Οικογένεια Γκέτι: Η πολυτέλεια και πόσο πουλιέται

Πώς είναι να πουλιέται ένα ολόκληρο σπίτι; Όχι ως οίκημα αλλά ως περιεχόμενο… Η απάντηση θα δοθεί σε λίγους μήνες, όταν δισεκατομμυριούχος Γκόρντον Γκέτι, γιος του θρυλικού βιομηχάνου και συλλέκτη Ζαν Πολ Γκέτι θα πουλήσει 1500 αντικείμενα από το σπίτι του στο Σαν Φρανσίσκο.

Ανάμεσά τους, πίνακες ιμπρεσιονιστών και κλασικών ζωγράφων, ασιατικά έργα τέχνης, κινέζικες πορσελάνες, ασημικά ασφαλώς, ευρωπαϊκά έπιπλα και κεραμική, ασιατικά υφάσματα. Ένα σύνολο, με αναφορές στην χρυσή εποχή των βρετανών ευγενών, του μυθικού Grand Tour των πλουσίων του κόσμου τούτου, και των εξωτικών γεύσεων όπου γης.

Στα 89 χρόνια του σήμερα ο Γκόρντον Γκέτι, έχοντας χάσει τη γυναίκα του πριν δύο χρόνια αλλά και δύο από τους τέσσερις γιούς του, το 2015 και το 2020 κάτω από συνθήκες «αδιευκρίνιστες» αποφάσισε να παραδώσει σπουδαίες συλλογές με εξαιρετικά έργα διακοσμητικών και καλών τεχνών στον οίκο Christie’s, προκειμένου να βγουν σε δημοπρασία.

Τα έσοδά της, που υπολογίζονται στα 180 εκατομμύρια δολάρια θα διατεθούν μάλιστα όλα στο Ίδρυμα Ann and Gordon Getty for the Arts,  που είναι αφιερωμένο στην υποστήριξη καλλιτεχνικών και επιστημονικών οργανισμών.

Πολλοί είναι οι ενδιαφέροντες πίνακες αυτής της δημοπρασίας –θα γίνει σε δύο στάδια τον Οκτώβριο–  εκείνο όμως που επισημαίνεται ιδιαίτερα είναι τα διακοσμητικά αντικείμενα του σπιτιού των Γκέτι, που θεωρείται ως ένας από τους πλέον ιστορικούς χώρους της Αμερικής. Ο πλούτος, η πολυτέλεια, η μείξη στοιχείων υψηλής αισθητικής και αξίας από όλο τον κόσμο συνθέτουν σ΄αυτό το οίκημα ένα σύνολο μοναδικό και αξεπέραστο.

Τα χρυσοποίκιλτα γαλλικά και εγγλέζικα έπιπλα, οι αστραφτεροί καθρέφτες και τα κινέζικα παραβάν, τα μεταξωτά και βελούδινα υφάσματα, τα έντονα χρώματα αφηγούνται ιστορίες της κοινής ζωής του ζευγαριού, της αγάπης τους για τα ταξίδια κι ενός τρόπου ζωής, που μόνον άτομα της δικής τους θέσης μπορούν να απολαύσουν.

Τα έργα τέχνης

Κληρονόμος, επιχειρηματίας αλλά κυρίως συνθέτης ο Γκόρντον Γκέτι, παλαιοανθρωπολόγος η σύζυγός του –εργάστηκε μάλιστα σε ανασκαφές στην Τουρκία και την Αιθιοπία–  φιλότεχνοι και οι δύο, ομοίως και φιλάνθρωποι υπήρξαν ένα από τα μυθικά ζευγάρια της Αμερικής.

Δημιούργημα κυρίως της Αν Γκέτι ήταν το σπίτι τους, που έχει παρουσιαστεί κατ΄ επανάληψη στα μεγάλα αμερικανικά περιοδικά, καθώς η ίδια πέρα από τις άλλες ασχολίες της ήταν επίσης εκδότης και ιδρύτρια της  εταιρείας εσωτερικού σχεδιασμού Ann Getty and Associates.

Οι φωτογραφίες δείχνουν σε μία γωνιά του σπιτιού έναν υπέροχο πίνακα του Καναλέτο που απεικονίζει τη Βενετία του 18^ου αιώνα, έργο που εκτιμάται ότι θα πωληθεί περί τα έξι εκατομμύρια δολάρια. Στην κρεβατοκάμαρα της Αν Γκέτι πάνω από μία βιβλιοθήκη βρισκόταν ένα έργο της Αμερικανίδας ζωγράφου Μαίρη Κασάτ, που δείχνει μια κομψή νεαρή κυρία(περίπου 1878-79), που εκτιμάται στα τρία εκατομμύρια δολάρια.

Και όπως είναι γνωστό, αρχικός ιδιοκτήτης του έργου ήταν ο Πολ Γκογκέν. Αλλά και ένα βάζο με λουλούδια, χρυσάνθεμα για την ακρίβεια (1902) του Ανρί Ματίς, που παλιότερα ήταν κρεμασμένο  στη σκάλα του σπιτιού των Γκέτι υπολογίζεται περίπου στα τέσσερα εκατομμύρια δολάρια.

Εντυπωσιακό και μοναδικό όμως, είναι και ένα έργο του 18ου αιώνα, συγκεκριμένα ένας χάρτης της επαρχίας Canton στην Κίνα (1739) στον οποίο αποδίδεται το Δέλτα του ποταμού Περλ και μια πολύ πρώιμη καταγραφή του μεγάλου λιμανιού της Γκουανγκζού, που έγινε το διεθνές εμπορικό κέντρο της νότιας Κίνας από τους Άγγλους και τους Πορτογάλους.

