Άρχισε τη συλλογή της με μια … ληστεία,  απέκτησε έργα τέχνης μεγάλων δημιουργών όπως Πικάσο, Ματίς, Ρόθκο, Μοντριάν,  Τζόρτζια Ο΄Κιφ, Σάι Τουόμπλι, Άντι Γουόρχολ, έζησε μία ζωή μέσα στα πλούτη και την τέχνη, με την μοίρα όμως να της επιφυλάσσει και τραγικές στιγμές και τώρα, μερικούς μήνες μετά το θάνατό της, οι μεγάλοι οίκοι δημοπρασιών διαγκωνίζονται για την ανάληψη της πώλησης αυτών των έργων. Ο λόγος; Μπορεί να φθάσουν συνολικά, ακόμη και το μισό δισεκατομμύριο δολάρια!

Με την αγορά τέχνης σε ύφεση, η περιουσία της συλλέκτριας  Έμιλι Φίσερ Λάνταου, που έφυγε από τη ζωή τον περασμένο Μάρτιο σε ηλικία 102 ετών είναι λογικό να αποτελεί ένα ελκυστικό στόχο για τους οίκους Christie’s και Sotheby’s. Πόσο μάλλον, όταν ανάμεσα στα έργα της συλλογής περιλαμβάνεται και ένας σημαντικός πίνακας του Πάμπλο Πικάσο, η «Γυναίκα με ρολόι» από το 1932, που θεωρείται το «annus mirabilis» (έξοχο έτος) του καλλιτέχνη, όταν μούσα και ερωμένη του ήταν Μαρί-Τερέζ Βαλτέρ.

Το συγκεκριμένο έργο  πράγματι αποτελεί κλασικό δείγμα  της δημιουργίας του σημαντικότερου για πολλούς, ζωγράφου του 20ού αιώνα, που πραγματοποίησε την πρώτη μεγάλη του αναδρομική έκθεση την ίδια χρονιά, το 1932 στην Galeries Georges Petit στο Παρίσι.

Το έργο του Πάμπλο Πικάσο «Γυναίκα με ρολόι», 1932
Το έργο του Πάμπλο Πικάσο «Γυναίκα με ρολόι», 1932

Η μεγάλη δωρεά

Στον αριθμό των 1500 φθάνουν τα έργα της συλλογής, πολλά από τα οποία ήταν για χρόνια εκτεθειμένα στο ιδιωτικό μουσείο της συλλέκτριας, το Fisher Landau Center for Art, το οποίο άνοιξε για πρώτη φορά το 1991 σε ένα πρώην εργοστάσιο κατασκευής αλεξίπτωτων στο Λονγκ Άιλαντ Σίτι του Κουίνς. Ανακαινισμένο κατάλληλα το εργοστάσιο φιλοξένησε κομμάτια της τεράστιας συλλογή της έως το 2017.

Η Έμιλι Φίσερ Λάνταου με ένα έργο του Φερνάν Λεζέ
Η Έμιλι Φίσερ Λάνταου με ένα έργο του Φερνάν Λεζέ

Η ίδια εξάλλου, ως μακροχρόνια διαχειρίστρια του Μουσείου Τέχνης Whitney στη Νέα Υόρκη πραγματοποίησε το 2010 και μία σημαντική δωρεά 367 έργων στο ίδρυμα.  Και όπως λέγεται, αυτή η δωρεά είχε αποτιμηθεί εκείνη την εποχή από 50 έως 75 εκατομμύρια δολάρια. ΄Αλλωστε περιελάμβανε μεταξύ άλλων, έργα τέχνης των Τζάσπερ Τζονς, Γουίλιαμ  Έγκλεστον, Εντ Ρούσα, Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ και  Τζέιμς Ρόζενκουϊστ.

Φυσικό επόμενο λοιπόν για το μουσείο ήταν ,να δώσει το όνομά της στον τέταρτο όροφο του κτιρίου του στην Μάντισον Άβενιου.

Με πορτρέτο της από τον Άντι Γουόρχολ
Με πορτρέτο της από τον Άντι Γουόρχολ

Πίνακες αντί διαμάντια

Η ιστορία της δημιουργίας της συλλογής της  Έμιλι Φίσερ Λάνταου άρχισε ασυνήθιστα με μια ληστεία. Το 1969, διαρρήκτες μεταμφιεσμένοι σε επισκευαστές κλιματιστικών εισέβαλαν στο σπίτι της στο Άπερ Ιστ Σάιντ του Μανχάταν και έκλεψαν την τεράστια συλλογή κοσμημάτων της, συμπεριλαμβανομένου ενός εκπληκτικού μονόπετρου με μπλε- λευκό διαμάντι 39 καρατίων. Όλα τα κοσμήματα ήταν δώρα του συζύγου της Μάρτιν Φίσερ, μεγαλοκατασκευαστή ακινήτων, ο οποίος τα είχε προσφέρει στη σύζυγό του σε διάφορες επετείους.

Σε εκδήλωση του Μουσείου Γουίτνι της Νέας Υόρκης το 2006
Σε εκδήλωση του Μουσείου Γουίτνι της Νέας Υόρκης το 2006

Τα κοσμήματα ήταν ασφαλισμένα, αλλά όταν έφθασε η ώρα της είσπραξης των χρημάτων η Έμιλι Φίσερ Λάνταου αντί να αντικαταστήσει τα διαμάντια, τα σμαράγδια και τα ρουμπίνια της, χρησιμοποίησε το ποσόν της ασφάλειας για να ξεκινήσει αυτό, που θα γινόταν από τις πρώτες συλλογές σύγχρονης τέχνης των Ηνωμένων Πολιτειών.

