Κλερ Μακάντριου: Επιθεώρηση για την αγορά Tέχνης το 2021 από τη UBS και τη Φουάρ της Βασιλείας

Η διεθνής αγορά τέχνης συνήλθε πλήρως μετά την δεκαετία της κρίσης. Για την ετήσια έκθεσή της, η οικονομολόγος των καλλιτεχνικών Κλερ Μακάντριου της UBS συνεργάζεται με την Art Basel -Φουάρ της Βασιλείας.

Πρόκειται ίσως για τη μεγαλύτερη ίσως τριήμερη διοργάνωση εμπορικών φορέων σε παγκόσμια κλίμακα.

Πώς ονομάζεται;

Η έκθεση UBS/Art Basel αποτελεί πρωτοτυπία της διάσημης οικονομολόγου Κλερ Μακάντριου, που έχει εξειδικευτεί στον συγκεκριμένο τομέα.

Ονομάζεται Art Market Review -στην κυριολεξία, επιθεώρηση της αγοράς τέχνης.

Κάθε χρόνο αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από επιχειρηματίες, εμπόρους, οίκους δημοπρασιών.

Λειτουργεί ως βαρόμετρο για τους μεγάλους για συλλέκτες και τους επενδυτές. Αλλά και για τους δημιουργούς, που δεν μπορούν πλέον να μην συνυπολογίζουν την επιχειρηματική πλευρά της τέχνης.

Κρυπτονομίσματα

Σύμφωνα με την έκθεση της Κλερ Μακάντριου, οι συνολικές πωλήσεις καλλιτεχνικών έργων και αντικών αυξήθηκαν στα  στα 65,1 δισεκατομμύρια δολάρια (από 50,1 δισεκατομμύρια).

Καίτοι πολλοί ακόμη περιορισμοί εμποδίζουν την πλήρη ανάπτυξή της, η αγορά προσπέρασε τον τζίρο προ-πανδημίας (στα 64 δισεκατομμύρια δολάρια). Πολλές πτυχές της όμως δεν επανήλθαν.

Το πρώτο έργο

Το σημερινό ρεκόρ συνυπολογίζει την πώληση με NFT από τους Christie’s του διάσημου ψηφιακού έργου Everydays: The First 5000 Days του Μπίπλ (Beeple).

Πρόκειται για την πρώτη συναλλαγή που πραγματοποιήθηκε με κρυπτονομίσματα στην ιστορία της τέχνης. Άγγιξε τα 69,3 εκατομμύρια δολάρια το 2ο21.

Ξεχωριστή έκθεση

Ωστόσο, οι συναλλαγές σε κρυπτονομίσματα αποτελούν ξεχωριστό τμήμα στην Art Market Report. Πραγματοποιούνται εκτός παραδοσιακού πλαισίου δημοπρασιών, γκαλερί (εμπορικών εκθεσιακών χώρων) και συμβούλων τέχνης.

Αστραπιαίες συναλλαγές

Η Κλερ Μακάντριου εκτιμά ότι οι συναλλαγές σε Ethereum, Flow και Ronin έφτασαν συγκεντρωτικά στα 11,1 δισεκατομμύρια δολάρια (30 εκατομμύρια δολάρια το 2020).

Η μέση τιμή έργου στη δευτερεύουσα αγορά NFT (μεταπωλήσεων) σκαρφάλωσε από τα 265 δολάρια το 2020 στα 5.485 δολάρια το 2021.

Ενώ ο μέσος χρόνος για κάθε μεταπώληση έργου NFT υπολογίζεται στις 33 μέρες σε αντίθεση με τα 25 με τριάντα χρόνια που αλλάζει χέρια ένα έργο στην παραδοσιακή αγορά.

Διάφορες αγορές

Η Αμερική για ακόμη μια φορά αποδείχθηκε παγοθραύστης, κερδίζοντας το 43% της αγοράς τέχνης και 28 δισεκατομμύρια δολάρια σε πωλήσεις. Ακριβώς όσο και το έτος πριν από την πανδημία, το 2019.

Η Κίνα επίσης διατήρησε το 20% του αγοραστικού της δυναμικού. Οι συνολικές πωλήσεις μάλιστα αυξήθηκαν κατά το διόλου αμελητέο 35% προσεγγίζοντας τα 13.4 δισεκατομμύρια. Προσπερνώντας έτσι παρασάγγας τα 9,9 δισεκατομμύρια του 2020 ή τα 11.7 δισεκατομμύρια δολάρια σε πωλήσεις του 2019.

Όσον αφορά την κινέζικη αγορά, πολλαπλασιάστηκαν οι οίκοι δημοπρασιών και οι γκαλερί ενώ υπάρχει και αυξημένο ενδιαφέρον για αντίκες που εκμεταλλεύεται τους μηδαμινούς δασμούς για προϊόντα άνω των εκατό ετών.

Βάλλεται η ηγεμονία του Ηνωμένου Βασιλείου;

Προφανώς ηττημένοι και από την επιλογή του Brexit, οι βρετανοί ακολουθούν ασθμαίνοντας.

