Η κληρονόμος Τρουσάρντι, ένα μουσείο στις Άλπεις και η τραγική οικογενειακή ιστορία

Ο δρόμος είναι μακρύς και δύσκολος. Ως την κορυφή των Ελβετικών Άλπεων για την ακρίβεια. Κι εκεί δεν πάει αυτοκίνητο, μόνο με τα πόδια του ο καθένας ή αν βρεθεί καμιά άμαξα! Ο προορισμός όμως θα τον αποζημιώσει.

Έτσι υπόσχεται η Μπεατρίτσε Τρουσάρντι, γόνος και κληρονόμος της γνωστής ιταλικής εταιρείας δερμάτινων ειδών πολυτελείας και ενδυμάτων φυσικά, που εκεί πάνω στο πιο φημισμένο βουνό της Ευρώπης έχει εγκαταστήσει ένα μουσείο. Ή περίπου μουσείο, αφού η πάμπλουτη μαικήνας της τέχνης προωθεί εδώ και κάποια χρόνια, μια νέα εκδοχή εκθεσιακών χώρων, οι οποίοι «μετακινούνται».

Σήμερα μπορεί να είναι στο Μιλάνο και στα πέριξ του, αύριο ν’ ανεβαίνουν στα βουνά. Για την ακρίβεια πρόκειται για ένα νέο είδος «νομαδικού μουσείου», όπως η ίδια το χαρακτηρίζει, που σχεδιάζει να πάει σε ξεχασμένα ή παραμελημένα μέρη σε όλο τον κόσμο -και όχι μέσα στις πόλεις πάντως- προκειμένου να εγκαταστήσει έργα, που να ανταποκρίνονται άμεσα στα συμφραζόμενά τους και στις ιστορίες τους.

«Ένα ίδρυμα χωρίς μόνιμη στέγη λειτουργεί απευθείας στην καρδιά ενός επιλεγμένου τόπου ή μιας συγκεκριμένης ιστορικής στιγμής», όπως λέει «με βασικό στόχο να γίνει το όχημα που θα φέρει την τέχνη πιο κοντά στο κοινό. Προσπαθούμε να μιλήσουμε μια γλώσσα που μπορεί να κατανοήσει ο καθένας, ακόμα και όταν είναι άβολη ή δύσκολη. Αντί λοιπόν να χτίσω ένα μουσείο ή μια συλλογή, αντί να ανοίξω το δέκατο τρίτο ιδιωτικό ίδρυμα, σκέφτηκα έναν περιοδεύοντα οργανισμό, που θα φέρει την τέχνη απευθείας στους δρόμους και στις δημόσιες πλατείες». Και στα βουνά, να μην ξεχνιόμαστε…

«Beatrice Trussardi Foundation» είναι η ονομασία αυτού του νέου ιδρύματος -η Μπεατρίτσε είναι ήδη από το 1999, μετά τον θάνατο του πατέρα της επικεφαλής του Ιδρύματος Nicola Trussardi- που κάνει έναρξη φέτος το καλοκαίρι με την εγκατάσταση στις Άλπεις.

Η καλύβα στις Άλπεις

Η συγκεκριμένη εγκατάσταση αφορά σε ένα εικαστικό έργο από τον πολωνό καλλιτέχνη Πάουελ Αλτάμερ, φιλοτεχνημένο από πολλά διαφορετικά φυσικά υλικά και κρυμμένο μέσα σε μία ορεινή καλύβα του 17ου αιώνα, που βρίσκεται σε μια μικρή κοιλάδα. Η πρόσβαση θα είναι ελεύθερη για όλους, όπως ελεύθερες θα είναι και όλες οι άλλες πρωτοβουλίες του ιδρύματος. Γιατί για την Τρουσάρντι , αυτή η προσέγγιση αντιπροσωπεύει έναν πιο βιώσιμο τρόπο για να λειτουργήσει ένα ίδρυμα, παρά από «ένα χώρο με τούβλα και σοβάδες». «Αυτός είναι ένας τρόπος για να ανεβάζουμε τα στοιχήματα και να συνεχίζουμε να προκαλούμε τους εαυτούς μας και τους καλλιτέχνες. Γιατί να μην ονειρευτούμε όλοι διαφορετικούς κόσμους, νέες καταστάσεις και ακόμη πιο ασυνήθιστες συνθήκες;», λέει η Μπεατρίτσε.

