Η τέχνη της φωτογραφίας μέσα από τα μάτια -και τον φακό- της Nelly’s

Περί τις 350 πρωτότυπες φωτογραφίες, αλλά και 150 σύγχρονες ψηφιακές εκτυπώσεις. Ο φωτογραφικός της εξοπλισμός κι ένα εντυπωσιακό αρχείο. Στο σύνολό του ένα σπουδαίο εκθεσιακό υλικό μέσα από το οποίο το πολυδιάστατο έργο της Nelly’s, όπως έγινε γνωστή η φωτογράφος Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη παρουσιάζεται από την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου στο Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138.

Με τον τίτλο ακριβώς «Nelly’s», το Μουσείο Μπενάκη που είναι ο θεματοφύλακας του έργου της από 1984 καταγράφει μέσα από αυτή την έκθεση τη διαδρομή της από νεαρή ηλικία και τους σταθμούς της στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Φέτος άλλωστε συμπληρώνονται 25 χρόνια από το θάνατό της, η ευκαιρία για μια σύγχρονη ματιά στο έργο της.

Στο πλαίσιο αυτό επιδιώκεται η εκπροσώπηση των διαφορετικών αισθητικών τάσεων, που υιοθέτησε η φωτογράφος κατά τη διάρκεια των 45 χρόνων ενασχόλησής της με το μέσο και οι πολυάριθμες τεχνικές ασπρόμαυρης αλλά και έγχρωμης φωτογραφίας με τις οποίες πειραματίστηκε. Σε κάθε περίπτωση το εκθεσιακό υλικό προέκυψε από το ογκώδες αρχείο της, ενώ στις φωτογραφίες, που ήταν φιλοτεχνημένες από την ίδια προστέθηκαν και οι σύγχρονες εκτυπώσεις από τα αρνητικά της, προκειμένου να συμπληρωθούν τα αφηγηματικά κενά.

Γνωστές και άγνωστες εικόνες

Ιδιαίτερη θέση έχει ο φωτογραφικός εξοπλισμός, που η Νέλλη χρησιμοποίησε ως φοιτήτρια στη Δρέσδη αλλά κυρίως ως επαγγελματίας φωτογράφος στην Αθήνα την περίοδο του Μεσοπολέμου και στη Νέα Υόρκη μεταπολεμικά. Η έκθεσή του έχει σκοπό να τεκμηριώσει τη βαθιά της γνώση γύρω από τη φωτογραφική τεχνολογία.

Προβάλλονται επίσης και δύο ταινίες ψηφιοποιημένες από το υλικό που φυλάσσεται στο αρχείο της ενδεικτικές των πρώτων πειραματισμών της με την κινηματογραφική λήψη. Τέλος, το αρχειακό υλικό που σταχυολογήθηκε, όπως εξώφυλλα περιοδικών της εποχής της, αφίσες και επιστολικά δελτάρια, συμβάλει στην κατανόηση της χρήσης των φωτογραφιών της στην εποχή της.

Η αφήγηση της έκθεσης έχει αφετηρία τις σπουδές της στη Δρέσδη (1920-1923) και στην ενότητα αυτά παρουσιάζονται δείγματα από τις σπουδές στο πορτρέτο και τη φωτογραφία χορού και γυμνού. Ακολουθούν η άφιξή της στην Αθήνα και η δυναμική της παρουσία στα φωτογραφικά δρώμενα της πόλης από το 1924 έως το 1939.

Η κατανομή του έργου της σε ενότητες αποδίδει το πλούσιο εύρος των θεμάτων που απασχόλησαν τον φακό της κατά τη διάρκεια της παραμονής της στην Ελλάδα. Εικόνες ήδη γνωστές από τις πολλαπλές δημοσιεύσεις τους στο παρελθόν συμπληρώνονται με νέες, άγνωστες έως σήμερα, προβάλλοντας τη διαφορετική οπτική που εισήγαγε στην εγχώρια φωτογραφική παραγωγή του Μεσοπολέμου και η οποία αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία θα εξελιχθεί η μεταπολεμική ελληνική φωτογραφία.

