Ήχος εκατομμυρίων – Ένα Στραντιβάριους για μουσική μυσταγωγία σε δημοπρασία

Κατασκευασμένο από τον θρυλικό Αντόνιο Στραντιβάρι το 1714, αυτό το βιολί είναι διάσημο για τον εξαιρετικό ήχο και την ομορφιά του, προερχόμενο από την Χρυσή Περίοδο του δημιουργού, που θεωρείται το απόγειο της δεξιοτεχνίας και της ακουστικής του μαεστρίας.

Η απόκτησή του όμως σήμερα μπορεί να κοστίσει έως και 18 εκατομμύρια δολάρια. Ή μπορεί και περισσότερα. Αναλόγως του κλίματος, που θα επικρατήσει στην αίθουσα της δημοπρασίας, η οποία προγραμματίζεται από τον οίκο Sotheby’s τον ερχόμενο Φεβρουάριο κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας των Masters στην Νέα Υόρκη.

Το όργανο αυτό εξάλλου, βρίσκεται στο σταυροδρόμι της τέχνης και της ιστορίας, καθώς ανήκε σε μεγάλους μουσικούς: Στον σπουδαίο Γιόζεφ Γιόακιμ, βιολονίστα, διευθυντή ορχήστρας, συνθέτη και δάσκαλο, στενό φίλο του Μπραμς και θεμελιωτή της σύγχρονης τεχνικής στο βιολί.

Και τελευταίως, στον βιολονίστα και δάσκαλο μουσικής Σι-Χον Μα, ο οποίος το κληροδότησε στο New England Conservatory των ΗΠΑ, το ωδείο από το οποίο και ο ίδιος είχε αποφοιτήσει στην δεκαετία του΄50.

Με το όνομα και των δύο έτσι, ως Γιόακιμ-Μα Στραντιβάριους, το βιολί διατίθεται τώρα από το ωδείο για πώληση, εκπληρώνοντας την επιθυμία του δωρητή του για την αξιοποίηση του ποσού σε υποτροφίες νέων σπουδαστών. Σε κάθε περίπτωση, το σπάνιο όργανο φέρει πάνω του τρεις αιώνες μουσικής ιστορίας.

Ιστορία τριών αιώνων

Τι λένε όμως οι ειδικοί γι΄αυτό το Στραντιβάριους;

Ότι ξεχωρίζει για τον εξαιρετικό του ήχο, που είναι πλούσιος, περίπλοκος και γεμάτος. Ότι ο τόνος του είναι γλυκός και στρογγυλεμένος, με ένα εύρος, που φαίνεται να μεγαλώνει με κάθε νότα. Ότι υπάρχει μια ζεστασιά στον ήχο, με ένα υποκείμενο βάθος, που του δίνει έναν μοναδικό χαρακτήρα, καθιστώντας το μακριά από τα συνηθισμένα. Κι ότι η φωνή του δεν ακούγεται απλά αλλά ακουμπά στις αισθήσεις αποκαλύπτοντας τις λεπτές αποχρώσεις της μουσικής και προσφέροντας μια διαχρονική, εκφραστική ποιότητα σε κάθε φράση.

Δεν είναι περίεργο λοιπόν, κατόπιν αυτών, ότι τα Στραντιβάριους είναι τα σπουδαία βιολιά, που αναζητά κάθε μουσικός μεγάλου διαμετρήματος.

«Πρόκειται για ένα βιολί ηλικίας 300 και πλέον ετών που έχει ουσιαστικά διαμορφώσει την ιστορία της κλασικής μουσικής, βάσει των έργων που έχουν παιχτεί σε αυτό και των μουσικών που τα έχουν παίξει», όπως λέει για το συγκεκριμένο η Μαρί-Κλόντια Χιμένεζ, πρόεδρος των Sotheby’s. «Προκαλεί ρίγη συγκίνησης η ιστορία του μέσα στον χρόνο και ο ρόλος του στη διαμόρφωση της μουσικής».