Ήταν το 2003, που η Μπεατρίτσε Τρουσάρντι αποφάσισε να απομακρύνει το ίδρυμα από τον εκθεσιακό του χώρο στο Palazzo Trussardi alla Scala προσπαθώντας να ενεργοποιήσει εγκαταλειμμένους χώρους και ιστορικά μέρη στο Μιλάνο. Έτσι αξέχαστη θα μείνει για τους Μιλανέζους η εικαστική παρέμβαση, που έκανε στην Porta Venezia, ύστερα από δική της πρόσκληση ο καλλιτέχνης Ιμπραήμ Μαχάμα από την Γκάνα, όταν τύλιξε τα δύο κτήρια με σάκους από λινάτσες, που είχαν χρησιμοποιηθεί για τα εμπορεύματα από την Νότια Αφρική. Το 2010 εξάλλου για την έκθεση «Pig Island» του Paul McCarthy παρουσιάσθηκε ένα τεράστιο, αδημοσίευτο έργο του καλλιτέχνη στο υπόγειο του Palazzo Citterio, μιας ιστορικής κατοικίας ευγενών, που άνοιξε στο κοινό μετά από 25 χρόνια.

«Η επιλογή να μην υπάρχει σταθερή τοποθεσία είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του Ιδρύματος», όπως λέει η ίδια. «Η ομορφιά αυτού του νομαδικού μοντέλου είναι, ότι επειδή δεν έχουμε συγκεκριμένο χώρο, δεν έχουμε και υποχρεωτικό προγραμματισμό. Αυτό μας κάνει πιο ευέλικτους και σε θέση να αντιδρούμε άμεσα σε ό,τι συμβαίνει στον κόσμο». Το άλλο απίστευτο εξάλλου είναι, ότι το Ίδρυμα δεν έχει καμία συλλογή. Και μετά το κλείσιμο των εκθέσεων τα έργα που έχουν παραχθεί, επιστρέφουν στους δημιουργούς τους.

Μια δραματική οικογενειακή ιστορία

Η μεγαλύτερη από τα τέσσερα παιδιά του Νικόλα και της Μαρία Λουΐζα Τρουσάρντι είναι η Μπεατρίτσε που γεννήθηκε στο Μιλάνο το 1971. Αδέρφια της είναι ο Τομάσο και η «επαναστάτρια», όπως την χαρακτηρίζει ο ιταλικός Τύπος, Γκάια. Το τέταρτο παιδί της οικογένειας ο Φραντσέσκο σκοτώθηκε σε ηλικία μόλις 29 χρονών σε δυστύχημα στο Μπέργκαμο, έχοντας μόλις τέσσερα χρόνια, που είχε αναλάβει την άκρως επιτυχημένη εταιρεία από τον πατέρα του. Η Φεράρι του για άγνωστους λόγους ξέφυγε από την πορεία της και έπεσε σε πυλώνα ηλεκτροδότησης με τραγικό επόμενο το θάνατό του.

Μια επανάληψη του ίδιου δραματικού γεγονότος, που είχε στερήσει τη ζωή το 1999 από τον Νικόλα Τρουσάρντι -56 χρονών τότε- όταν έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου του τις πρώτες πρωινές ώρες στο Μπέργκαμο επίσης, και προσέκρουσε με 150 χιλιόμετρα την ώρα σε μία κολώνα.

Ο Νικόλα Τρουσάρντι είχε παραλάβει την επιτυχημένη βιοτεχνία κατασκευής γαντιών πολυτελείας από τον πατέρα του Ντάντε, ιδρυμένη το 1911 και με φήμη τέτοια, ώστε να έχει γίνει επίσημος προμηθευτής της βασιλικής οικογένειας της Βρετανίας. Εκείνος όμως, από το 1970 είχε μεταμορφώσει κυριολεκτικά την εταιρεία αναβαθμίζοντάς την σε οίκο μόδας ειδικευμένο στα δερμάτινα και στα πολυτελή γυναικεία ενδύματα. Στα γάντια προστέθηκαν όλα τα δερμάτινα αξεσουάρ και σακάκια ενώ από τη δεκαετία του ΄80 η συλλογή Trussardi ήταν πλήρης φθάνοντας ως τα αρώματα. Είναι γνωστό εξάλλου, ότι είχε σχεδιάσει ακόμη και το εσωτερικό των αεροπλάνων της Alitalia, επίσης των αυτοκινήτων της Alfa Romeo, ακόμη και ελικοπτέρων ενώ το 1988 σχεδίασε τις στολές των κουστουμιών των Ιταλών αθλητών που έλαβαν μέρος στη θερινή Ολυμπιάδα της Σεούλ. Ένας άνθρωπος κοσμοπολίτης πέρα απ΄όλα αυτά, που λάτρευε την καλή ζωή κι έφθανε συχνά ως τα ελληνικά νησιά, ιδίως στη αγαπημένη του Μύκονο.

