Λεονάρντο ντα Βίντσι και Ελληνική Ανθολογία – Σπάνια βιβλία του 16ου αιώνα σε δημοπρασία

Το πρώτο βιβλίο «Ελληνικής Ανθολογίας», που τυπώθηκε στη Βενετία, το 1503. Η πρώτη έκδοση της «Πραγματείας για τη Ζωγραφική» του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, το 1638–1641. Ένας αμερικανός φανατικός βιβλιόφιλος και μελετητής, που κατόρθωσε να δημιουργήσει την καλύτερη συλλογή, που υπάρχει εκτός Ευρώπης, με εκδόσεις τέχνης, αρχιτεκτονικής και γνώσης της Αναγέννησης. Και μία επερχόμενη δημοπρασία, που αναμένεται να αποδώσει ως και 25 εκατομμύρια δολάρια.

Πρόκειται για έναν θησαυρό αναγεννησιακών βιβλίων του 16ου αιώνα στις αρχικές βιβλιοδεσίες τους, με περισσότερους από 1600 τίτλους, που προέρχονται από τη συλλογή του Τ. Κίμπαλ Μπρούκερ. Μιας εξέχουσας μορφής στον κόσμο της συλλογής βιβλίων αρχαιοτήτων, ο οποίος δημιούργησε σε διάστημα έξι δεκαετιών μία από τις πιο σημαντικές βιβλιοθήκες σπάνιων βιβλίων ελληνικής και λατινικής γραμματείας, που έχουν βγει ποτέ σε δημοπρασία.

Με εκτιμήσεις πώλησης που ξεκινούν από 200 και φθάνουν ως και τις 600.000 δολάρια η δημοπρασία πρόκειται να γίνει στις αρχές Οκτωβρίου από τον οίκο Sotheby’s.

Ο Άλδος Μανούτιος

Εξαιρετικά σημαντικό μεταξύ αυτών είναι το βιβλίο της «Ελληνικής Ανθολογίας», καθώς αποτελεί την πρώτη έκδοση «Aldine», που τυπώθηκε στο ομώνυμο τυπογραφείο του Άλδου Μανούτιου από τον Λορέντσο ντι Αλόπα. Από τους σημαντικότερους εκδοτικούς οίκους της Αναγέννησης και διάσημο στην ιστορία της τυπογραφίας, το Τυπογραφείο «Aldine» είχε φέρει την επανάσταση στον τρόπο της δημιουργίας βιβλίων, χάρις στον ιδρυτή του Άλδο Μανούτιο, που από το 1494 εισήγαγε μεγάλες καινοτομίες στο χώρο.

Κι αυτό, γιατί ο ίδιος σχεδίασε την πλάγια γραμματοσειρά, η οποία ήταν πιο ευανάγνωστη από τις παραδοσιακές, καθιέρωσε τα σύγχρονα σημεία στίξης, εισήγαγε τη μορφή της σελίδας του βιβλίου αλλά και ένα μικρότερο σχήμα και μέγεθος, ώστε να είναι φορητό, έτσι που να θεωρείται ο πρόδρομος των σημερινών χαρτόδετων βιβλίων.

Άριστος γνώστης ελληνικών άλλωστε ήταν από τους πρώτους που εκτύπωσαν βιβλία με ελληνικούς χαρακτήρες, αξιοποιώντας τα χειρόγραφα της πολύτιμης συλλογής του Βησσαρίωνα του Τραπεζούντιου, που σώζονται σήμερα στη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη. Μία από τις κυριότερες φιλοδοξίες του εξάλλου, ήταν να περισώσει ό,τι είχε απομείνει από την αρχαία ελληνική γραμματεία, κάτι που έπραξε με μεγάλο ζήλο.

Το Τυπογραφείο Aldine

Περί τις 1000 εκδόσεις του πρωτοποριακού βενετσιάνικού Τυπογραφείου Aldine, που τυπώθηκαν μεταξύ του 1494 και 1590 περιλαμβάνονται στη δημοπρασία. Πρόκειται για την μεγαλύτερη συλλογή που βγήκε στην αγορά εδώ και έναν αιώνα, και εκτιμάται ότι μόνον αυτή θα φθάσει τα 10 εκατομμύρια δολάρια. Όπως επισημαίνεται, η συλλογή Brooker’s Aldine αντιπροσωπεύει την ελληνική και τη λατινική λογοτεχνία, καθώς και έργα ιστορίας, φιλοσοφίας και επιστήμης.

«Αυτή είναι η μεγαλύτερη συλλογή «Aldine»,  που εμφανίζεται στην αγορά στη σημερινή εποχή», όπως δήλωσε η Σάρλοτ Μίλερ, ειδικός βιβλίων και χειρογράφων στον Sotheby’s.  Προσθέτοντας ότι «Οι τόμοι αυτοί δεν έχουν μόνον ιστορικό ενδιαφέρον, αλλά έχουν αφήσει μια διαρκή επίδραση στον κόσμο των εκδόσεων και στην εμφάνιση του σύγχρονου βιβλίου. Το σήμα του Τυπογραφείου του  Άλδου Μανούτιου με το δελφίνι και την άγκυρα παραμένει ένα διαρκές σύμβολο ποιότητας, που εξακολουθεί να αναγνωρίζεται από εκδότες και βιβλιόφιλους σήμερα».

