το ψυγείο μου να μην είχε τίποτα, να είχε ένα αυγό μέσα, αλλά ήμουν ευτυχισμένη, γιατί έτρωγα όνειρα», αναπολεί σήμερα.
«Το λέω και το πιστεύω αυτό. Και τώρα αναρωτιέμαι πώς μπορούσα να διανύω τόσα χιλιόμετρα, να είμαι πρωταθλήτρια με τόσο ελλιπή διατροφή; Δεν είναι δυνατόν. Να τρως ένα μαρούλι σκέτο, δεν το έκανες για τη δίαιτα, είναι επειδή δεν έχεις χρήματα να πας να πάρεις.
Βαθιά ευγνωμοσύνη
Μπορεί εκείνη την περίοδο τα πράγματα να ήταν σκληρά και δύσκολα αλλά από τη στιγμή που άνοιξα τα φτερά μου, πίστεψα στον εαυτό μου και έφυγα να κατακτήσω τα όνειρά μου, από εκεί και πέρα κάθε μέρα την κατακτούσα.
Όμως, με βαθιά ευτυχία και ευγνωμοσύνη μέσα μου ότι τώρα πια μπορεί να μην πεινάω…
Γιατί δεν είχα να φάω όταν ήρθα στην Αθήνα, αλλά έπρεπε να δουλέψω για να γίνω πρωταθλήτρια. Έπρεπε να πηγαίνω στο Πανεπιστήμιο, γιατί πάντα πίστευα στη μόρφωση. Δεν γίνεται αν δεν αποκτήσεις παιδεία, μόρφωση, ένα πτυχίο. Είναι απαραίτητο. Τι θα κάνω; Πώς θα γυρνάω;».
Μαραθώνιος Λονδίνου: Από 2:37:04 στα 2:37:03
Δύο χρόνια αργότερα, στον Μαραθώνιο Λονδίνου το 1989, κατακτά το πανελλήνιο ρεκόρ.
«Δεν ήταν κατόρθωμα του σώματος. Ήταν του μυαλού. Το να πάω στο Λονδίνο και να κάνω την επίδοση κατεβάζοντας το πανελλήνιο ρεκόρ (έως τότε στις 2:37:04 ώρες). Μεγάλο κατόρθωμα».
Το δικό της ρεκόρ ήταν χοντρικά 2:45. Έπρεπε να σπάσει οκτώ λεπτά. «Δεν κατεβαίνει ένα ρεκόρ, μου έλεγαν». Και ήταν μόλις είκοσι ετών…
Τα πόδια λυγίζουν επειδή λυγίζει η ψυχή
Ο ΣΕΓΑΣ δεν την στήριζε.
«Με κόβανε, με ξανακόβανε. Στα διοικητικά συμβούλια επέμεναν “να μην πάει η Πολύζου”.
Είχα πάει και είχα χτυπήσει το χέρι μου στο γραφείο του τότε εθνικού προπονητή και λέω αυτό δεν είναι ομοσπονδία. Από τότε διαλύθηκε η σχέση μου με την Ομοσπονδία.
Πάει ο προπονητής μου να πάρει το νούμερό μου Παρασκευή βράδυ. Εγώ πεινάω στο σπίτι μου στην Αθήνα, δεν έχω να φάω. Αλλά αγωνίζομαι. Και τον ρωτάω, πού είναι το νούμερό μου; Και απαντάει, δεν σε έχουν δηλώσει.
Εκεί λύγισα. Καθόμουν με την πλάτη σε έναν τοίχο και εκείνη τη στιγμή απλά λύγισαν τα πόδια μου. Τα ανθρώπινα πόδια λυγίζουν, γιατί λυγίζει η ψυχή.
Όταν τα βαρίδια της ψυχής είναι τόσο μεγάλα, δεν πάει το σώμα. Τα χειρότερα βαρίδια είναι τα βαρίδια της ψυχής.
Εκεί ο προπονητής μου, με τραβάει και φτάσαμε σε ένα εστιατόριο και του λέω τι θα κάνουμε;».
Βρέθηκε λύση μέσω της Πάτρας, όπου κάποιος διατηρούσε εμπορικές σχέσεις με τη New Balance.
Της επέτρεψαν να τρέξει με τη New Balance Running Team.
