Η αίσθηση πολυτέλειας των Ρότσιλντ. Μοναδικός πλούτος σε δημοπρασία

Έργα τέχνης, έπιπλα, ασημένια και άλλα πολυτελή αντικείμενα και κοσμήματα από την ιδιωτική συλλογή της οικογένειας Ρότσιλντ μπορεί να φθάσουν ως και 30 εκατομμύρια δολάρια στη δημοπρασία, που θα γίνει τον Οκτώβριο στον οίκο Christie’s στη Νέα Υόρκη.

Η συλλογή, που προέρχεται από το γαλλικό υποκατάστημα της διάσημης τραπεζικής δυναστείας είναι τεράστια σε αριθμό και πλούτο, από αυτές, που όπως δηλώνουν υπεύθυνοι του οίκου είναι σπάνιο να συναντήσει κανείς σήμερα.

Τα περισσότερα κομμάτια αποκτήθηκαν τον 19ο αιώνα από τον βαρόνο Τζεμς Μαγιέρ ντε Ροτσίλντ -τον ιδρυτή του γαλλικού κλάδου της οικογένειας-, τη σύζυγό του, Μπέτι, και τον γιο τους, Αλφόνς, και έκτοτε παραμένουν στη συλλογή των απογόνων τους.

Το σύνολο περιλαμβάνει έργα τέχνης που απέκτησε η οικογένεια, ιδιαίτερα πίνακες των Μεγάλων Δασκάλων, με εξαιρετικό ανάμεσά τους το έργο του ολλανδού ζωγράφου Χέριτ Ντάου «Νεαρή γυναίκα που κρατά έναν λαγό με ένα αγόρι σε παράθυρο», που χρονολογείται από τον 17ο αιώνα και εκτιμάται ότι θα πωληθεί μεταξύ 3 και 5 εκατομμυρίων δολαρίων.

Η πώληση περιλαμβάνει επίσης μια ακουαρέλα του Ουζέν Λουί Λαμί της εποχής της Δεύτερης Γαλλικής Αυτοκρατορίας, που απεικονίζει τη μεγάλη αίθουσα του Σατό ντε Φεριέρ, ενός μεγάλου οικοδομήματος, το οποίο χτίστηκε από τον Ρότσιλντ.

Η συγκεκριμένη ιδιοκτησία μάλιστα, παρέμεινε στην οικογένεια για περισσότερο από έναν αιώνα, και σ΄ αυτήν βρίσκονταν εκτεθειμένα πολλά από τα κομμάτια της τωρινής δημοπρασίας.

Πλούσιοι και δυνατοί

«Κανένα τίμημα δεν είναι πολύ υψηλό για την απόκτηση αληθινών αριστουργημάτων», όπως είχε γράψει άλλωστε έγραψε ο βαρόνος Τζεμς Μαγιέρ ντε Ροτσίλντ το 1855. Ο πατριάρχης του γαλλικού κλάδου αυτής της δυναστικής οικογένειας ήταν ένας λόγιος και ακόρεστος ειδήμων, του οποίου η ιδιωτική συλλογή ήταν μία από τις πιο αξιόλογες της εποχής του. 

Όταν ο Τζέμς επέκτεινε την τραπεζική αυτοκρατορία της οικογένειας στη Γαλλία στις αρχές του 19ου αιώνα, ο ίδιος έγινε γρήγορα μια ισχυρή προσωπικότητα στη χώρα. Η επιρροή του αυξήθηκε, καθώς καθιέρωσε την εταιρεία ως κορυφαίο τραπεζικό οίκο στο γαλλικό κράτος, χρηματοδότησε την κατασκευή σιδηροδρόμων και ορυχείων και επένδυσε σε εξωτερικές συναλλαγές, όπως το κρασί και το τσάι. Με τον καιρό έτσι, η επιχειρηματική του δραστηριότητα τον έκανε έναν από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο.

