Κρήτη: Ηλικίας 6,05 εκατομμυρίων ετών τα παλαιότερα ανθρώπινα αποτυπώματα

Τουλάχιστον έξι εκατομμυρίων ετών είναι τα παλαιότερα, γνωστά, ανθρώπινα αποτυπώματα, πολύ μακρινών προγόνων μας ασφαλώς, και είναι αυτά, που έχουν εντοπισθεί στην Κρήτη!

Ένα εντυπωσιακό συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε διεθνής ομάδα ερευνητών από τη Γερμανία, τη Σουηδία, την Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Αγγλία, που παρουσίασαν την μελέτη τους στο περιοδικό Scientific Report. Μια μελέτη, που θεωρείται άκρως ανατρεπτική.

Κι αυτό, γιατί σύμφωνα με την χρονολόγησή τους τα αποτυπώματα αυτά είναι σχεδόν 2,5 εκατομμύρια χρόνια παλαιότερα από εκείνα που αποδίδονται στον Αυστραλοπίθηκο Αφαρένσις (την γνωστή Λούσι) από την Τανζανία. Έτσι, όπως λένε οι επιστήμονες, τα ίχνη που εντοπίσθηκαν στον Τράχηλο της Κρήτης έχουν την ίδια ηλικία με τα απολιθώματα του ανθρωπίδη Orrorin tugenensis από την Κένυα, μόνο που σ΄εκείνη την περίπτωση δεν υπάρχουν οστά ποδιών ή αποτυπώματα.

Τα απολιθωμένα αποτυπώματα είχαν ανακαλυφθεί τυχαία το 2002 στην παραλία του Ακρωτηρίου του Τραχήλου από έναν πολωνό παλαιοντολόγο τον Γκέραρντ Γκιερλίνσκι, που έκανε διακοπές στο νησί. Πρόσεξε τα ίχνη και αντελήφθη αμέσως, ότι ανήκαν σε θηλαστικό, χωρίς όμως να μπορεί άμεσα να προσδιορίσει ποιο ήταν. Όταν επέστρεψε το 2010 μαζί με τον συνάδελφό του Γκριεκγόρζ Νιντβιέντσκι κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι προέρχονταν από κάποιον πρόγονο του ανθρώπου και, συνεχίζοντας τη μελέτη με επικεφαλής τον καθηγητή Περ Αλμπεργκ από το Πανεπιστήμιο της Ουψάλας στη Σουηδία, τα χρονολόγησαν αρχικά στα 5,7 εκατομμύρια χρόνια περίπου, πριν το σήμερα. Μελέτη, που δημοσιεύθηκε το 2017 και πάντως δεν έγινε καθολικά αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα, καθώς υπήρξαν και αμφισβητήσεις.

Οι νέες μελέτες ωστόσο, που έγιναν με επικεφαλής τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Τίμπινγκεν (Κέντρο για την Ανθρώπινη Εξέλιξη και το Παλαιοπεριβάλλον), Ούβε Κιρσέρ και Μαντελίν Μπέμε χρησιμοποιώντας γεωφυσικές και μικροπαλαιοντολογικές μεθόδους, χρονολόγησαν τα αποτυπώματα ακόμη πιο πριν, στα 6,05 εκατομμύρια χρόνια, καθιστώντας τα ως τα παλαιότερα άμεσα στοιχεία, που δείχνουν άνθρωπο να περπατάει. Ένα εύρημα δηλαδή, που ρίχνει νέο φως στην πρώιμη εξέλιξη της διαμόρφωσης του ανθρώπινου σώματος πριν από περισσότερα από έξι εκατομμύρια χρόνια.

Όπως εξηγεί μάλιστα ο Περ Όλμπεργκ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα και μέλος της επιστημονικής ομάδας «Το παλαιότερο ανθρώπινο πόδι για το όρθιο βάδισμα είχε μία μπάλα, με ένα ισχυρό παράλληλο μεγάλο δάχτυλο και διαδοχικά κοντύτερα τα λοιπά δάχτυλα. Το μήκος του ήταν πιο κοντό από του Αυστραλοπίθηκου ενώ η καμάρα του ποδιού δεν ήταν ακόμη έντονη και η φτέρνα ήταν πιο στενή».