«Πήρα το νούμερο τελευταία στιγμή, πήγα στο δωμάτιό μου και μπήκα στο σύννεφό μου», εννοώντας ότι ξεκίνησε την αυτοσυγκέντρωσή της. Την προπόνηση του μυαλού της.
Όμως ήρθε η περίοδος, είχε κράμπες. «Με βλέπει ο προπονητής μου λέει: “Δεν σε βλέπω καλά”. Εγώ αγριεύω πάλι. Απαντώ, τι λέτε; Έχουμε έρθει για το πανελλήνιο ρεκόρ!».
«Ένα πράγμα είχε κληδώσει στο μυαλό μου: Πανελλήνιο ρεκόρ»
Ως είθισται, σημείωσε πάνω στο χέρι της «τα περάσματα» που έπρεπε να πραγματοποιήσει κατά τη διάρκεια του Μαραθωνίου, «το 2:40 που πίστευα ότι θα κάνω».
Εν ολίγοις, την ώρα του αγώνα, «εγώ δεν είδα κανένα από τα περάσματα. Ένα πράγμα είχε κλειδώσει στο μυαλό μου: Πανελλήνιο ρεκόρ 2:37:04».
Προσεγγίζοντας το Big Ben, «βλέπω το μεγάλο χρονόμετρο και λέει 2:36:40 και πέφτω κάτω από τη γραμμή του ρολογιού έτσι. Και κάνω 2:37:03».
«Ήμουν ο Μόγλης»
Τέτοιου είδους εμπόδια και προκαταλήψεις αντιμετώπισε πολλές φορές στη ζωή της. Ακόμη και όταν είχε γίνει πια… ζωντανός θρύλος.
«Επειδή δεν ήμουν με το σύστημα. Ήμουν ο Μόγλης, που ήρθε στην Αθήνα και έπρεπε να διαχειριστώ την κοινωνία.
Είμαι κλειστός άνθρωπος, Δεν έχω δημόσιες σχέσεις, λέω καλημέρα, καλησπέρα, καληνύχτα, δεν μπορώ να ελίσσομαι…
Νόμιζα ότι αν κάνω επιδόσεις, θα μιλάω μόνο με τις επιδόσεις μου. Δεν ήξερα ότι δεν φτάνει μόνο αυτό».
Οι γυναίκες ακόμη τραβάμε δρόμο
Αν αυτή η στρέβλωση έχει κάπως ξεπεραστεί, «οι γυναίκες ακόμη τραβάμε δρόμο», παρατηρεί.
«Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί κοιτάμε το φύλο και όχι τη δύναμη, την καθαρότητα της σκέψης, την ίδια την ψυχή ενός ανθρώπου;», αναρωτιέται.
«Η μοναδική διαφορά είναι η μυική δύναμη. Εννοείται. Όμως, εκεί είναι το ζητούμενο; Το θέμα είναι ότι αν ένας άνδρας μπορεί να κάνει ένα πράγμα, μια γυναίκα αντίστοιχα μπορεί να κατέχει μία άλλη δεξιότητα».
Η γέννηση ενός παιδιού, επιτυχία για την κοινωνία
Ωστόσο, ορισμένοι θεωρούν ότι οι υψηλές επιδόσεις στον επαγγελματικό στίβο δεν συμβαδίζουν με τις τακτικές υποχρεώσεις μιας μητέρας στο σπίτι. Σε κάτι υπολείπεται τελικά…
«Κάποια στιγμή έπρεπε και εγώ να κάνω τη στάση μου για να γεννήσω την κόρη μου, την Αγάπη.
Όμως, πρόκειται για ένα κομμάτι της ζωής μας. Είναι μια επιτυχία. Ένας δρόμος. Δεν είναι η άκρη.
Η γέννηση ενός παιδιού και η ολοκλήρωσή της είναι η μεγαλύτερη επιτυχία για την κοινωνία μας, για την εξέλιξη της ίδιας μας της ζωής.
Ένας ακόμη λόγος που η γυναίκα πρέπει να πάρει τη θέση της στην κοινωνία: Ηγείται αυτού, φέρνει τη νέα ζωή.
Από εκεί και πέρα η πολιτεία, να υποστηρίξει μια γυναίκα στον εργασιακό της χώρο για να παραμείνει στο σπίτι. Για να έχουμε ένα νέο παιδί υγιές στο σώμα και στο πνεύμα. Είναι μια εργασία για τη γυναίκα.
Κάνει ένα λειτούργημα».