Μάλιστα, το πάλαι ποτέ κυρίαρχο ποσοστό τους στην αγορά κατρακύλησε από τη δεύτερη θέση, στην τρίτη παγκοσμίως -από το είκοσι στο 17% το 2021.

Οι πωλήσεις σήκωσαν λίγο το κεφάλι (στα 11,3 δισεκατομμύρια δολάρια από τα 9,9) αλλά ακόμη βρίσκονται σε επίπεδα πιο χαμηλά του 2019 και λόγω Brexit.

Πολλοί οίκοι δημοπρασιών όπως ο αμιγώς βρετανικός Bonhams (με την περίφημη Greek Sale, που διευθύνει η Τερψιχόρη Αγγελοπούλου) μετακίνησαν τις δημοπρασίες τους στο Παρίσι από το Λονδίνο.

Έτσι, το ποσοστό στην αγορά της Γαλλίας αυξήθηκε από το έξι στο επτά τις εκατό και οι πωλήσεις διπλασιάστηκαν αγγίζοντας τα 4.7 δισεκατομμύρια δολάρια.

Οι φουάρ

Η Art Basel εγκιανιάζει την πρώτη της φουάρ στο Παρίσι αργότερα μέσα στο 2022.

Ωστόσο, το 2021 υπήρξε μαύρη περίοδος για όλες τις φουάρ (ήτοι, τις τριήμερες διοργανώσεις των εμπορικών χώρων τέχνης, όπως η ημέτερη Art Athina). Εξίσου και για τις μεμονωμένες εκθέσεις στις γκαλερί.

Οι δημοπρασίες όμως διατήρησαν την ισχύ τους κυρίως επείδή κατάφεραν να εκμεταλλευτούν τις ψηφιακές δυνατότητες της τεχνολογίας.

Οι ψηφιακές πωλήσεις εξακολουθούν να διεκδικούν το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς ακόμη και σήμερα.

Ενώ οι πωλήσεις από οίκους δημοπρασιών σημείωσαν πτώση το 2020, ανένηψαν κατά 70% περίπου το 2021. Την περασμένη χρονιά, τα σημαντικότερα ίσως έργα πουλήθηκαν en masse στη Νέα Υόρκη.

Τα ρεκόρ

Με κορυφαίο την Μαρία Τερέζα (1932, μεσοπόλεμος – μοντέρνα περίοδος) του Πάμπλο Πικάσο για 103,4 εκατομμύρια δολάρια.

Δεύτερο, το έργο In this case (1983 μεταμοντέρνα περίοδος) του Ζαν Μισέλ Μπασκιά για 93,1 εκατομμύρια δολάρια.

Τρίτο, το πορτρέτο Νεαρού άνδρα (circa 1480 -αναγέννηση) από τον Σάντρο Μποτιτσέλι για 92,2 εκατομμύρια δολάρια.

Τρία ρεκόρ από τρεις διαφορετικές περιόδους.

Ο πόλεμος στη Ρωσία και τι μέλλει γενέσθαι;

Σύμφωνα με την Κλερ Μακάντριου, οι αγοραπωλησίες πολυτελών αντικειμένων και ακριβών έργων θα παγώσουν λόγω της ρωσικής εισβολής.

«Ο κόσμος δεν το θεωρεί ηθικά ευσταθές να ξοδεύει μεγάλα ποσά για τέχνη όταν μπροστά στα μάτια του ξεδιπλώνεται η ανθρωπιστική κρίση», δήλωσε η ίδια.

Οι έμποροι πάντως παραπονέθηκαν ότι οι πιο νέοι αγοραστές που εμφανίστηκαν εστίασαν μόνο σε κομμάτια «της μόδας» ειδικά στο χρηματιστήριο των blue chip σύγχρονων έργων τέχνης.

Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι

Οι Κλερ Μακάντριου πάντως λυπάται που δεν υπάρχει μεγαλύτερη ισότητα στην αγορά τέχνης.

Ο πλούτος των εκατομμυριούχων και των δισεκατομμυριούχων διογκώθηκε με ασύλληπτο τρόπο -11% και 19% αντιστοίχως.

Επιχειρήσεις στον τομέα της τέχνης με ετήσιο τζίρο πέντε ως δέκα εκατομμύρια δολάρια σημείωσαν τα μεγαλύτερα κέρδη τους το 2021 -με πωλήσεις 35% πιο ψηλά.

Όσες αντιθέτως κατέληξαν με κύκλο εργασιών κάτω από 100.000 δολάρια αποδείχθηκαν ζημειωμένες κατά μέσο όρο 8%.

Όπως το προτάσσει και η λαϊκή σοφία, οι πλούσιοι πάντα γίνονται πλουσιότεροι (και vice versa…).

Πληροφορίες

Η ετήσια επιθεώρηση τέχνης της UBS σε συνεργασία με την Art Basel, διατίθεται δωρεάν.