Να σημειωθεί, ότι πριν από έξι εκατομμύρια χρόνια, η Κρήτη ήταν ενωμένη με την ηπειρωτική Ελλάδα μέσω της Πελοποννήσου. Σύμφωνα με την ομάδα των επιστημόνων την εποχή αυτή η ηπειρωτική Ευρώπη και η Εγγύς Ανατολή χωρίστηκαν από την Ανατολική Αφρική με μια σχετικά σύντομη επέκταση της Σαχάρας. Η γεωχημική ανάλυση των αποθεμάτων της παραλίας της Κρήτης, ηλικίας έξι εκατομμυρίων ετών υποδηλώνει, ότι η σκόνη της ερήμου από τη Βόρεια Αφρική μεταφέρθηκε εκεί με άνεμο.

Η σύντομη ερημοποίηση και η γεωγραφική κατανομή των πρώτων ανθρωπιδών προγόνων μας θα μπορούσαν επομένως να είναι πιο στενά συνδεδεμένες από ό,τι πιστεύαμε, όπως λένε οι επιστήμονες. Αφ΄ενός δηλαδή, μια φάση ερημοποίησης πριν από 6,25 εκατομμύρια χρόνια στη Μεσοποταμία θα μπορούσε να έχει εκκινήσει την μετανάστευση Ευρωπαίων θηλαστικών, πιθανώς συμπεριλαμβανομένων των πιθήκων, στην Αφρική. Από την άλλη πλευρά, η δεύτερη φάση αποκλεισμού των ηπείρων από τη Σαχάρα πριν από 6 εκατομμύρια χρόνια θα μπορούσε να έχει επιτρέψει μια ξεχωριστή ανάπτυξη της αφρικανικού προ-ανθρώπου Orrorin tugenensis παράλληλα με ένα αντίστοιχο ευρωπαϊκό. Σύμφωνα με αυτή την αρχή, που η Μαντελίν Μπέμε αποκαλεί «κούνια της ερήμου», αυτές οι διαδοχικές βραχυπρόθεσμες ερημοποιήσεις στη Μεσοποταμία και τη Σαχάρα προκάλεσαν τη μετανάστευση θηλαστικών από την Ευρασία στην Αφρική.

Υπενθυμίζεται, ότι από την ανακάλυψη, στα μέσα του 20ού αιώνα, των απολιθωμάτων του Αυστραλοπίθηκου στη Νότια και στην Ανατολική Αφρική, οι επιστήμονες είχαν διατυπώσει τη θεωρία ότι η συγκεκριμένη περιοχή αποτέλεσε την κοιτίδα των ειδών από τα οποία προήλθε ο άνθρωπος. Μια θεωρία που ενισχύθηκε με τον εντοπισμό και άλλων απολιθωμάτων, με εμφανή ανθρώπινα χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν όρθια βάδιση. Έτσι τα τελευταία χρόνια η κρατούσα θεωρία υποστηρίζει ότι οι ανθρωπίδες (από τους πρώτους προγόνους του ανθρώπου) όχι μόνο γεννήθηκαν στην Αφρική αλλά έζησαν απομονωμένοι εκεί για αρκετά εκατομμύρια χρόνια προτού εξαπλωθούν στην Ευρώπη και στην Ασία. Κάτι που αναμένεται να αλλάξει από την χρονολόγηση των αποτυπωμάτων της Κρήτης τόσο πίσω στο παρελθόν

Πάντως, αυτά τα αποτυπώματα για τα οποία γίνεται τόσος λόγος έγιναν ήδη από το 2017 στόχος βανδάλων στην Κρήτη, που τα κατέστρεψαν ή αφαίρεσαν τμήματά τους.

Διαβάστε επίσης:

Έβη Τουλούπα: Έφυγε η αρχαιολόγος που άφησε το στίγμα της στην Ακρόπολη

Ήταν κιτς η Μαρία Κάλλας; Το άγαλμα κάτω από την Ακρόπολη προκαλεί αρνητικά σχόλια

Νίκος Σταμπολίδης: Τα αγάλματα χορεύουν στο Μουσείο Ακρόπολης (pics & video)