Φιδιππίδειος Άθλος
Ανάμεσα σε όλα τα επιτεύγματά της και τα εμπόδια (που εκείνη ονομάζει «προκλήσεις»), με τον Φιδιππίδειο Άθλο μοιάζει να ξεπέρασε τα ανθρώπινα όριά της.
Η πρώτη γυναίκα που αναβίωσε τον Άθλο το 2010 τρέχοντας 524 χιλιόμετρα από την Αθήνα ως τη Σπάρτη και από εκεί στον Μαραθώνα.
«Ο πόνος στην αριστερή πλευρά του στήθους μου με είχε αρπάξει και με έσφιγγε μέχρι ασφυξίας, σαν μέγγενη, σαν τα σαγόνια ενός λυσσασμένου σκυλιού», σημειώνει στο Μην τα παρατάς!.
Μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι σε όλη της ζωή έτρεχε διαρκώς μακριά από τα παιδικά της χρόνια. Αλλά ότι αυτή τη φορά είχε πιέσει τον εαυτό της παραπάνω από όσο και η ίδια άντεχε.
Η θεραπεία συνεχίζεται
«Ναι, αλλά σε εκείνη τη φάση της ζωής μου, είχα ήδη θεραπευτεί μέσα μου.
Κοιτάξτε, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους: Δεν νομίζω ποτέ ότι κάποιος άνθρωπος θεραπεύεται 100%.
Νομίζω ότι η θεραπεία ακόμη συνεχίζεται, μέρα με τη μέρα. Δεν μπορεί να είσαι τόσο τέλεια πια στη ζωή σου.
Απλά για να έχω καταφέρει αυτή την πορεία της ζωής και τελικά να έχω φτάσει στις δικές μου κορυφές, σημαίνει ότι δούλεψα τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά.
Δεν γίνεται να φτάσεις σε κορυφές αν δεν έχεις επουλώσει τις πληγές μέσα σου. Δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση».
Ποιητική στιγμή
Αναρωτιέται κανείς τι σκέφτεται την ώρα της διανοητικής και σωματικής δοκιμασίας, στην εν κινήσει ψυχοθεραπεία της…
Αναφέρεται αμέσως στον αγωνιστικό Μαραθώνιο στην Πόλη.
Σήκωσα την ελληνική σημαία μέσα στην Κωνσταντινούπολη. Δεν ξεχνιέται αυτό. Ακόμη μου μυρίζει το στάδιο, όταν έμπαινα, η βροχή», παρατηρεί σήμερα.
«Έτρεχα με το εθνόσημο στο στήθος, δεν ήμουν η Μαρία Πολύζου. Ποτέ δεν ήμουν. Είμαι πάντα η Ελλάδα. Οποτεδήποτε φοράω το εθνόσημο στο στήθος, είναι μεγάλη τιμή, ευλογία».
Είμαι ανεβασμένη, στα σύννεφα πετάω
«Εκεί, λοιπόν, αγωνίζεσαι για τη χώρα σου. Όταν έτρεχα, τραγουδούσα. Από μέσα. Όταν είσαι πρωταθλητής, απαγορεύεται σε μεγάλους αγώνες να έχεις ακουστικά. Έχω πει όλα τα τραγούδια του κόσμου από μέσα μου. Γιατί γενικά μου αρέσει και η μουσική. Από καημούς και πόνους, μέχρι ανεβάσματα. Να είμαι στο 38ο χλμ. και να ακούω “είμαι ανεβασμένη, στα σύννεφα πετάω”. Σαν να λέω, κοριτσάκι μου δεν πας καλά, ας πούμε».
Το μυαλό όμως δεν πεταρίζει μόνο μέσα στα οράματά της νίκης. Παραμένει και καλά ριζωμένο στους στόχους του.
Ήταν κάτι “άντε γεια”
«Ταυτόχρονα πρέπει να παρακολουθώ το χρόνο μου, τον ανταγωνισμό και τον συναγωνισμό μου. Για να κατακτώ, να φτάνω 12η, 11η. Αυτές οι επιδόσεις. Να μπαίνω δηλαδή στο Παναθηναϊκό Στάδιο, όταν έγινε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα το 1997, και να βγαίνω 12η σε όλο τον κόσμο μέσα στη χώρα μας. Ήταν κάτι “άντε γεια”!».
