Κυριάκος Μητσοτάκης: Στη Βεργίνα για τα εγκαίνια του Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών

Μνημεία, μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι. Ένα τεράστιο σύνολο του πολιτιστικού αποθέματος της Ημαθίας, που μιλά για τη δόξα της Μακεδονίας, τον Φίλιππο, τον Μέγα Αλέξανδρο και τα επιτεύγματα ενός πολιτισμού, που η φήμη του έφθασε στα πέρατα της οικουμένης βρίσκεται κάτω από την ομπρέλα του Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών, το οποίο θα εγκαινιασθεί την Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Πρόκειται για μία δυναμική και πρωτότυπη σύλληψη, που συνενώνει μοναδικά το σύνολο των παλαιών, αλλά και των νέων αρχαιολογικών θυλάκων της αρχαίας πόλης των Αιγών, παραπέμποντας στο πολεοδομικό της πρότυπο με την ευρύτατη οικιστική της διασπορά στο χώρο.

Ένα «χώρο» πολύμορφο, πολυδύναμο, ευέλικτο και συνεχώς εξελισσόμενο, ο οποίος μέσα σε 146.000 τ. μ. ενσωματώνει και ενώνει το νέο Κεντρικό Κτίριο, που μόλις ολοκληρώθηκε και αναμένει τα εγκαίνιά του, με το σύνολο του αρχαιολογικού χώρου των Αιγών: Το Ανάκτορο, τον Τύμβο με την ταφική συστάδα του Φιλίππου Β΄ (Μουσείο των Βασιλικών Τάφων) και την Νεκρόπολη των Τημενιδών.

Στην ουσία πρόκειται για ένα μοναδικού περιεχομένου αρχαιολογικό πάρκο, το οποίο δημιουργήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας με προϊσταμένη την αρχαιολόγο δρα Αγγελική Κοτταρίδη.

Το νέο μουσείο

Στην είσοδο του πάρκου –Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών, το Κεντρικό κτίριο, προϋπολογισμού 28,5 εκατομμυρίων ευρώ περιλαμβάνει εκθεσιακούς χώρους, κλειστούς και υπαίθριους, αμφιθέατρο, αίθρια, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, χώρους εκπαίδευσης και επιστημονικών δραστηριοτήτων, εργαστήρια συντήρησης και αρχαιολογικές αποθήκες.

Ό,τι απαιτείται για την παρουσίαση θεματικών εκθέσεων γύρω από τον βίο, τον πολιτισμό και την ιστορία των Αιγών και του Μακεδονικού Βασιλείου. Οι αίθουσές του έτσι, κοσμούνται με τα εκπληκτικά ευρήματα, που έχουν προκύψει από τις ανασκαφές, που διενεργούνται σταθερά εδώ και χρόνια.

Στον ημιυπαίθριο χώρο του κτιρίου μάλιστα φιλοξενείται ένα μέρος των όψεων του δεύτερου ορόφου από το Ανάκτορο του βασιλιά Φιλίππου Β΄ (359-336 π.Χ.), η αποκατάσταση του οποίου θα έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2023. Πρόκειται για την πρόσοψη του προπύλου του Ανακτόρου μαζί με ένα μέρος από τις κιονοστοιχίες των στοών, σε μήκος 30 μέτρων και ύψος οκτώ.

Στο τέλος του νέου έτους θα παραδοθεί εξάλλου ολοκληρωμένο, με έδρα το Κεντρικό Κτίριο, και το ψηφιακό μουσείο «Μέγας Αλέξανδρος από τις Αιγές στην Οικουμένη». Δηλαδή ο παγκόσμιος ιστότοπος, που θα διατρέχει την περίοδο από τις απαρχές της ιστορίας της Μακεδονίας ως την Ελληνιστική Οικουμένη, την οποία δημιούργησε ο Μέγας Αλέξανδρος αλλά και ως τις σύγχρονες αναφορές για εκείνον σ΄όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου.

Η βασιλική δυναστεία

Έργο ετών είναι η αποκατάσταση και ανάδειξη των Αιγών, της πρώτης πόλης που υπήρξε ταυτόχρονα το διαχρονικό, θεσμικό, θρησκευτικό και πολιτισμικό κέντρο των Μακεδόνων. Όπως είναι γνωστό οι Αιγές ή Βεργίνα με τη σημερινή τους ονομασία υπήρξαν το λίκνο της βασιλικής δυναστείας των Τημενιδών, που κυριάρχησε επί τρεισήμισι αιώνες στη Μακεδονία, στη συνέχεια στην Ελλάδα και σε όλη την οικουμένη, δια του Φιλίππου Β΄ και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ιδρυτής, ο Περδίκκας Α΄ απόγονος του μυθικού βασιλιά του Άργους Τήμενου έχτισε την πόλη στα μέσα του 7ου π.Χ. αιώνα ακολουθώντας έναν χρησμό, που όπως γράφει ο Διόδωρος έλεγε πως «..όπου θα δεις χιονόλευκες γίδες με λαμπερά κέρατα να κοιμούνται, στα χώματα εκείνης της γης, θυσίασε στους τρισμακάριστους θεούς και χτίσε το άστυ μιας πόλης».

Εδώ επομένως, εκτός από ανακτορικό κέντρο είναι και ο τόπος ταφής των Τημενιδών με 21 βασιλικά, ταφικά μνημεία που χρονολογούνται από τις αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα ως τον αρχές του 3ου π.Χ. Ανάμεσά τους και οι μοναδικοί υπόστυλοι τάφοι του 5ου π. Χ. αιώνα, καθώς και τρεις μακεδονικοί του 4ου π.Χ. αιώνα. Συγκεκριμένα οι εντυπωσιακές υπόστυλες ταφικές αίθουσες του Αμύντα Α΄ (530-496 π.Χ.) και του Αλέξανδρου Α΄ (496-454 π.Χ.), που έφερε την Μακεδονία στο ιστορικό προσκήνιο και ο τάφος του Περδίκκα Β΄(454-413 π.Χ.) με την αρχαιότερη γνωστή ζωγραφική από την περιοχή. Ενώ από το σύμπλεγμα των μακεδονικών τάφων, οι δύο πιθανότατα ανήκουν στην κόρη του Φιλίππου Β΄ την Κύνα και στο βασιλικό ζεύγος Φιλίππου Γ΄ Αρριδαίου (323-317 π.Χ.) και Ευρυδίκης, οι οποίοι ήταν, αντίστοιχα, ετεροθαλής αδελφός και θυγατέρα της προηγούμενης.

Οι ταφικοί τύμβοι

Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ένα σύνολο, το οποίο εμπλουτίζει τη γνώση για την ιστορία, αλλά και για τις παραδόσεις της εποχής εκείνης, όπως και τα ταφικά τους έθιμα. Δίπλα στην βασιλική συστάδα άλλωστε, σε ένα αναπεπταμένο πεδίο 50 στρεμμάτων οι Μακεδόνες τελούσαν τους ταφικούς αγώνες για τους νεκρούς βασιλείς, συνδέοντας την ιστορία με την επική παράδοση ενώ κάθε άνοιξη γιόρταζαν με τελετουργικούς χορούς την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων.

Να σημειωθεί, ότι το αρχαιολογικό πάρκο της Νεκρόπολης των Αιγών και της Βασιλικής ταφικής Συστάδας των Τημενιδών εκτείνεται σε 550 στρέμματα, όπου βρίσκονται 540 ταφικοί τύμβοι! Για την ανάδειξή του έχουν φυτευτεί 7.500 δένδρα, ενώ έχει τοποθετηθεί εποπτικό υλικό και στέγαστρα προστασίας στους τύμβους και στο παλαιότερο τμήμα της βασιλικής ταφικής συστάδας.

Οι Αιγές, πέρα από όλα τα ανωτέρω βέβαια, κρύβουν στα σπλάχνα τους τον περίλαμπρο τάφο του Φιλίππου Β΄, που έφερε στο φως ο Μανόλης Ανδρόνικος το 1977, κάνοντας γνωστή σε όλο τον κόσμο την ιστορία της Μακεδονίας και ανοίγοντας το δρόμο για την περαιτέρω έρευνα που έχει οδηγήσει σε όλα τα νεώτερα αποτελέσματα. Οι Αιγές εξάλλου, είναι ενταγμένες από το 1996 στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Διαβάστε επίσης:

Ενδύματα με ψυχή στο Μουσείο Ακρόπολης. Η ιστορία της Ελλάδας παρούσα

Ο Πλάτωνας, η Ατλαντίδα και ιστορίες συνωμοσίας – Διεθνής κριτική για τηλεοπτική σειρά