Η αμερικανική περίοδος

Η τρίτη και τελευταία ενότητα της έκθεσης είναι αφιερωμένη στο έργο που δημιούργησε στη Νέα Υόρκη από το 1939 έως το 1966. Πρόκειται για το λιγότερο γνωστό τμήμα της δουλειάς της, παρά το γεγονός ότι έζησε και εργάστηκε εκεί για 27. Τότε, στην ηλικία των σαράντα ετών, αποφάσισε να αφήσει την επιτυχημένη επιχείρησή της στην αθηναϊκή πρωτεύουσα και να δοκιμάσει τις δυνάμεις της στον άγνωστο, σε εκείνη, χώρο της αμερικανικής φωτογραφίας.

Η έκθεση ολοκληρώνεται με μια μικρή παρουσίαση των ζωγραφικών της έργων σε πορσελάνη, μια δραστηριότητα που ανέπτυξε παράλληλα με τη φωτογραφική της καριέρα κατά τη διάρκεια της παραμονής της στην Αμερική. Τέλος, ο επισκέπτης της έκθεσης έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις που παραχώρησε η Νέλλη στον σκηνοθέτη Γιώργο Σγουράκη το 1994 για την εκπομπή ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ.

Τα Φωτογραφικά Αρχεία

Με την αναδρομική έκθεση στη Νέλλη εξάλλου τα Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη γιορτάζουν τα πενήντα χρόνια από την ίδρυσή τους με στόχο τη συγκέντρωση, τη διαφύλαξη και την προβολή της έως τότε παραμελημένης φωτογραφικής κληρονομιάς στην Ελλάδα.

Αρχικά, οι συλλογές συγκεντρώθηκαν με γνώμονα τα απεικονιζόμενα θέματα, προκειμένου να καλύψουν τα μνημεία και τα έργα τέχνης της Βυζαντινής και της Μεταβυζαντινής περιόδου, ενώ σύντομα η θεματογραφία διευρύνθηκε απεικονίζοντας την παραδοσιακή φυσιογνωμία του ελλαδικού χώρου καθώς και την καθημερινή ζωή των κατοίκων του.

Από τα πρώτα αρχεία που περιήλθαν στο τμήμα ήταν αυτά του Περικλή Παπαχατζιδάκη, της Ρένας Ανδρεάδη, του Νίκου Ρίζου και της Λασκαρίνας Μπούρα, του Στέφανου Μαλικόπουλου και του Λουκά Μπενάκη ενώ μεγάλη ώθηση έδωσαν εκτός της δωρεάς της Έλλης Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη, αυτή της Βούλας Παπαϊωάννου και αργότερα του Δημητρίου Χαρισιάδη, του Νικολάου Τομπάζη καθώς και οι λήψεις του Henri-Paul Boissonnas από τη Μικρά Ασία και της συγγραφέως Έλλης Παπαδημητρίου.

Επίσης, του Κώστα Μπαλάφα, του Κώστα Μεγαλοκόνομου και του Σπύρου Μελετζή, αλλά και νεώτερων όπως ο Κωνσταντίνος Μάνος, η Λίζη Καλλιγά, ο Πλάτωνας Ριβέλλης, ο Κωστής Αντωνιάδης, ο Γιάννης Σταθάτος, ο Άρις Γεωργίου, ο Γιάγκος Αθανασόπουλος, ο Παύλος Κοζαλίδης και ο Ανδρέας Σιμόπουλος. Πολλές εκθέσεις άλλωστε έχουν οργανωθεί με βάση αυτά τα φωτογραφικά αρχεία.

Την επιμέλεια της έκθεσης «Nelly’s» ανέλαβε η Αλίκη Τσίργιαλου, υπεύθυνη των Φωτογραφικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη και τον σχεδιασμό της η Ναταλία Μπούρα, αρχιτέκτονας και υπεύθυνη των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου. Παράλληλα εκδόθηκε συνοδευτικός κατάλογος, ενώ κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα, καθώς και ημερίδα αφιερωμένη στη μεγάλη δημιουργό.

Info:
Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138
Έκθεση: «Nelly’s»
Διάρκεια: 23 Φεβρουαρίου – 23 Ιουλίου

Διαβάστε επίσης:

Ένα νέο διαχρονικό μουσείο για τη Λευκάδα και τους πολύτιμους θησαυρούς της

Ανακαλύψτε το αφιέρωμα Γυναίκες που μας εμπνέουν