Η κιθάρα μιας βασίλισσας και το σπαθί ενός αριστοκράτη

Ήταν λάτρης της μουσικής, έπαιζε από μικρή πολλά όργανα και τραγουδούσε. Και φυσικά οργάνωνε στο παλάτι ή ακόμα καλύτερα στο βουκολικό καταφύγιό της στο Τριανόν ξέγνοιαστες εκδηλώσεις με μουσικές και θεατρικές παραστάσεις.

Την ίδια ώρα, που έξω από τις Βερσαλλίες η υπόλοιπη χώρα ετοιμαζόταν για την αιματηρή επανάσταση… Η Μαρία Αντουανέτα, που είχε ξεκινήσει παιδούλα ακόμη από τη Βιέννη για να γίνει βασίλισσα της Γαλλίας μπορεί να είχε προίκα της την ομορφιά της, οι γενικές γνώσεις της όμως υστερούσαν πολύ, με μόνη εξαίρεση τη μουσική.

Στο Τριανόν λοιπόν, συμπεριλαμβανομένου και του Μικρού Τριανόν, που της είχε παραχωρήσει ο Λουδοβίκος 16ος εκείνη, στον πλαίσιο των γιορτών που διοργάνωνε, είχε τη συνήθεια να προσφέρει στους φίλους της και γενικότερα σε μέλη του στενού της κύκλου διάφορα μουσικά όργανα.

Μια σπάνια κιθάρα, η λεγόμενη «κιθάρα Τριανόν», που θεωρείται ότι προέρχεται από αυτή την εποχή βγαίνει σε δημοπρασία στις 9 Δεκεμβρίου από τον οίκο δημοπρασιών Aguttes στο Νιουγί-σιρ-Σεν προς 80.000 ευρώ.

Κατασκευασμένη από τον φημισμένο τεχνίτη Ζακ-Φιλίπ Μισελό περί το 1775 είναι σε σχήμα βάρκας, «en bâteau» όπως λέγεται και διατηρείται σε εξαιρετική κατάσταση. Διακοσμημένη με ροζέτες από ελεφαντόδοντο, που απεικονίζουν τον «Ναό της Αγάπης» από το κτήμα Τριανόν η κιθάρα, για την ακρίβεια ο τύπος της, θεωρούνταν ιδανικός για την γαλλική δεξιοτεχνία στα τέλη του 18ου αιώνα.

Η μαρκησία φίλη

Η Μαρία Αντουανέτα είχε δωρίσει την κιθάρα στη φίλη της Μαρκησία ντε Λα Ροσελαμπέρ-Τεβάλ (1758–1835), η οποία είχε επιζήσει της Γαλλικής Επανάστασης, καθώς είχε φυγαδευτεί στην Ελβετία. Αυτό δηλώνει ο ειδικός του οίκου δημοπρασιών Γκρεγκουάρ ντε Τουρί, ο οποίος αναφέρει, ότι ερεύνησε την προέλευση του οργάνου και βασίστηκε σε οικογενειακά έγγραφα, που φυλάσσονταν προσεκτικά επί αιώνες.

Στα επίσημα αρχεία του παλατιού δεν υπάρχουν αναφορές γι΄αυτό το προσωπικό δώρο της βασίλισσας, είναι γεγονός όμως, ότι η μαρκησία, που είχε την ίδια περίπου ηλικία με την Μαρία Αντουανέτα ήταν μέλος της προσωπικής συνοδείας της.

Οι δύο γυναίκες έπαιζαν μαζί και η βασίλισσα την επαινούσε συχνά για το μουσικό της ταλέντο και την φωνή της. Και οι γονείς της μαρκησίας εξάλλου ήταν τακτικοί καλεσμένοι στην αυλή του βασιλιά.

Είναι γνωστό ότι στα παλάτια της Βιέννης, όπου μεγάλωσε η Μαρία Αντόνια, όπως λεγόταν τότε, είχε γνωρίσει σε ηλικία επτά ετών, στις 13 Οκτωβρίου 1762 τον Μότσαρτ μόλις δύο μήνες μικρότερό της και ήδη παιδί θαύμα. Αργότερα υπό την διδασκαλία του συνθέτη όπερας Κρίστοφ Βίλιμπαλντ Γκλουκ εξελίχθηκε και η ίδια σε καλή μουσικό.

Έμαθε να παίζει άρπα, τσέμπαλο και φλάουτο και τραγουδούσε πάντα στις βραδινές συγκεντρώσεις της οικογένειας, καθώς ήταν γνωστό, ότι είχε ωραία φωνή.

Μάλιστα όχι μόνον δεν ξέχασε τον δάσκαλό της, όταν έγινε βασίλισσα αλλά το 1774 προσκάλεσε τον Γκλουκ στη Γαλλία και τον πήρε υπό την προστασία της, ζητώντας του να συνθέσει την όπερα «Ιφιγένεια εν Αυλίδι». Όπως και έγινε, με το ανέβασμα του έργου να σημειώνει μεγάλη επιτυχία. Η ίδια λοιπόν γνώριζε καλά μουσική.

Ο νεαρός ακόλουθος

Όπως αναφέρεται, η οικογένεια της μαρκησίας διατήρησε ανέπαφη την κιθάρα της βασίλισσας τους επόμενους αιώνες, αλλά πλέον ένας από τους απογόνους της την βγάζει σε δημοπρασία. Ήδη πάντως πολλά γαλλικά ιδρύματα ενδιαφέρονται να αποκτήσουν το όργανο, έτσι είναι πιθανό να βρεθεί σε κάποιο από αυτά ώστε να είναι διαθέσιμο για να το δει και το κοινό.

Ένα άλλο αντικείμενο προς πώληση στην ίδια δημοπρασία είναι ένα σπαθί, που πιστεύεται ότι ανήκε στον πρώτο ακόλουθο της Μαρίας Αντουανέτας, τον Σαρλ Μπονίν ντε λα Μπονινιέρ ντε Μπομόν (1768–1836). Η Μαρία Αντουανέτα ήταν προφανώς τόσο «οικεία» με τον νεαρό αριστοκράτη, σύμφωνα με την περιγραφή των Aguttes, που του απευθυνόταν με τη γνωστή αντωνυμία «tu» (εσείς), μια σπάνια τιμή στις Βερσαλλίες. Χαραγμένο με το έμβλημα fleur-de-lis της αρχαίας Γαλλίας, το επιχρυσωμένο χάλκινο και ασημένιο σπαθί εκτιμάται ότι κοστίζει μεταξύ 1.500 και 2.000 ευρώ.

Διαβάστε επίσης:

Ένα σπίτι του 17ου αιώνα για την Τζένη Μπαλατσινού στην Πάτμο