Ο χάρτης που είχε δημιουργηθεί κατ΄εντολήν του νέου αυτοκράτορα τότε, Τσιάν Λονγκ βρισκόταν στον διάδρομο της βιβλιοθήκης του σπιτιού, θυμίζοντας στους κατοίκους του μερικά από τα μακρινά τους ταξίδια.

Ο μουσικός Γκέτι

Γιος του Ζαν Πολ Γκέτι από την τέταρτη γυναίκα του –συνολικά είχε πέντε γάμους και πέντε διαζύγια– ο Γκόρντον Γκέτι μπορεί από νεαρός να μπήκε στις πετρελαϊκές επιχειρήσεις του πατέρα του για να τον ευχαριστήσει, όπως λέγεται, όμως η κλίση του ήταν καλλιτεχνική. Είχε σπουδάσει μουσική, έτσι μερικά χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα του πούλησε  το Getty Oil της οικογένειας στην Texaco.

Το 1983, το περιοδικό Forbes τον είχε αναδείξει ως τον πλουσιότερο άνθρωπο στην Αμερική με καθαρή περιουσία λίγο πάνω από 2 δισεκατομμύρια δολάρια ενώ το 2020 αναφέρεται ότι έχει  2,1 δισεκατομμύρια δολάρια (391^ος στην λίστα των πλουσιότερων των ΗΠΑ).

Οι σπουδές του στη μουσική άρχισαν από το Ωδείο του Σαν Φραντσίσκο ενώ φιλοδοξώντας να γίνει τραγουδιστής όπερας μαθήτευσε στα μέσα της δεκαετίας του ΄70 κοντά στην μεσόφωνο Λουΐζα Καζελότι, η οποία για ένα διάστημα (1946 -47) είχε βρεθεί κοντά στην Μαρία Κάλλας, όταν εκείνη είχε πάει στην Αμερική.

Τελικά ο Γκόρντον Γκέτι ασχολήθηκε με την σύνθεση, όπερές του μάλιστα έχουν ανεβεί στην Όπερα του Σαν Φραντσίσκο και στην Όπερα της Λειψίας ενώ άλλα έργα του, για πιάνο και χορωδιακά έχουν ερμηνευθεί από ορχήστρες και σύνολα.

Κατόπιν αυτών η υποστήριξη τόσο του ίδιου όσο και της συζύγου του σε καλλιτεχνικά ιδρύματα ήταν διαρκής, ειδικά μάλιστα για μουσικές παραγωγές.  Ιδιαίτερα η Αν Γκέτι υπηρέτησε στα διοικητικά συμβούλια του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης, της Δημόσιας Βιβλιοθήκης και του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, όπως και του Wexner Centre for the Arts ενώ ήταν προστάτης της Συμφωνικής, της Όπερας και του  Ωδείου του Σαν Φρανσίσκο.

Το ζευγάρι εξάλλου ήταν υποστηρικτές του Δημοκρατικού Κόμματος και είχαν διοργανώσει εκδηλώσεις συγκέντρωσης χρημάτων για τους Δημοκρατικούς υποψηφίους ενώ  είχαν συνεισφέρει στις εκστρατείες της Νάνσι Πελόζι, του Τζον Κέρι, όπως και της  Κάμαλα Χάρις και βέβαια του Μπάρακ Ομπάμα.

Όσο για το Ίδρυμα Ann and Gordon Getty δημιουργήθηκε το 2002 με «προίκα» 3 εκατομμύρια δολάρια.

Η περιουσία και το δράμα

Η οικογενειακή περιουσία είχε χτιστεί από τις πετρελαιοπηγές της Οκλαχόμα, αλλά η έκταση του πλούτου του Ζαν Πολ Γκέτι δεν ήταν ποτέ σαφής. «Θα ήλπιζα να έχω πολλά δισεκατομμύρια… αλλά να θυμάστε, ένα δισεκατομμύριο δολάρια δεν αξίζει όσο ήταν», είχε πει ο ίδιος  στο Fortune το 1957. Επίσης ήταν διαβόητα τσιγκούνης για έναν άνθρωπο της περιουσίας του και όπως είχε παραδεχτεί στην αυτοβιογραφία του, είχε εγκαταστήσει ένα συνδρομητικό τηλέφωνο στην έπαυλή του στην Αγγλία.

Η χειρότερη εικόνα που συνοδεύει το όνομά του έχει να κάνει με την απαγωγή του εγγονού του, ηλικίας 16 ετών τότε και την άρνησή του να πληρώσει τα λύτρα για να τον ελευθερώσει, ώσπου οι απαγωγείς είχαν κόψει το αυτί του παιδιού. «Έχω 14 εγγόνια και αν πληρώσω μια δεκάρα λύτρα, θα έχω 14 απαχθέντα εγγόνια», φέρεται να είχε πει τότε ο γενάρχης της οικογένειας…

Η προσωπική του ζωή του Γκόρντον Γκέτι πάντως είχε αρκετό από το δράμα της οικογένειας, εξ αιτίας του θανάτου των δύο παιδιών του σε ηλικία 46 και 52 ετών αντίστοιχα. Πρωτοσέλιδο όμως είχε γίνει ο ίδιος όταν είχε αποκαλυφθεί, ότι ούτε η σύζυγος ούτε οι τέσσερις γιοι του, ότι έχει άλλες τρεις κόρες από την ερωμένη του Σίνθια Μπεκ.

Διαβάστε επίσης:

Γιάννης Τσαρούχης: Η διαδρομή του σπουδαίου δημιουργού σε έκθεση

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης: Μάρτιν Σκορτσέζε και Σοφία Κόπολα «σκηνοθετούν» μόδα