Μαρία Μαραγκού, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης: «Η τέχνη και η σκέψη σώζουν»

«Στρέφοντας το βλέμμα πίσω στο παρελθόν και σκεπτόμενη το μέλλον αυτού του χώρου συνειδητοποιώ, ότι μάλλον έχει ευλογηθεί “από τις μοίρες της τέχνης” να ενηλικιωθεί, διατρέχοντας τις αγωνίες και τις πιο έντονες χαρές».

Ο χώρος για τον οποίο μιλά η κριτικός τέχνης Μαρία Μαραγκού δεν είναι άλλος από το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης στο Ρέθυμνο, μια εστία τέχνης με δυναμική παρουσία, άμεση πρόσληψη των σύγχρονων ρευμάτων και ανάδειξης των ελλήνων δημιουργών αλλά και ξένων. Και ο λόγος, το γεγονός, ότι φέτος, κλείνοντας τα 30 χρόνια παρουσίας του έχει καταξιωθεί στη συνείδηση καλλιτεχνών και κοινού για την εγκυρότητα και τον πλουραλισμό του. «Το μοναδικό που δεν γεύτηκε ποτέ αυτός ο χώρος ήταν, και εξακολουθεί να είναι, η σιγουριά, ο ναρκισσισμός, η έπαρση», όπως επισημαίνει, άλλωστε, η δημιουργός του.

Γιατί πρωτοβουλία της ίδιας της Μαρίας Μαραγκού, καλλιτεχνικής διευθύντριας του Μουσείου ήταν η δημιουργία του, ένα παράτολμο σχέδιο, που έβαζε την περιφέρεια στο κάδρο, τη στιγμή, που όσον αφορά τη σύγχρονη τέχνη ιδίως, τα περισσότερα «συμβαίνουν» στην πρωτεύουσα. Μαζί της ωστόσο, είχε δύο εχέγγυα: Τα έργα του σημαντικού ρεθυμνιώτη ζωγράφου Λευτέρη Κανακάκι, αγαπημένου της θείου αλλά και τη συλλογή του συλλέκτη συζύγου της. Ένα σύνολο, που ως δωρεά αποτέλεσε τη μαγιά για την οργάνωση της  Δημοτικής Πινακοθήκης «Λ.Κανακάκις», η οποία μετεξελίχθηκε στο σημερινό  Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης.

Ο κατάλογος της επιτυχίας

Το εγχείρημα μόνον εύκολο δεν ήταν, χάρις στην δική της όμως επιμονή, το  πάθος και την έμπνευση στο σχεδιασμό του προγράμματος,  αλλά και με τη συνεργασία και με τη συμπαράσταση από τον Δήμο Ρεθύμνου η μετεξέλιξη στέφθηκε με επιτυχία.

Σήμερα έτσι, στην επετειακή έκδοση του δίγλωσσου καταλόγου του μουσείου, που μόλις κυκλοφόρησε, περιλαμβάνοντας τα έργα της μόνιμης συλλογής από το 1950, σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Σοφίας Κατόπη καταγράφονται ονόματα όπως των Γιάννη Γαϊτη, Νίκου Κεσσανλή, Γιάννη Σπυρόπουλου, Μιχάλη Κατζουράκη,  Γρηγόρη Σεμιτέκολο, Γιάννη Μιγάδη, Σοφίας Πορταλάκη, Γιώργου Λάππα, Γιώργου Ξένου και  Καλλιόπης Λεμού. Αλλά και ξένων καλλιτεχνών, όπως της Κορεάτισας Hijo Nam, του Αμερικανού Joan Giordano κ.ά. Ξεχωριστή ενότητα στο λεύκωμα εξάλλου, αποτελεί η μελέτη του Αντώνη Βολανάκη στο έργο του Λευτέρη Κανακάκι, «μια γενναία ζωγραφική ήθους και ύφους».

Όπως λέει άλλωστε, η Μαρία Μαραγκού γι΄ αυτή την συλλογή αλλά και το ίδιο το μουσείο «Επιλογή συνειδητή είναι η μόνιμη αμφιβολία σε μία υπόθεση που κινείται, αλλάζει, μεταλλάσσει εικόνες, παρακολουθώντας τον ιδεολογικό καρπό και διάλογο της συνεχώς παλλόμενης γεωπολιτικής δίνης».

Οι μελλοντικές εκθέσεις

Την οργάνωση νέων σημαντικών εκθέσεων σηματοδοτεί όμως επίσης, αυτή η επέτειος, αρχίζοντας από τον Ιανουάριο του νέου έτους και προχωρώντας ως και το 2025. Συγκεκριμένα σε συνεργασία με το φεστιβάλ Medphoto θα παρουσιαστεί τον Ιανουάριο έκθεση φωτογραφίας και ντοκιμαντέρ γύρω από τους πολέμους για το κλίμα και την οικολογική καταστροφή σε μη δυτικές χώρες. Τον Απρίλιο, δύο σημαντικές γυναίκες της ελληνικής τέχνης της δεκαετίας του 70, η Ρένα Παπασπύρου και η Άσπα Στασινοπούλου επανέρχονται με επίκαιρη δουλειά στην έκθεση «Δυνατές στον χρόνο». Και τον προσεχή Οκτώβριο αποκαλύπτονται οι «γυναικείες υπογραφές από χρόνο σε χρόνο» με έργα γυναικών από τη μόνιμη συλλογή του ΜΣΤΚ.

Τον Απρίλιο 2025 εξάλλου, αναμένεται μια έκθεση, αφιερωμένη στην εμβληματική σχεδιάστρια Σοφία Κοκοσαλάκη με τίτλο «Είσαι ό,τι φοράς» και θέμα τα στερεότυπα και τις ανατροπές με έργα καλλιτεχνών και σχεδιαστών μόδας.

Ενώ το φθινόπωρο του 2025 το μουσείο προετοιμάζει μια εντελώς πρωτότυπη παρουσίαση, αφού θα ξεναγήσει το κοινό σε μια έκθεση-περίπατο «Στον κήπο του Βαγγέλη Παπιομύγλου», γνωστού μελετητή φυτών, του οποίου ο κήπος διαθέτει σπάνια φυτά, εξαιρετικά κατανεμημένα σε φυτά της Κρήτης, της Μεσογείου, φυτά του κόσμου.

«Στον κόσμο μας, που απειλείται από τον ρατσισμό, την ξενοφοβία, την καταστολή και την απειλή της ολοκληρωτικής καταστροφής του περιβάλλοντος ας ευχηθούμε ότι η τέχνη και η σκέψη σώζουν», καταλήγει η Μαρία Μαραγκού που είδε το όραμά της να γίνεται πραγματικότητα, ύστερα βέβαια από πολλή δουλειά και προσωπική κατάθεση μόχθου.

Διαβάστε επίσης:

Η ώρα του Τιτανικού: Το ρολόι που πάγωσε στο χρόνο σε δημοπρασία 

Το καπέλο κάνει τον αυτοκράτορα; Αν είναι του Μεγάλου Ναπολέοντα

Αρχαία, πορσελάνες, βιβλία, αλλά και βραδινές τουαλέτες από το Τατόι. Η παρουσίαση της καταγραφής