Όταν πέθανε είχε αφήσει πίσω του μία εταιρεία με ετήσια κέρδη άνω των 500 εκατομμυρίων δολαρίων. Στην συνέχεια ωστόσο τα πράγματα άλλαξαν και το 2019 η εταιρεία εξαγοράστηκε κατά 80% από την επενδυτική Quattro R που συγχρηματοδοτείται από το ιταλικό ταμείο παρακαταθηκών και δανείων και έτσι για πρώτη φορά μετά από τέσσερις γενιές ο οίκος μόδας έφυγε για πρώτη φορά από τον έλεγχο των ιδρυτών του.

Ένα ίδρυμα για τον πολιτισμό

Το Fondazione Nicola Trussardi είχε ιδρυθεί από τον ίδιο το 1996 με στόχο την προώθηση της σύγχρονης τέχνης και του πολιτισμού. Και η Μπεατρίτσε, που το έχει αναλάβει φαίνεται ότι είναι η καταλληλότερη από την οικογένεια, καθώς έχει σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης με πτυχίο Art Business & Administration ενώ αμέσως μετά εργάσθηκε στο Μουσείο Γκουγκενχάιμ, στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Το 2007 μάλιστα ξαναγύρισε στην Αμερική για να παρακολουθήσει το πρόγραμμα για την Παγκόσμια Ηγεσία και τη Δημόσια Πολιτική του 21ου αιώνα στην Σχολή John F. Kennedy του Χάρβαρντ.

«Ο πατέρας μου ήταν πρωτοπόρος και συνέλαβε το ίδρυμα ως ένα χώρο επώασης διεπιστημονικής πολιτιστικής παραγωγής», λέει η Μπεατρίτσε, που είναι προφανές ότι συνεχίζει τις καινοτόμες ιδέες του. Ως τώρα άλλωστε η ίδια έχει αναλάβει πολλές σημαντικές θέσεις σε άλλους οργανισμούς στην Ιταλία και στο εξωτερικό. Μεταξύ άλλων το 2005 ήταν μία από τους 237 ηγέτες, που επιλέχθηκαν από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, μεταξύ 69 χωρών μελών για να συμμετάσχουν στην ομάδα Young Global Leaders.

Το 2007 συμμετείχε στο Συμβούλιο Ηγεσίας των Γυναικών στο John F. Kennedy School of Government, ένα όργανο που ιδρύθηκε στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ για την προώθηση της ισότητας των φύλων στην κοινωνία και την πολιτική και το 2009 έγινε πρόεδρος του Friends of Aspen στο Aspen Institute Italia, στόχος του οποίου είναι να αναλύει και να συζητά σημαντικά οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά ζητήματα που είναι θεμελιώδη για την ανάπτυξη.

Το 2012 εξάλλου το ιταλικό υπουργείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Δραστηριοτήτων την όρισε στο Διοικητικό Συμβούλιο της MAXXI – Museo Nazionale delle Arti del XXI Secolo στη Ρώμη, λόγω της εμπειρίας της στον τομέα της σύγχρονης τέχνης και της προστασίας. Σήμερα εργάζεται και για το YOOX.com, το οποίο αποτελεί μέρος του YOOX NET-A-PORTER GROUP που είναι μία από τις μεγαλύτερες ομάδες για την πώληση ειδών μόδας στο διαδίκτυο.

«Προσπαθώ πάντα να κάνω τα όνειρά μου πραγματικότητα και να θέτω στον εαυτό μου διαρκώς νέους στόχους. Εκείνοι που δεν συνειδητοποιούν, ότι αυτός είναι ο προορισμός μας μένουν αναγκαστικά στο συρτάρι», λέει η ίδια.

Διαβάστε επίσης:

Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός με 140 εκδηλώσεις – Έναρξη 15 Ιουλίου (πρόγραμμα)

Βασίλης Τοκάκης: Αναδρομή στη σοφία των τελευταίων ωρών του

Οι βραχείες λίστες για τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βιβλία 2020