Μια εικόνα του 19ου αιώνα από την Ιερά Μονή του Ζαγορίου, που είχε κλαπεί το 2005 μαζί με άλλες έντεκα μάλιστα, επέστρεψε στην Ελλάδα από το Λονδίνο, όπου πωλείτο σε γκαλερί.

Η εικόνα είχε εντοπισθεί τον Ιούνιο 2017 από αρχαιολόγο της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του υπουργείου Πολιτισμού και αμέσως κινήθηκαν οι διαδικασίες για να αποδειχθεί ότι ήταν κλεμμένη. Έτσι, μετά από άμεση κινητοποίηση και την συνεργασία των συναρμοδίων υπηρεσιών και με την συνδρομή της Πρεσβείας της Ελλάδας στο Λονδίνο, η εικόνα αποσύρθηκε από τον κατάλογο της γκαλερί.

Παράλληλα, η Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου έδωσε εντολή στη γκαλερί να κρατήσει το έργο, με μεσεγγύηση, ώσπου να ολοκληρωθούν οι έρευνες και να αποδειχτεί η ταύτισή της με την κλεμμένη εικόνα από το μοναστήρι της Ηπείρου. Η εικόνα φέρει παράσταση με την Βάπτιση του Χριστού και είχε κλαπεί συγκεκριμένα από το «Δωδεκάορτο» του τέμπλου της Ιεράς Μονής της Κοίμησης της Θεοτόκου Βισοκού στον Καλουτά, του Κεντρικού Ζαγορίου Ιωαννίνων.

Εικόνα της Γέννησης που κατασχέθηκε στην Ελλάδα

Καταλυτική για την ταύτισή της υπήρξε η φωτογραφία της πίσω όψης της εικόνας, όπως είχε αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της γκαλερί. Γιατί εκεί αποκαλυπτόταν ότι ο φορέας της εικόνας της Βάπτισης είναι σε δεύτερη χρήση. Κι αυτό γιατί η πίσω όψη φέρει απολεπισμένες παραστάσεις αγίων, σε διάχωρα, τα οποία παραπέμπουν σε τμήμα επιστυλίου τέμπλου.

Η σχετική έρευνα, στη συνέχεια, απέδειξε ότι η εικόνα της Βάπτισης είναι ζωγραφισμένη στον ίδιο τεμαχισμένο φορέα που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία άλλων δύο εικόνων, οι οποίες είχαν κλαπεί από το ίδιο μνημείο. Η μία από αυτές εντοπίσθηκε σε άλλη γκαλερί στο Λονδίνο και επαναπατρίσθηκε στις 13 Απριλίου 2011, ενώ η δεύτερη ανακτήθηκε κατόπιν κατάσχεσης εντός ελληνικού εδάφους.

Κλεμμένη εικόνα που επιστράφηκε από την Γερμανία

Η πίσω όψη τους αποτελεί συνέχεια αυτής της εικόνας της Βάπτισης. Να σημειωθεί ότι τα μνημεία από την περιοχή της Ηπείρου έχουν πληγεί, ιδιαιτέρως κατά την τελευταία εικοσιπενταετία, από οργανωμένα κυκλώματα που δρούσαν στην περιοχή. Ως σήμερα, όμως, έχουν εντοπισθεί 21 από αυτές τις κλεμμένες εικόνες και όλες επαναπατρίσθηκαν, αφού διεκδικήθηκαν -αποδείχθηκε δηλαδή η κλοπή τους- επιτυχώς.

Εκκρεμεί, πάντως, ακόμη η διεκδίκηση δύο δεσποτικών εικόνων από την Ιερά Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου, στο Μακρίνο Ανατολικού Ζαγορίου Ιωαννίνων, οι οποίες εντοπίστηκαν τον Απρίλιο του 2020 να πωλούνται από οίκο δημοπρασιών στη Γερμανία. Οι ελληνικές αρχές έχουν κάνει και σ΄αυτήν την περίπτωση όλες τις απαραίτητες ενέργειες για τη διεκδίκηση και τον επαναπατρισμό τους.