Χωρίς περιορισμούς στο τι μπορούσαν να αγοράσουν, ο Τζεμς και η Μπέτι συγκέντρωσαν μια συλλογή, που υπογράμμιζε τον πολυτελή τρόπο ζωής τους. «Εδώ έχουμε μια οικογένεια που είχε κάνει, σε δύο με τρεις γενιές, τη μεγαλύτερη περιουσία στην Ευρώπη», όπως λέει ο Τζόναθαν Ρέντελ, αντιπρόεδρος του Christie’s στην Αμερική. «Δεν ήταν απλώς πλούσιοι, ήταν μια πολιτική δύναμη. Η συλλογή τους αντικατοπτρίζει μια οικογένεια, που θεωρούσε τους εαυτούς τους ίσους με τους μεγάλους πρίγκιπες της Ιταλίας και τις διάφορες γερμανικές βασιλικές οικογένειες».

Τα παλάτια

Οι φιλοδοξίες του Τζεμς αντικατοπτρίστηκαν στη μεγαλοπρέπεια των πολλών ιδιοκτησιών του.  Η πλέον εμβληματική από αυτές ήταν το Στο ντε Φεριέρ, σε  ένα εκτεταμένο κτήμα ανατολικά του Παρισιού. Σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Τζόζεφ Πράξτον – γνωστό από το Κρίσταλ Πάλας στο Λονδίνο-  το Φεριέρ ήταν ένα πολυτελές αρχοντικό σε νεοαναγεννησιακό στιλ.

Διέθετε δεκαοκτώ σουίτες διαμερισμάτων στον δεύτερο όροφο, μια πολυτελή μπροστινή αίθουσα εμπνευσμένη από το Παλάτι των Δόγηδων στη Βενετία και έναν σιδηρόδρομο που έφερνε φαγητό από την κουζίνα στην τραπεζαρία. Σε όλα τα δωμάτια του κάστρου υπήρχαν αντικείμενα από τη διαρκώς αυξανόμενη συλλογή της οικογένειας. Το ακίνητο δωρίσθηκε πάντως από τους Ρότσιλντ  στη γαλλική κυβέρνηση το 1975.

Η κατοικία τους στο Παρίσι εξάλλου, το Οτέλ ντε Ταλεϊράν ήταν άλλο ένα έμβλημα του πλούτου του Ρότσιλντ και πολλά από τα αντικείμενα, που θα βγουν σε δημοπρασία τον Οκτώβριο κοσμούσαν τα δωμάτιά του. Το ιστορικό παλάτι χτίστηκε μεταξύ 1767 και 1769 για τον Λουί Φελιπό Κόμη του Σεν Φλορεντάν, ο οποίος υπηρέτησε ως υφυπουργός και ήταν φίλος του βασιλιά Λουδοβίκου XV. Σήμερα στεγάζει την Πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στο Παρίσι ενώ υπήρξε και η έδρα του Σχεδίου Μάρσαλ.

«Παντού όμως, υπήρχε η αίσθηση της πολυτελούς οικογενειακής ζωής», λέει ο Ρέντελ για την αισθητική των Ρότσιλντ,  που συνδύαζε την υπερβολή και τη σύγχρονη άνεση. «Μπαίνεις σε ένα σπίτι που είναι  σαν μουσείο, αλλά είναι γεμάτο και από αναπαυτικές καρέκλες. Όπου κι αν κοιτάξεις υπάρχουν υπέροχα πράγματα».

Η «γεύση» Ρότσιλντ

Τόσο πλούσιοι μάλιστα  ήταν οι εσωτερικοί χώροι των σπιτιών τους στο Παρίσι και στο Σατό ντε Φεριέρ, που αυτό το στυλ έγινε γνωστό ως «goût Rothschild». Μέσα από πολυτελή υφάσματα, επιχρυσωμένα αντικείμενα, έργα απαράμιλλης αισθητικής και περίτεχνης αρχιτεκτονικής, η οικογένεια δημιούργησε εσωτερικούς χώρουςς γνωστούς για το μεγαλείο τους, έτσι  και η συλλογή τους αποτελεί ενσάρκωση αυτής της «γεύσης».

«Το να περπατάς στο Σατό ντε Φεριέρ ήταν σαν να μπαίνεις σε έναν εναλλακτικό κόσμο», αντικατοπτρίζει η Κριστιάν ντε Νικολάι Μαζρέ,  καλλιτεχνική διευθύντρια της πώλησης, η οποία μεγάλωσε περνώντας πολύ από το χρόνο της στο Φεριέρ. «Είναι ένας κόσμος από πορσελάνη, ασημί, χρυσό, λακαρισμένα έπιπλα και ντουλάπια pietra dura, όπου κάθε ένα από αυτά έχει μια ιστορία να διηγηθεί». 