Η Πραγματεία στη Ζωγραφική

Ένα από τα σημαντικότερα έργα της δημοπρασίας έργα της δημοπρασίας είναι ένα πρώιμο χειρόγραφο της «Πραγματείας για τη Ζωγραφική» του Λεονάρντο ντα Βίντσι, που περιέχει όλα τα αρχικά 375 κεφάλαια του έργου του και 56 εικονογραφήσεις με μελάνι.

Μετά τον θάνατό του το 1519, τα σκόρπια χειρόγραφα του μεγάλου αναγεννησιακού δημιουργού συγκεντρώθηκαν από τον διά βίου σύντροφό του Φραντσέσκο Μέλτσι, ο οποίος εντόπισε τα αποσπάσματα που σχετίζονται με τη ζωγραφική και τα αντέγραψε ευσυνείδητα, με τα αντίστοιχα σχέδιά τους, σε έναν κώδικα, που ανήκει πλέον στη Βιβλιοθήκη του Βατικανού.

Αυτή η συνοπτική έκδοση που δημοπρατείται τώρα, δημιουργήθηκε μεταξύ των ετών 1638-41 στο ατελιέ του Κασιάνο νταλ Πότσο, αφού αφαιρέθηκαν ορισμένα «δυνητικά αιρετικά αποσπάσματα», σύμφωνα με τον Sotheby’s. Αναμένεται να φτάσει τα 120.000  ως 180.000 δολάρια.

Πέρα από τη συλλογή «Aldine» όμως και το χειρόγραφο Βτα Νίντσι υπάρχουν άλλα 450 περίπου σπάνια βιβλία με αξιοσημείωτη προέλευση, που χρονολογούνται εκατοντάδες χρόνια πίσω, καθώς βρίσκονται στις ιδιωτικές συλλογές ευγενών και βασιλιάδων. Αρκετά από αυτά τα έργα μάλιστα, από τη συλλογή Μπρούκερ  είχαν πωληθεί  σε δημοπρασίες των Sotheby’s ήδη από το 1817, αναδεικνύοντας έτσι και την μακρά δραστηριότητα του οίκου στην διάθεση βιβλίων.

Ο δημιουργός της Βιβλιοθήκης      

Από τα χρόνια των σπουδών του, το 1959 στη Σορβόννη άρχισε να δημιουργείται το ενδιαφέρον του Μπρούκερ για τα παλαιά βιβλία. Κάποια στιγμή στο Παρίσι, συνάντησε ένα βιβλίο με ομιλίες του Ρωμαίου πολιτικού Κικέρωνα και βέβαιος, ότι είχε εντοπίσει ένα υπέροχο εύρημα, το αγόρασε για 10 δολάρια. Όταν το πήγε όμως σε έναν ειδικό αποδείχθηκε, ότι στην πραγματικότητα το βιβλίο δεν είχε αξία.

Κάτι ωστόσο, που δεν τον πτόησε, αντίθετα αυτή η εμπειρία τον έβαλε σε μια βιβλιοφιλική πορεία. Έτσι το μεταπτυχιακό του στο Χάρβαρντ είχε τίτλο «Σπάνια βιβλία ως αντιστάθμισμα έναντι της υποτίμησης και του πληθωρισμού» και συνέχισε με διδακτορικό στην ιστορία της τέχνης. Έκτοτε άρχισε να δημιουργεί τη συλλογή του με σπάνια βιβλία.

«Η Bibliotheca Brookeriana στέκεται ως μνημείο του επιστημονικού πάθους που καθοδήγησε τον κ. Μπρούκερ στη δια βίου αναζήτηση αυτού του απαράμιλλου θησαυρού», όπως δήλωσε και ο Ρίτσαρντ Όστιν, παγκόσμιος επικεφαλής βιβλίων και χειρογράφων των Sotheby’s. Χαρακτηρίζοντας μάλιστα τη σειρά των δημοπρασιών όχι μόνο ως ένα σημαντικό γεγονός στον κόσμο του βιβλίου αλλά και «μια γιορτή του πνεύματος ».

Η δημοπρασία Brooker θα περιλαμβάνει οκτώ εκπτώσεις, ξεκινώντας από τις 11 Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη ενώ οι επόμενες θα πραγματοποιηθούν τόσο στη Νέα Υόρκη όσο και στο Λονδίνο έως το 2025.

Διαβάστε επίσης:

Βρετανικό Μουσείο: Ο βασιλιάς είναι γυμνός

Η συλλέκτρια που αντικατέστησε τα διαμάντια με πίνακες – Ανταγωνισμός για τη δημοπρασία 500 εκατ. δολαρίων

Μαρμάρινο άγαλμα και τμήματα Κούρων στην ανασκαφή του Δεσποτικού της Αντιπάρου