Εσωτερικό σαμποτάζ
Και μόλις πριν από τρεις μέρες είχε πάθει δηλητηρίαση εντέρων.
«Ένα εσωτερικό σαμποτάζ που κάνουμε με τον ίδιο μας τον εαυτό. Να πάμε να κατακτήσουμε μια κορυφή, πώς ξαφνικά βγαίνει μια στραβή; Γιατί μας “την κάνει”;
Εγώ δεν πιστεύω σε αυτά. Πιστεύω ότι είναι ένα εσωτερικό σαμποτάζ. Κάτι που δεν πιστεύουμε πολύ, δεν θα το κατακτήσουμε. Θέλουμε αγώνα ακόμα για να το κατακτήσουμε το ίδιο μας το μυαλό. Εκεί είναι το παιχνίδι.
Κάνω διαλέξεις πάνω στη δύναμη του μυαλού. Λίγο να το πιάσουμε στα χέρια μας αυτόν τον πίθηκο που πηγαίνει πέρα δώθε και να το βάλουμε σε μια τάξη, θα έχουμε βάλει σε τάξη και τη ζωή μας».
Πάμε για τα επόμενα πενήντα
Τον Νοέμβριο του 2018, έκλεινε τα πενήντα χρόνια της ζωής της. Αισθανόταν ευτυχής, με την πληρότητα που φέρνουν τα ανθρώπινα επιτεύγματα. Η κόρη της Αγάπη τελείωνε αριστούχος το Κολλέγιο, είχε δουλειά, την ομάδα της Marathon Team Greece, ωρίμαζε όμορφα, είχε την υγεία της.
«Πάμε για τα επόμενα πενήντα», όπως γράφει στο βιβλίο της.
Μπορείς να μη νικήσεις;
Λίγους μήνες αργότερα, γίνεται η διάγνωση.
«Εγώ έπαιρνα το κόκκινο φάρμακο, το βαρύ. Το περνούσα από τις φλέβες και όχι με πορτ, γιατί εγώ έτρεχα αλλά με παροχέτευση. Δεν σταμάτησα καθόλου να τρέχω. Ούτε δευτερόλεπτο.
Στις έξι το πρωί πήγαινα για προπόνηση και μετά για χημειοθεραπεία, μέσα στην τρελή χαρά. Είπα ότι αφού μου δόθηκε, θα το ζήσω ωραία. Μια εμπειρία ζωής είναι και αυτή. Ήμουν, όμως, πεπεισμένη 100% ότι εγώ θα νικήσω. Δεν το συζητάω, έτσι;».
Οι χημειοθεραπείες τελείωσαν πριν από ενάμιση χρόνο. Τώρα ανακτά βαθμιαία την ενέργειά της, δεν πονάνε πια τα κόκκαλά της, κινούνται πιο εύκολα τα δάχτυλά της, έχει πολύ λιγότερη θολούρα…
«Πάλι αγωνίστηκα για όλο αυτό».
Το κεφάλαιο περί καρκίνου τιτλοφορείται Μπορείς να μη νικήσεις;.
«Θυμάμαι ότι πήγαινα με το κομπιούτερ μου για τις χημειοθεραπείες και δεν σταμάτησα ποτέ να δουλεύω, να μιλάω, να πηγαίνω στη θάλασσα».
Δείχνει τις φωτογραφίες της από τη χημειοθεραπεία. Μοιάζει εβδομήντα ετών αλλά το χαμόγελο δεν σβήνει από τα μάτια και τα χείλη της σε καμία από αυτές. Στόλιζε το δωμάτιο του νοσοκομείου, στόλιζε τον εαυτό της.
Η κάσκα του μποξέρ
«Αυτή η κάσκα που φοράω είναι του μποξέρ. Είναι αυτό που βάζουμε για να κρατηθούν τα μαλλιά. Παγώνει το κεφάλι σου. Φτάνει -32 βαθμούς.
Πονάει το κεφάλι. Για να παγώσει, να κρατήσει την τρίχα. Και βλέπετε, πάλι δεν κρατήθηκε. Αλλά με αυτή την τρίχα, αυτό το τίποτα που είχε παραμείνει, όμως, εγώ ήμουν ευτυχισμένη. Γιατί λέω θα τελειώσω με τον καρκίνο και θα περάσω πιο εύκολα παραπάνω. Θα έχω λιγότερο δρόμο να διανύσω.
Ξέρετε τι ζόρι είναι να περνάς εκεί Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιές;».