Έτσι, καθώς βρίσκονται στην οικογένεια για γενιές  φωτίζουν μια ιστορία απαιτητικής γεύσης, που συνεχίζει να αντηχεί σήμερα. Και όταν ο Αλφόνς ανέλαβε την ιδιοκτησία της συλλογής, μετά το θάνατο του πατέρα του το 1868, επέκτεινε το εύρος της, με ιδιαίτερη έμφαση στα αριστουργήματα της ολλανδικής ζωγραφικής.

Η συλλογή έτσι, έγινε οικογενειακή παράδοση, με τις μελλοντικές γενιές να γίνονται θεματοφύλακες αυτών των θησαυρών, επεκτείνοντας παράλληλα το εύρος των αποθεμάτων τους.  «Οι Ρότσιλντ είχαν αυτή την απίστευτη όρεξη για το καλύτερο», όπως λέει ο Ντόμινικ Σίμπσον, επικεφαλής διεθνώς για την Ευρωπαϊκή Κεραμική. «Ήταν θρυλικοί συλλέκτες με αυτόν τον τρόπο».

Τα έργα τέχνης

Η συλλογή που θα προσφερθεί περιλαμβάνει επίσης σημαντικά κεραμικά (μαγιόλικα») που παρήχθησαν στην Ιταλία της Αναγέννησης,  ασημένια και ασημόχρυσα γλυπτά, ευρωπαϊκά έπιπλα και ταπετσαρίες, σμάλτα Λιμόζ, κοσμήματα του 17ου αιώνα,  ένα σετ από αξιόλογα ζωγραφισμένα δερμάτινα πάνελ και πολλά ακόμη. 

Μεταξύ των παλαιότερων  αντικειμένων που πωλούνται είναι ένα πορτρέτο του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κλαύδιου του 1 ου μ.Χ. το οποίο εκτιμάται από 200.000

έως 300.000 δολάρια. Πρόκειται για ένα καμέο, το οποίο μάλιστα είχε βγει για τελευταία φορά σε δημοπρασία στον οίκο Christie's το 1899. Τότε πουλήθηκε για 3.750 λίρες και όπως πιστεύεται μπήκε τότε στη συλλογή των Ρότσιλντ.

«Πρόκειται για έργα τέχνης, που βρίσκονταν από τα τέλη του 19ου αιώνα στην ιδιοκτησία τους, ήταν μακριά δηλαδή, από τα μάτια των πολλών. Έτσι αν γνώριζε κανείς αυτόν τον συγκεκριμένο κλάδο της οικογένειας, δεν θα τα είχε δει ποτέ»,  όπως λέει ο λέει ο Τζόναθαν Ρέντελ 

Όπως ο ίδιος επισημαίνει εξάλλου, «Δεν είναι το είδος των πραγμάτων, που συνηθίζουμε να παρουσιάζουμε στη Νέα Υόρκη. Είναι πιο πιθανό για μια τέτοια πώληση να γίνει στην Ευρώπη».

Οι κάτοχοι όμως των αντικειμένων ήταν εκείνοι συγκεκριμένα, που επιθυμούσαν την πραγματοποίηση της πώλησης στη Νέα Υόρκη, σύμφωνα με τον Christie’s. «Ίσως γιατί αυτός ο κλάδος της οικογένειας έζησε στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου», προσθέτει ο Ρέντελ, απόλυτα βέβαιος ωστόσο, ότι η συλλογή «θα πήγαινε απίστευτα καλά οπουδήποτε».

Οι πωλήσεις θα πραγματοποιηθούν σε τρεις διαδοχικές βραδιές, ξεκινώντας από τις 11 Οκτωβρίου και με μια ταυτόχρονη ζωντανή δημοπρασία.   Όσο για το ερώτημα, γιατί η οικογένεια πουλάει τη συλλογή τώρα, ο Ρέντελ πιστεύει, ότι μπορεί να οφείλεται σε έναν «εξορθολογισμό» και μια «αλλαγή γενεών». «Δεν ζουν όλοι σαν Ρότσιλντ του 19ου αιώνα, ακόμα και οι Ρότσιλντ», λέει.

Διαβάστε επίσης: 

Το σπίτι του Σεφέρη στην οδό Άγρας