Η σεΐχα του Κατάρ που ξοδεύει εκατομμύρια για την τέχνη – Συνάντηση με Λίνα Μενδώνη 

Αυτή η γυναίκα κινεί τις αγορές! Το Art + Auction την έχει ανακηρύξει ως το πιο επιδραστικό άτομο στον κόσμο, η Art Review ως τον σημαντικότερο άνθρωπο στην τέχνη, το Forbes και το Time την κατέταξαν ως μία από τις 100 πιο ισχυρές γυναίκες του κόσμου.

Και δεν είναι περίεργο, λόγω της τεράστιας οικονομικής της δύναμης, αφού είναι, μεταξύ άλλων, ιδρύτρια και πρόεδρος της Αρχής Μουσείων του Κατάρ, που έχει ετήσιο προϋπολογισμό αξίας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων.

Πρόκειται για την Σεΐχα Αλ-Μαγιάσα μπιντ Χαμάντ Αλ-Θανί, αδερφή του σημερινού εμίρη του Κατάρ ΣεΐχηΤαμίν μπιντ Χαμάντ, Αλ-Θανί, 14η κόρη της άρχουσας οικογένειας του Κατάρ. Μια γυναίκα, που δεν διευθύνει μόνον τα μουσεία της χώρας, αλλά και το Ινστιτούτο Κινηματογράφου της Ντόχα, ενώ παράλληλα αναπτύσσει τεράστια φιλανθρωπική δράση σε όλη της Ασία ως πρόεδρος του φιλανθρωπικού ιδρύματος ROTA (Reach Out to Asia) και άλλων ακόμη.

Αυτήν την σημαντική προσωπικότητα, που παρά την ηλικία της -είναι 38 χρονών- έχει αλλάξει το προφίλ της χώρας της όσον αφορά τον πολιτισμό θα συναντήσει η Eλληνίδα υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατά την επίσκεψή της στο Κατάρ, που πραγματοποιείται από σήμερα.

Ύστερα από πρόσκληση του ομολόγου της, Σάλα μπιντ Γκάνεμ Αλ Αλί, η κυρία Μενδώνη θα παρευρεθεί στην τελετή εγκαινίων της έκθεσης του αντιγράφου του αγάλματος του Ηνιόχου των Δελφών στο Μετρό του Διεθνούς Αεροδρομίου της Ντόχα, ένα δώρο της Ελληνικής Κυβέρνησης στην Κυβέρνηση του Κατάρ.

Οι πολιτιστικές ανταλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες  (εκθέσεις, αρχαιολογικά προγράμματα, θέματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, ανταλλαγή εμπειριών στη συντήρηση αρχαιοτήτων και έργων τέχνης) είναι στην ατζέντα των συζητήσεων. Είναι άγνωστο όμως, αν μπορεί να συζητηθεί με την Σεΐχα Αλ-Μαγιάσα και η πιθανότητα δανεισμού κάποιων από τα διασημότερα έργα τέχνης του κόσμου, που έχουν αποκτήσει τα Μουσεία του Κατάρ…

Τέχνη εκατομμυρίων

Πιστεύεται εξάλλου ότι η ίδια η Αλ-Μαγιάσα ήταν η αγοραστής το 2015 του περίφημου έργου του Γκογκέν «Πότε θα παντρευτείς;», μια ελαιογραφία του 1892 για την οποία έδωσε 300 εκατομμύρια δολάρια, καταρρίπτοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ στις πωλήσεις έργων τέχνης.

Eπίσης  έχει αγοράσει τους «Χαρτοπαίχτες» του Πωλ Σεζάν έναντι του ποσού των 274 εκατ. δολαρίων, ακόμη το «White Center» του Ρόθκο το 2007 για 70 εκατομμύρια δολάρια αλλά και ένα ντουλάπι για χάπια του Ντέμιαν Χιρστ για 20 εκατομμύρια, καθώς και έργα των Τζεφ Κουνς, Άντι Γουόρχολ, Λιχτενστάιν, Φράνσις Μπέικον και άλλων. Δεν είναι περίεργο λοιπόν, που κατηγορείται, ότι από τότε που το Κατάρ μπήκε τόσο δυναμικά στην αγορά τέχνης η Σεΐχα Αλ-Μαγιάσα ανέβασε τις τιμές, προκαλώντας μεγάλη αναστάτωση διεθνώς αλλά και προβληματισμό για τα κίνητρα και τις προθέσεις αυτής της πλούσιας χώρας. 

