«Χορέψτε γιατί χανόμαστε», επέμενε η Πίνα Μπάους. Σε μία περίοδο φυσικής απόστασης και ψηφιακής αποξένωσης, το νέο έργο Phrasis της Τζένης Αργυρίου στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης αναζητά γέφυρες ανάμεσα σε σώματα ενός κοινού τόπου, αρχαίου, μελλοντικού και φυσικού ενώ τα οχτώ χορευτικά σόλι στο Μουσείο της Ακρόπολης λειτουργούν ως ανθρώπινα αρχέτυπα μέσα στους ιερούς χώρους του.

Σταθμός στην έρευνα της Τζένης Αργυρίου, στη μελέτη και τη διαμόρφωσή του, αποτέλεσε η σχέση ανάμεσα σε τρεις συνισταμένες, ήτοι τον λόγο, το χώρο και το σώμα. Μελέτη πάνω στους συσχετισμούς και τα εννοιολογικά συμπεράσματα που προκύπτουν από την όσμωσή τους. Το έργο αντλεί περιεχόμενο από φράσεις, παροιμίες, αρχαία ρητά, ποιητικά μοτίβα, καθώς και από αρχαία αλλά και σύγχρονα εικαστικά έργα για να θέσει το επίμονο ερώτημα: Πώς αυτές οι εκ-φράσεις δύναται να αποδοθούν σωματικά και φωνητικά. Πώς μεταφέρεται η γνωστική εμπειρία στην εμπειρία της κίνησης και τη γλώσσα του σώματος; Πώς λειτουργούν το σώμα και το μυαλό ως συγκοινωνούντα δοχεία;

Οι χορευτές της Λυρικής

Το έργο Phrasis αποτελείται από θραύσματα-φράσεις που συνδέονται μεταξύ τους ως αυτόνομα τμήματα στον αρμό ενός τρένου, δεν νοούνται ως γραμμική συνέχεια ενιαίου έργου. Από τη συνολική σύλληψη παρουσιάζονται εν προκειμένω τα δύο πρώτα αποσπάσματα, με δύο διαφορετικά σύνολα: Καταρχήν το Phrasis to go, κουαρτέτο εμπνευσμένο από ιερούς γεωμετρικούς σχηματισμούς, αρχιτεκτονικές συμμετρίες και επαναλήψεις μοτίβων. Και ύστερα το Phrasis to built, σόλο εμπνευσμένο από γλυπτά και ζωγραφικές αναπαραστάσεις διαφορετικών εποχών με έντονη χρήση χειρονομιών, οι οποίες στηρίζονται σε κλασσικές, σύγχρονες, αφαιρετικές αλλά και θρησκευτικές μορφές.

Η συγκεκριμένη παράσταση αποτελεί μέρος της ευρύτερης, διαχρονικής έρευνας της Αργυρίου. Μελλοντικά θα παρουσιαστούν νέα αποσπάσματα στο πλαίσιο μιας καινούργιας σειράς περφόρμανς μέσα στο ΕΜΣΤ οι οποίες θα συνδιαλέγονται με τα εικαστικά έργα από τη συλλογή του Μουσείου.

Η απόφοιτος της ΚΣΟΤ Τζένη Αργυρίου αποτελεί ιδιαίτερη «στιγμή» της ευρύτερης εικαστικής σκηνής της Ελλάδας, με διεθνή καριέρα. Συνέχισε τις σπουδές της στη Νέα Υόρκη με υποτροφία από το Ίδρυμα Ωνάση και εδραιώθηκε ως καλλιτέχνης universalis με έργα που εστίασαν τόσο στην κίνηση όσο και στη χρήση μεικτών τεχνικών. Το 2006 έδρασε ο καλλιτεχνική διευθύντρια του προγράμματος iMAP με χρηματοδότηση από την ΕΕ στο πλαίσιο του οποίου συνεργάστηκε με κορυφαία πολιτιστικά ιδρύματα από χώρες όπως η Ολλανδία, η Βουλγαρία, η Ελλάδα, η Γερμανία και κατέληξε στη δημιουργία του φεστιβάλ See You In Walhalla το 2007 στην Αθήνα.

Τα τελευταία δέκα χρόνια παρουσιάζει έργα με την υποστήριξη σημαντικών διεθνών φορέων όπως το Espaço do Tempo της Λισσαβόνας, το Kunstkapel Virtual Museum στο Άμστερνταμ, το Μπενάκη και τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Fast Forward Festival) στην Ελλάδα.