1-2-3 Happy New Life
Παραμονή Πρωτοχρονιάς του 2020 βρίσκεται στο Metropolitan, ανεβάζει μια ανάρτηση που ξεπέρασε τις 250.000 προβολές, τα 5.000 σχόλια. Έγραφε:
«Κάποιοι περιμένουν και λένε 3, 2, 1 για να υποδεχτούν τη νέα χρονιά και εγώ περιμένω να τελειώσει η χημειοθεραπεία. Γιατί είχα ακόμη χημειοθεραπείες για να μετρήσω 3, 2, 1 και να πω “happy new life”».
Και σήμερα, η Μαρία Πολύζου εξηγεί:
«Πάλι εδώ είναι το πάθος, η ίδια η ζωή. Εδώ έπρεπε να τα κάνω όλα καλά. Δεν χωρούσε να λυγίσω. Έπρεπε να σταθώ με πολλή δύναμη ψυχής. Γιατί το να κερδίζεις την υγεία σου, είναι μια νέα ευκαιρία. Για αυτό είμαι ευγνώμων».
Σχολαστικός έλεγχος
Παροτρύνει όλες τις γυναίκες να πραγματοποιούν σχολαστικά τον τρίπτυχο έλεγχο μαστογραφία, υπέρηχο και ψιλάφηση στήθους.
Marathon Team Greece
Αυτή τη στιγμή με την ομάδα Marathon Team Greece προπονεί περί τους 150 ερασιτέχνες αθλητές και επίδοξους μαραθωνοδρόμους (ανάμεσά τους και έναν μοναχό από το Άγιο Όρος). Έχει και την ομάδα με τα παιδιά έξι έως δώδεκα ετών.
Μιλάει για όλους με λατρεία.
Ακόμη προχωράω
«Για μένα το βιβλίο είναι πολύ αισιόδοξο. Γιατί φαίνεται ότι ένας άνθρωπος κατέκτησε τα όνειρά του χωρίς να τα παρατήσει ποτέ. Δεν τα παράτησα ποτέ. Ούτε στην πρώτη δυσκολία ούτε στη δεύτερη ούτε στις μαύρες νύχτες ούτε στις λαμπερές ημέρες. Προχωρούσα, προχωρούσα, ακόμη προχωράω», εξηγεί σήμερα.
«Τελειώνεις έναν καρκίνο, ένα κερασάκι στην τούρτα της ζωής, και πάλι συνεχίζεις να βάζεις στόχους. Να θέλω να δω την καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου. Να μην σταματάω ποτέ».
Me too
Κάποια στιγμή δίστασε να προχωρήσει στην έκδοση του βιβλίου της. Δεν ήθελε να εκληφθεί ως προσπάθεια εκμετάλλευσης του κινήματος me too.
Όμως δεν θα μπορούσε να μην παρουσιάσει ατόφια την αλήθεια της ζωής της, να βλέπει στο ράφι των βιβλιοπωλείων κάτι άλλο…
«Έτσι μεγάλωσα, έτσι προχώρησα», αντιτείνει εκείνη. «Πατάω στα πόδια μου και είμαι πιο καλά από ποτέ. Και αν γίνεται ένα παιδί να σωθεί, να μπορέσει να πάρει ένα τηλέφωνο, να μιλήσει, να βελτιωθεί, αξίζει και μόνο να μιλάς γι’ αυτό. Και μιλάω συνεχώς γι’ αυτό».
Πολλές γυναίκες, άνδρες, παιδιά πλέον την προσεγγίζουν με το δικό τους προσωπικό παραμύθι επιβίωσης.
Θα την πιάσουν όσοι περάσουν το νήμα
Να λοιπόν γιατί ποτέ δεν πρέπει κανείς να τα παρατάει.
«Γιατί τον δρόμο μου είδα πολλές φορές να πηγαίνει για αποτυχία, για το τέλος μου και εγώ να προχωράω. Η επιτυχία κρύβεται πίσω από την πόρτα, εκεί που δεν θα τη δεις.
Προχωράς, προχωράς… Δεν τη βλέπεις, πιστεύεις ότι θα πας στον γκρεμό και όμως εκεί στο παρά πέντε κρύβεται η ευτυχία. Και θα την πιάσουν μόνο αυτοί που πραγματικά μέχρι τελευταία στιγμή θα περάσουν αυτό το νήμα».