 Όπως λέει όμως, ο εκτελεστικός διευθυντής του γραφείου της Έντουαρντ Ντόλμαν, πρώην πρόεδρος των Christie’s «στόχος της είναι, να παραδώσει μια σειρά από συναρπαστικά πολιτιστικά προγράμματα εγκαίρως για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022», αλλά και να γίνει το Κατάρ πρωταρχικός προορισμός για τις τέχνες και τον πολιτισμό. Για την ίδια ο μεγαλύτερος στόχος είναι η διαπολιτισμική κατανόηση: «Οι άνθρωποι είπαν, ας χτίσουμε γέφυρες, αλλά ειλικρινά, εγώ θέλω να κάνω περισσότερα από αυτό. Θα ήθελα να σπάσω τα τείχη της άγνοιας μεταξύ Ανατολής και Δύσης».

Μεγάλα μουσεία

 Χάρις στην ίδια έτσι έχουν γίνει μεγάλες εκθέσεις στα μουσεία του Κατάρ, όπως του Ντάμιεν Χιρστ, του Τακάσι Μουρακάμι και του Ρίτσαρντ Σέρα. Ο στόχος της άλλωστε, όπως δηλώνει η ίδια είναι να προωθήσει την τέχνη και τον πολιτισμό, συνδέοντας τους τόπους πολιτιστικής κληρονομιάς του Κατάρ και τους πολιτιστικούς του θεσμούς, καθιστώντας τη χώρα της σε έναν διεθνή κόμβο τέχνης, πολιτισμού και εκπαίδευσης. 

 Και το σίγουρο είναι, ότι κάτω από την δική της ηγεσία τα Μουσεία του Κατάρ έχουν εξελιχθεί σε κέντρα τέχνης και πολιτισμού, που είναι ισλαμικά και παραδοσιακά, αλλά ταυτόχρονα σύγχρονα και παγκόσμια. Ανάμεσά τους το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης (2008), έργο του διάσημου αρχιτέκτονα Ι.Μ. Πέι θεωρείται το σημαντικότερο ενώ η Αλ-Μαγιάσα έχει επίσης υπό την εποπτεία της το Εθνικό Μουσείο του Κατάρ, το οποίο σχεδίασε ο Ζαν Νουβέλ (άνοιξε τον Μάρτιο του 2019,  καθώς και το τελευταίο, Μουσείο του Οριενταλισμού  των  Ελβετών Χέρτσογκ και ντε Μερόν. Χιλιάδες μάλιστα είναι οι ντόπιοι και οι τουρίστες που τα επισκέπτονται όλα καθημερινά. 

Όπως λέει άλλωστε: «Δεν θέλουμε να είμαστε οι ίδιοι. Θέλουμε να σεβόμαστε και να κατανοούμε ο ένας τον άλλον… θέλουμε να χτίσουμε την ταυτότητά μας, τα δικά μας υλικά».                                                 

Δυτικές σπουδές, διάσημες παρέες

Επιβλητική παρουσία με ωραία, καθαρά χαρακτηριστικά και εκφραστικά μάτια η Σεΐχα Αλ –Μαγιάσα παντρεύτηκε νωρίς, το 2006, όπως επιβάλλεται στην πατρίδα της, με τον Σεΐχη Γιασίμ μπιν Αμπντουλαζίζ αλ-Θανί και έχει τέσσερα παιδιά, τρία αγόρια και μία κόρη.

Σύμφωνα με τις επίσημες βιογραφίες της η ίδια επισκεπτόταν μουσεία από μικρή, δείχνοντας παράλληλα έφεση στη γνωριμία με διαφορετικά άτομα, διαφορετικών πολιτισμών και χωρών ενώ ως παιδί συνόδευε τακτικά τους γονείς της σε επίσημες επισκέψεις στο εξωτερικό. Εμπειρίες που αφ΄ενός καλλιέργησαν την αγάπη της για τον πολιτισμό αφ΄ετέρου  συνέβαλλαν στην διαμόρφωση της προσωπικότητάς της. 

Οι σπουδές της εξάλλου, εξαιρετικές. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου  Duke της Βόρειας Καρολίνας το 2005 με πτυχίο Πολιτικών Επιστημών και Λογοτεχνίας και μεταπτυχιακό από το Πανεπιστήμιο της Κολούμπια στα Διεθνή και Δημόσια Θέματα ενώ ακολούθησε η Σορβόννη και το Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού (Science Po). Πέρασε το καλοκαίρι του 2002 μάλιστα, εργαζόμενη στην έδρα της UNESCO στο Παρίσι ενώ σε ηλικία μόλις 25 χρονών είχε βρεθεί στην Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών της Νέας Υόρκης, όπου συναντήθηκε με τον αυτοκράτορα και την αυτοκράτειρα της Ιαπωνίας και τον πρίγκιπα Κάρολο της Βρετανίας. Μιλάει έτσι, εκτός από τη μητρική της αραβική γλώσσα, άπταιστα Αγγλικά και Γαλλικά. 