Ο Βαγγέλης Μπίκος που χορεύει στο σόλο του Ρήγου το Σάββατο (φωτό: Α. Σιμόπουλος)

Επιπλέον, ο χορός εδώ και καιρό προσδίδει άλλο τόνο και ύφος στο Μουσείο της Ακρόπολης -ένα αμφιθέατρο συνάντησης αρχαίου και υπερσύγχρονου θεάματος: το καλοκαίρι παρουσιάζονται στους χώρους του διάφορα σόλι που εκτελούν σολίστ ή χορευτές από το το corps de ballet του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και τα έχουν χορογραφήσει οι ίδιοι ή διάφορες φυσιογνωμίες του σύγχρονου χορού όπως οι Ιωάννα Πορτόλου, Γιάννης Νικολαΐδης και ο διευθυντής του Μπαλέτου Κωνσταντίνου Ρήγος. Για τη δική του χορογραφία ο τελευταίος σημειώνει:

«Ένα σώμα αρχετυπικό, αντρικό, στέρεο, εγκλωβισμένο μέσα σε καδρόνια αναστήλωσης, αναπνέει από την αρχή. Ζωντανεύει από τον αέρα που εκπνέει ένα πνευστό όργανο δημιουργώντας τη μελωδία της αναπνοής του αλλά και της τελικής του αποδέσμευσης από τον περιορισμό. Μια εικαστική κινητική διαδρομή όπου το σώμα δημιουργεί αρχιτεκτονικές χειρονομίες σε συνομιλία με τα “στατικά” αγάλματα στον χώρο. Εμπνευσμένο από την περίοδο του εγκλεισμού και τη σιωπή της πόλης». Την Κυριακή χορεύει ο πρώτος χορευτής του Μπαλέτου της Λυρικής Ντανίλο Ζέκα με το σαξόφωνο του Γκουίντο ντε Φλάβιις.

Ο Νίκος Νικολαϊδης από την άλλη επισημαίνει: «Συχνά, νιώθω πως τα εκθέματα στα μουσεία που επισκέπτομαι είναι αιχμάλωτοι πολέμου. Όπως ακριβώς και τα άγρια ζώα στους ζωολογικούς κήπους. Αντικείμενα και πλάσματα που εκθέτονται παντοτινά εγκλωβισμένα, βίαια απομακρυσμένα από το φυσικό τους περιβάλλον και διαχωρισμένα από τον λόγο ύπαρξής τους. Συχνά, ο εχθρός τους είναι ο αμείλικτος χρόνος που τα καθιστά μουσειακά εκθέματα ή απλώς η ανθρώπινη απληστία. Συχνά, οι λιγότερο τυχεροί από εμάς έχουν αυτή την εμπειρία, εγκλωβισμένοι σε κατεστραμμένα κορμιά που αδυνατούν να εκπληρώσουν την επιθυμία του πνεύματός τους. Καταδικασμένοι να ολοκληρώσουν τον υπόλοιπο βίο τους σε αυτά. Υπέροχοι ιππότες σε οδυνηρά άκαμπτες πανοπλίες».

Η κάθε χορογραφία θα διαρκέσει οχτώ λεπτά, μία συμπυκνωμένη εξύμνηση σωματικού κάλλους και δυναμικής έκφρασης.

Πληροφορίες:

Χορευτικά Σόλι

Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Μουσείο Ακρόπολης

19 και 20 Σεπτεμβρίου ώρα 11.00
Προκρατήσεις εδώ: https://digitalculture.gov.gr/2020/07/choreftika-soli-apo-to-baleto-tis-els-15/

 

Phrasis

Σύλληψη – Χορογραφία: Τζένη Αργυρίου

Ερμηνευτές: Νάνσυ Σταματοπούλου, Ερμής Μαλκότσης, Νίκος Δραγώνας, Χαρά Κότσαλη, Joseph Nama

Επιστημονικός συνεργάτης – επιμελητής: Δάφνη Βιτάλη

Δραματουργική επεξεργασία: Armin Kerber

Ενδυματολογική επιμέλεια – καλλιτεχνικός συνεργάτης: Όλγα Μπρούμα

Επιμέλεια σκηνικού χώρου: Βασίλης Γεροδήμος

Μουσική σύνθεση: Μαρία Σιδέρη

Βοηθός Σκηνοθέτη / Συντονιστής Κοινού: Όλγα Μαρουδή

Συντονισμός Παραγωγής: Delta Pi

Παραγωγή: Άμορφη