«Αποφάσισα ότι δεν θέλω πια τα κοσμήματα», είχε πει σε συνέντευξή της  για έναν κατάλογο του Whitney Museum που συνόδευσε μια έκθεση της συλλογής της το 2011. «Τώρα είχα χρήματα για μια συλλογή».

Μια συλλογή δημιουργείται                                                        

Το ενδιαφέρον της Λάντο για την τέχνη και την συλλογή έργων είχε αρχίσει πριν την κλοπή, αφού από νωρίς είχε στραφεί σ΄αυτόν τον τομέα. Παρά το γεγονός μάλιστα, ότι δεν είχε κάποιο επίσημο υπόβαθρο τέχνης, το απαιτητικό γούστο της και η επισταμένη ανεξάρτητη προσέγγιση των αγορών της, την ξεχώρισαν αμέσως στον δύσκολο αυτό χώρο.

Η πρώτη της μεγάλη αγορά έγινε το 1968, όταν απέκτησε ένα έργο του Αλεξάντερ Κάλντερ, ύψους σχεδόν ενός μέτρου, το οποίο μετέφερε στο διαμέρισμά της πάνω σε ένα λεωφορειάκι  «σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο», όπως θυμόταν αργότερα η ίδια. Με πάθος για τον Μοντερνισμό είχε κάνει ωστόσο την έναρξή της ως συλλέκτρια με έργα του γερμανού ζωγράφου Γιόζεφ Άλμπερς.  «Δεν έχω αγοράσει ποτέ κάτι, επειδή ήταν της μόδας αλλά πάντα αυτό, που μου άρεσε ενστικτωδώς», όπως είχε δηλώσει άλλωστε.

Με την κόρη της στο σαλόνι του σπιτιού της
Με την κόρη της στο σαλόνι του σπιτιού της

Σε στενή συνεργασία έτσι, με τον ιδρυτή της Pace Gallery, Αρν Γκλίμτσερ η ίδια και ο σύζυγός της συγκέντρωσαν ένα θησαυρό με έργα θρύλων της σύγχρονης τέχνης, όπως οι Ανρί Ματίς, Πιετ Μοντριάν, Μάρκ Ρόθκο. Λουίζ Νίβελσον και Πάουλ Κλέε.

Αυτά μεταξύ 1969 και 1976, τη χρονιά που πέθανε ο Φίσερ και οδήγησε την ίδια σε μία περίοδο ανάπαυλας.

Μπροστά στον πίνακα του Πικάσο «Γυναίκα με ρολόι»
Μπροστά στον πίνακα του Πικάσο «Γυναίκα με ρολόι»

Οι άσχημες μέρες

Η νέα δραστηριοποίησή της ΄Εμιλι Λάνταου στον κόσμο της τέχνης άρχισε στην δεκαετία του ΄80 σε συνεργασία, αυτή τη φορά, με τον σκηνογράφο Μπιλ Κατζ, στον οποίο ανέθεσε να διακοσμήσει εκ νέου το διαμέρισμά της στην Παρκ Άβενιου.  Ο Κατζ έγινε ο σύμβουλός της στην τέχνη και ήταν αυτός, που την έσπρωξε πέρα από την ιστορική συλλογή, που είχε ήδη δημιουργήσει.

Έχοντας πλέον το βλέμμα σε πιο μοντέρνους χώρους η Λάντο έγινε έτσι, τακτική επισκέπτρια στα στούντιο καλλιτεχνών κατά τις δεκαετίες του 1980 και του ’90. Ανάμεσά τους και ο Άντι Γουόρχολ, ο οποίος ζωγράφισε ένα πορτρέτο της.

Επισκέπτες έκθεσης μπροστά στο έργο του Τζάσπερ Τζονς «Σημαίες», 1986
Επισκέπτες έκθεσης μπροστά στο έργο του Τζάσπερ Τζονς «Σημαίες», 1986

Η πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας όμως, ήταν μια δύσκολη περίοδος για τη συλλέκτρια. Ο γιος της Άντονι και η σύζυγός του πέθαναν σε αεροπορικό δυστύχημα το 2003, την ίδια χρονιά, που ένα από τα εγγόνια της σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα.  Ένας άλλος γιος της εξάλλου, ο Ρίτσαρντ  πέθανε το 2006 και ο τρίτος σύζυγός της, ο Σέλντον Λάντο πέθανε κι αυτός, το 2009. Αλλά και η ίδια πέρασε τα τελευταία χρόνια της στο Γκρίνουιτς του Κονέκτικατ, όπου πάλεψε με τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Η Έμιλι Φίσερ Λάνταου, που είχε γεννηθεί το 1920 στο Γκλενς Φολ της Νέας Υόρκης και μεγάλωσε στη συνοικία Γουόσινγκτον Χάιτς του Άνω Μανχάταν συμμετείχε, εκτός από το Μουσείο Whitney, σε επιτροπές στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και στα διοικητικά συμβούλια του μουσείου SITE Σάντα Φε και του Μουσείου Τζόρτζια Ο΄Κιφ στο Νέο Μεξικό. Η γαλλική κυβέρνηση της είχε απονείμει τον τίτλο του Ιππότη του Τάγματος Τεχνών και Γραμμάτων ως αναγνώριση της αιγίδας της στις τέχνες.

Διαβάστε επίσης

Πολυτελή, μοναδικά και πανάκριβα – Μια δημοπρασία με τα εντυπωσιακότερα ρολόγια του κόσμου

Γεύση από Ρότσιλντ: Η πολυτέλεια έχει όνομα και πωλείται

Ο Ρούμπενς κι ένας πίνακας χωρίς ταυτότητα για 300 χρόνια