Απαράμιλλη δεξιοτεχνία

Από τους σημαντικότερους δεξιοτέχνες του 19ου αιώνα, του οποίου οι συνεργασίες με συνθέτες, όπως ο Γιοχάνες Μπραμς διαμόρφωσαν την πορεία της κλασικής μουσικής ο Γιόζεφ Γιόακιμ είναι σχεδόν σίγουρο, ότι έπαιξε με αυτό ακριβώς το όργανο το Κονσέρτο για βιολί του Μπραμς σε Ρε Μείζονα, Op. 77, το 1879 στην πρεμιέρα του έργου σε διεύθυνση του ίδιου του δημιουργού.

Όπως πιστεύεται μάλιστα, ο πλούσιος και ηχηρός τόνος του οργάνου επηρέασε βαθιά τον Μπραμς, καθώς συνέθετε αυτό το μνημειώδες έργο.

Η κληρονομιά του Γιόακιμ ωστόσο, εκτείνεται και πέρα από τις συνεργασίες του με τον Μπραμς, καθώς έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην παρουσίαση που έγινε με τις Έξι Σονάτες και Παρτίτες του Μπαχ για βιολί καθώς θεωρείται πιθανό, ότι παίχτηκαν με το συγκεκριμένο όργανο.

Τα όργανα του Αντόνιο Στραντιβάρι, που αποθεώνονται για την απαράμιλλη δεξιοτεχνία τους είναι επομένως, από τα πολυτιμότερα στον κόσμο και τα πιο περιζήτητα, με τιμές πώλησης που ανέρχονται σε εκατομμύρια.

Απαιτούν βεβαίως και σχολαστική συντήρηση ώστε να διατηρούν την μοναδική ποιότητα του ήχου τους, κάτι που προφανώς συμβαίνει και με το Γιόακιμ-Μα Στραντιβάριους, το οποίο βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση.

Η εκτίμηση και το ρεκόρ

Η εκτίμηση του βιολιού υπολογίστηκε με βάση τα γνωστά Στραντιβάριους που υπάρχουν στον κόσμο, περίπου 500, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται σε μουσεία και πολιτιστικά ιδρύματα, ειδικά στην ιταλική πόλη της Κρεμόνα, την γενέτειρα του δημιουργού τους.

Μετά την εξέτασή του έτσι, και την διαπίστωση της ποιότητάς του κατέληξαν, ότι μπορεί να σπάσει το υπάρχον ρεκόρ, που αφορούσε το «Lady Blunt» Stradivarius, το οποίο κάποτε ανήκε στην εγγονή του Λόρδου Βύρωνα και πουλήθηκε σε δημοπρασία το 2011 για 15,9 εκατομμύρια δολάρια.

Πάντως, ενώ αρκετοί τελειόφοιτοι του αμερικανικού ωδείου θα μπορούσαν να παίξουν με το όργανο, η απόφαση της πώλησής του ήταν καθαρά πρακτική: «Θα έχουμε έτσι την ευκαιρία να επενδύσουμε σε πολύ περισσότερους μαθητές και να δημιουργήσουμε ευκαιρίες για αυτούς, να καλωσορίσουμε νέα ταλέντα στο NEC και να υποστηρίξουμε τις μελλοντικές γενιές μουσικής», όπως δηλώνει η πρόεδρος του NEC Άντρεα Κάλιν. «

Το βιολί αυτό είχε αντίκτυπο σε όλους όσοι το άκουσαν και σε όλους όσοι το έπαιξαν, αλλά τώρα αυτή η κληρονομιά μπορεί να επεκταθεί και σε άλλους ακόμη, μέσω της ίδρυσης αυτών των υποτροφιών».

Διαβάστε επίσης:

Πλαστοί πίνακες ζωγραφικής: Πάνω από 120 έργα γνωστών Ελλήνων ζωγράφων «θύματα» της σπείρας

Το ρολόι της Μαρίας Αντουανέτας – Ένα αριστούργημα με ιστορία αιώνων σε έκθεση

Μια Μεγάλη Κυρία κάνει ρεκόρ – Η σουρεαλίστρια Λεονόρα Κάρινγκτον και η γυναίκα-γάτα