Πέρα από αυτά όμως η Σεΐχα Αλ-Μαγιάσα  γνώρισε και τον κινηματογράφο, κάνοντας πρακτική άσκηση με τον διάσημο ηθοποιό του Χόλιγουντ Ρόμπερτ Ντε Νίρο στο Tribeca Productions. Και προφανώς αυτή ήταν η αφορμή για να ιδρύσει το 2009 στο Κατάρ το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ντόχα Tribeca, το οποίο συνεχίστηκε για τρία χρόνια. Η ίδια όμως είναι πρόεδρος πλέον του Ινστιτούτου Κινηματογράφου της Ντόχα, ενός οργανισμού που είναι  αφιερωμένος στην κινηματογραφική  τέχνη με προγράμματα χρηματοδότησης και παραγωγής τοπικών, περιφερειακών και διεθνών ταινιών, προγράμματα ανταλλαγής δεξιοτήτων και καθοδήγησης, προβολές ταινιών, το Φεστιβάλ Νεολαίας Ajyal και το Qumra. Η ίδια μάλιστα, όπως αναφέρεται είναι ιδιαιτέρως παθιασμένη με το συγκεκριμένο φορέα. 

Προτεραιότητα η φιλανθρωπία

 Αφοσιωμένη επίσης είναι και στη φιλανθρωπική δράση, αφού αμέσως μετά την αποφοίτησή της  είχε αναλάβει τα ηνία της  ROTA, που ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 2005, από τους γονείς της, τον  Σεΐχη Χαμάντ μπιντ Χαλίφα Αλ-Θανί που ήταν ο προηγούμενος εμίρης του Κατάρ και μητέρα της, πρώτη κυρία Σεΐχα Μόζα μπιντ Νάσερ. Μάλιστα μέσα στους πρώτους πέντε μήνες και με την καθοδήγηση βέβαια εμπειρογνωμόνων ο οργανισμός είχε συγκεντρώσει 30 εκατομμύρια δολάρια για την βοήθεια ανθρώπων που είχαν χάσει τα σπίτια τους και τους αγαπημένους τους στο τσουνάμι του 2005 και στον σεισμό στο Πακιστάν, το Αφγανιστάν και την Ινδία.

Έκτοτε, η ROTA, πάντα υπό την Αλ-Μαγιάσα δημιούργησε ή υιοθέτησε σχολεία, παρείχε ποιοτική εκπαίδευση και προώθησε τη γυναικεία εκπαίδευση, ξεκίνησε ακαδημαϊκές υποτροφίες, παρέχει εκπαιδευτικούς και επαγγελματική κατάρτιση και συνδέει τις συμμετέχουσες χώρες μέσω ενός κοινού δικτύου γνώσεων σε όλη την Ασία. 

 Ακόμη και πριν γίνει πρόεδρος της ROTA όμως είχε εργασθεί σε διάφορα ανθρωπιστικά προγράμματα στον Περσικό Κόλπο και στις περιοχές της Ασίας και σε ΜΚΟ στην Καμπότζη, είχε συνεργαστεί με την Ερυθρά Ημισέληνο του Κατάρ για τα παιδιά του Ιράκ και ήταν, όπως αναφέρεται, από τους πρώτους που έφθασε στο Πακιστάν τον Οκτώβριο του 2005, μετά τον καταστροφικό σεισμό φέρνοντας μαζί της τόνους με βοήθειας.

 Η τέχνη βέβαια παραμένει η μεγάλη της αγάπη καθώς πιστεύει ότι είναι η γέφυρα μεταξύ των πολιτισμών:  «Η τέχνη γίνεται πολύ σημαντικό μέρος της εθνικής μας ταυτότητας… Το Κατάρ προσπαθεί να αναπτύξει τα εθνικά του μουσεία μέσω μιας οργανικής διαδικασίας από μέσα. Η αποστολή μας είναι ο πολιτισμός, η ένταξη και η ανεξαρτησία… Ο πολιτισμός είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για να φέρουμε τους ανθρώπους κοντά».

Διαβάστε ακόμη:

Το όνομα του Ζισκάρ ντ’ Εστέν στο Μουσείο Ορσέ στο Παρίσι

Οι σπουδαίοι ανώνυμοι ήρωες του Ξένου στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος