Λητώ Κατακουζηνού: «Ο Βαλής μου» και η Γενιά του ΄30

«…Υπήρξαν ποτέ αυτοί οι άνθρωποι; Πριν από πόσους αιώνες έζησαν; Πώς τα κατάφεραν και κράτησαν τη ζωή τους τόσο απλόχωρη ώστε να συγκατοικεί το παρόν τους με το παρελθόν και το μέλλον, χωρίς διαγωνισμούς ή διαζεύξεις;».

Για την Γενιά του ΄30 ο λόγος, την γενιά-θρύλος, με τους λογοτέχνες, τους καλλιτέχνες, τους πνευματικούς ανθρώπους, που δημιούργησαν έναν «νέο» ελληνικό κόσμο, αναδεικνύοντας την ταυτότητά του κατ’ ευθείαν μέσα από την παράδοση της ιστορίας του.

Σ’ αυτόν τον κύκλο των σπουδαίων Ελλήνων αναφέρεται ο Παρασκευάς Καρασούλος, παρουσιάζοντας το βιβλίο της Λητώς Κατακουζηνού «Άγγελος Κατακουζηνός ο Βαλής μου», που επανεκδίδεται από την «Μικρή Άρκτο», συμπληρωμένο και ενισχυμένο με σπάνιο, ανέκδοτο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό της περίφημης Γενιάς του ’30, φωτογραφίες της Οικίας Κατακουζηνού, νέο επίσης υπομνηματισμό και σημειώσεις.

Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου ξεδιπλώνεται έτσι, η ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας, μέσα από γεγονότα και σημαντικές στιγμές, που έζησε το αγαπημένο ζευγάρι του Άγγελου και της Λητώς Καντακουζηνού, που ήταν μέλη αυτής της μεγάλης, πρωτοπόρας παρέας.

Άνθρωποι που, όπως λέει στον πρόλογό του ο Καρασούλος, κατόρθωναν να χαρούν αισθήματα που σήμερα φαίνονται βαριά και απαξιωμένα, να λυτρώνονται μέσα από την ευθύνη και το καθήκον στον εαυτό τους και στους άλλους, ν’ αγαπούν την τέχνη και τον τόπο τους, την αξιοπρέπεια, την ελευθερία και να μη φοβούνται να είναι γενναιόδωροι, ανοιχτοί, συλλογικοί και ονειροπόλοι.

Γιατί «Από τότε που έζησαν οι Κατακουζηνοί και οι φίλοι τους -η Γενιά του ’30- οι ζωές των ανθρώπων εδώ στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη μίκρυναν. Μίκρυναν τόσο, που πια δεν χωρούν τίποτα και κανέναν άλλον εκτός από έναν εαυτό, φοβισμένο και έτοιμο να συμβιβαστεί με το χείριστο…

Κι ας μην πέρασαν αιώνες από τότε, κι ας περπατάμε δίπλα στα ίχνη τους», σημειώνει ο ίδιος. Διακεκριμένος νευρολόγος-ψυχίατρος ο Άγγελος Κατακουζηνός, καθηγητής του Πανεπιστημίου Παρισίων, συγγραφέας η σύζυγός του Λητώ είχαν ξεκινήσει μια παραμυθένια, κοινή ζωή τη δεκαετία του 1930 και για πενήντα χρόνια υπήρξαν από τα πλέον δραστήρια μέλη της αθηναϊκής κοινωνίας.

Το ιστορικό διαμέρισμα της λεωφόρου Αμαλίας (η Οικία Κατακουζηνού) υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα φιλολογικά σαλόνια της γενιάς του ’30. Ποιητές, συγγραφείς, καλλιτέχνες και επιστήμονες που σημάδεψαν τη σύγχρονη Ελλάδα αλλά και επιφανείς Ευρωπαίοι και Αμερικανοί, που επισκέπτονταν το ζεύγος απολάμβαναν την ατμόσφαιρα του σπιτιού, τη θέα με το Ζάππειο απέναντι και το Ολυμπιείο και την παρέα.

Τι είναι λοιπόν αυτό το βιβλίο; Είναι μια ανεπιτήδευτη αφήγηση από τη Λητώ Καντακουζηνού, που ζωντανεύει μέσα από τις σελίδες του, όχι μόνον στιγμές, χρόνια, γεγονότα και πρόσωπα ιστορικά, αλλά κυρίως αξίες και έργα, δυσεύρετα σήμερα, πλην πολύτιμα για τον καθένα, που αναζητεί το δρόμο του στη ζωή και στη θέση του στην κοινωνία.

«Στην πραγματικότητα δηλαδή», αναφέρει και πάλι ο ίδιος «αφηγείται πώς μια ολόκληρη γενιά Ελλήνων κατέκτησε την αυτοεκτίμησή της μέσα από βουνά δυσκολιών, ταξιδεύοντας στις πιο δύσκολες θάλασσες της Ιστορίας, με όπλα και κίνητρα τη δημιουργικότητα, την αγάπη, την αυθεντικότητα και την ανεκτικότητα. Αυτός ο αγώνας υπήρξε πολλές φορές άνισος, αλλά όσες φορές κερδήθηκε, ήταν γιατί υπήρξε πείσμα και ισχυρή θέληση από τους πρωταγωνιστές του, για μια ζωή που να μην είναι στενή, μικρόψυχη και καθ’ υπόδειξη….».

Μερικά από τα θέματά του βιβλίου είναι πάντως ενδεικτικά: Οι πρώτες απόπειρες ψυχανάλυσης του Εμπειρίκου προς το Θεοτοκά, τα φοιτητικά χρόνια στο Παρίσι με το Σεφέρη, τον Τόμπρο, το πιάνο στο οποίο πρωτοέπαιξε ο Μάνος Χατζιδάκις τον «Μεγάλο Ερωτικό», το Νόμπελ του Οδυσσέα Ελύτη, οι ατέλειωτοι καυγάδες για την καθαρεύουσα με τον Κατσίμπαλη, τα ευφάνταστα κοστούμια του Τσαρούχη για τα θρυλικά πάρτυ μασκέ της εποχής, η πρώτη έκθεση ζωγράφικής του -άγνωστου τότε- Θεόφιλου στο σπίτι του Άγγελου και της Λητώς και αργότερα το στήσιμο του Μουσείου Θεόφιλου στην Μυτιλήνη με τον Teriade.

Επίσης, η εξηντάχρονη φιλία τους με τον Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα, η επίσκεψη των Ουίλλιαμ Φώκνερ, του Μαρκ Σαγκάλ και του Αλμπέρ Καμύ στην Ελλάδα και πολλά ακόμη.

Στην νέα έκδοση, που είναι η 6 η έχουν συνεργαστεί για το υλικό της η μουσειολόγος και επιμελήτρια της Οικίας Κατακουζηνού Σοφία Πελοποννησίου-Βασιλάκου, καθώς και ο ιστορικός -αρχειονόμος Ζήσιμος Συνοδινός. Επίσης, περιλαμβάνεται η συλλογή έργων τέχνης του Ιδρύματος, όλα χαρισμένα στο ζευγάρι από τους καλλιτέχνες φίλους τους.

Διαβάστε ακόμη:

Τα μουσεία επιστρέφουν – Όλες οι νέες εκθέσεις

Ναός Ολυμπίου Διός: Σωτηρία στο «παρά πέντε»

Ανοίγει ανανεωμένο το Μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση