Ιταλοί επιστήμονες βρήκαν το κρανίο του Πλίνιου του Πρεσβύτερου

Ήταν ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς της εποχής του, στην ίδια γραμμή με τον Κικέρωνα και τον Βιργίλιο, ένας πανεπιστήμονας, όπως θα λεγόταν σήμερα, που προκειμένου να μελετήσει ακόμη και την φοβερή  έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. πέθανε εξ αιτίας της, όπως και χιλιάδες άλλοι άνθρωποι στην Πομπηία και το Ερκουλάνουμ. Είναι ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (23 -79 μ.Χ.), τα ίχνη του οποίου όμως, φαίνεται ότι δεν χάθηκαν εντελώς, αφού σύμφωνα με την επιστημονική ανακοίνωση, που έγινε προ ημερών στην Ρώμη ένα κρανίο, που είχε βρεθεί σε μια ακτή κοντά στην Πομπηία πριν από 100 χρόνια πιστεύεται ότι ανήκε σ΄ αυτόν!

Επί δύο χρόνια μία ομάδα επιστημόνων, μεταξύ των οποίων ανθρωπολόγοι και γενετιστές έκαναν τις πιο προηγμένες εξετάσεις σ΄ αυτά τα κατάλοιπα και εν τέλει το συμπέρασμά τους κλίνει εντυπωσιακά προς την πιθανότητα το συγκεκριμένο κρανίο να ανήκε στον Πλίνιο. Γιατί, μπορεί απόλυτα βέβαιοι να μην είναι, αλλά μέχρι στιγμής, και όπως δηλώνουν οι ίδιοι, κανένα από τα συμπεράσματά τους δεν έρχεται σε αντίθεση με αυτή τη θεωρία και, αν μη τι άλλο, τα αποδεικτικά στοιχεία υπέρ της συνεχίζουν να αυξάνονται.

Κάτι τέτοιο έτσι, θα ήταν η πρώτη θετική ταυτοποίηση των καταλοίπων μιας ιστορικής προσωπικότητας της αρχαίας Ρώμης. Ενός ανήσυχου, διερευνητικού μυαλού, που το κύριο έργο του «Φυσική Ιστορία» (Naturalis Historia), αποτελούμενο από 160 τόμους περιέχει συγκεντρωμένη από προγενέστερα ελληνικά και λατινικά συγγράμματα όλη τη γνώση της εποχής του, έτσι ώστε να θεωρείται σήμερα η πρώτη εγκυκλοπαίδεια του κόσμου.

Παράλληλα ωστόσο και όλη αυτή η ιστορία του θανάτου και του εντοπισμού των καταλοίπων του Πλίνιου διαβάζεται σαν μυθιστόρημα.

Ναύαρχος του ρωμαϊκού στόλου, διορισμένος από τον αυτοκράτορα Βεσπασιανό ήταν, πέρα από φυσικός, φιλόσοφος και ιστοριογράφος ο Γάιος Πλίνιος Σεκούνδος, όπως ήταν το πλήρες όνομά του. Με αυτή την ιδιότητα έτσι, παρέπλεε στην θαλάσσια περιοχή της Νάπολης, όταν το ηφαίστειο άρχισε να βρυχάται, φαινόμενο που του κίνησε το ενδιαφέρον για να το παρατηρήσει ενώ ταυτόχρονα θέλησε και να βοηθήσει τον πληθυσμό μεταφέροντάς τον στα πλοία.

Σύμφωνα με τον ανιψιό του Πλίνιο τον Νεότερο, ο οποίος συγκέντρωσε όλες τις πληροφορίες, ο στόλος αγκυροβόλησε κοντά στο Μιζένουμ βόρεια της Νάπολης ακριβώς την ημέρα της έκρηξης και ο διοικητής του αποβιβάστηκε σε μιαν ακτή. Καθώς όμως προσπαθούσε να οδηγήσει μία ομάδα επιζώντων σε ασφάλεια οι στάχτες και τα δηλητηριώδη αέρια από το ηφαίστειο τους πρόφθασαν και έτσι πέθαναν όλοι από ασφυξία. (Υπήρξαν και κάποιες άλλες εκδοχές για το θάνατό του, όπως ότι μπορεί να πέθανε από εγκεφαλικό ή έμφραγμα, δεδομένου ότι ήταν παχύσαρκος αλλά σε κάθε περίπτωση αυτό συνέβη, λόγω της ηφαιστειακής έκρηξης).

Αιώνες μετά, στις αρχές του 20ού, όταν γίνονταν οι μεγάλες ανασκαφές στην Πομπηία και στις γύρω περιοχές, προκειμένου να αποκαλυφθεί ό,τι είχε διασωθεί μέσα στην ηφαιστειακή τέφρα, ένας μηχανικός ο Τζενάρο Ματρόνε φέρνει στο φως κοντά στην ακτή 70 σκελετούς. Στον ένα από αυτούς υπήρχε μια χρυσή, τριπλή αλυσίδα, χρυσά βραχιόλια και ένα μικρό σπαθί διακοσμημένο με ελεφαντόδοντο και κοχύλια. Είναι ο πρώτος που διατυπώνει την άποψη, ότι μπορεί να ανήκαν στον Πλίνιο, γιατί ο τόπος και οι περιστάσεις ήταν σωστά αλλά δέχεται την χλεύη των ιστορικών. Πουλάει τότε τα κοσμήματα σε κάποιους αγοραστές (ναι, τότε επιτρεπόταν αυτό) και κρατάει μόνον το κρανίο με μία αποκομμένη γνάθο, καθώς και το σπαθί.

Χρόνια αργότερα τα αντικείμενα αυτά βρέθηκαν, κατόπιν δωρεάς στο μικρό Μουσείο Ιστορίας της Ιατρικής στη Ρώμη, όπου και τα εντόπισε το 2014 ο μηχανικός και στρατιωτικός ιστορικός Φλάβιο Ρούσο, ο άνθρωπος που άρχισε την έρευνα για τον Πλίνιο. Μια έρευνα με αρκετές εκπλήξεις, καθώς τελικά διαπιστώθηκε, ότι η γνάθος ανήκε σε άλλο άτομο, πιθανότατα αφρικανικής καταγωγής, που μπορεί να ήταν ένας ναυτικός ή και δούλος του Πλίνιου. Το κρανίο ωστόσο, όπως κατέληξαν οι επιστήμονες  ήταν στα σίγουρα χαρακτηριστικό των ιταλικών πληθυσμών κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο.

Σήμερα πάντως υπάρχει και σχετικός όρος με το όνομα του Πλίνου για τις ηφαιστειακές εκρήξεις: Είναι η «πλίνια έκρηξη», όταν η ηφαιστειακή σποδός φθάνει ως την στρατόσφαιρα και η «υπερπλίνια», όταν είναι εξαιρετικά βίαιη και σπάνια.