Η Ελλάδα του Μουσείου Μπενάκη – Νέα έκθεση στις 25 Μαρτίου

Aπό τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας έως τον Eλληνοϊταλικό πόλεμο και την κατοχή από τις δυνάμεις του Άξονα, όλη η ιστορία της νεώτερης Ελλάδας παρελαύνει στις ανανεωμένες αίθουσες του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού, που εγκαινιάζονται ανήμερα στις 25 Μαρτίου με νέο σκεπτικό και με την προσθήκη εξαιρετικής σημασίας τεκμηρίων, φιλελληνικών αντικειμένων, καθώς και έργων ζωγραφικής και γλυπτικής με δύο αριστουργηματικές δημιουργίες του Γιαννούλη Χαλεπά.

Η δημιουργία του ελληνικού κράτους, η διακυβέρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια, η βασιλεία του Όθωνα και το πρώτο Σύνταγμα, η βασιλεία του Γεωργίου Α΄, οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και η εποχή του Ελευθέριου Βενιζέλου, η Μικρασιατική Καταστροφή, ο Μεσοπόλεμος και το Έπος του 1940-1941 ζωντανεύουν έτσι, μέσα από κειμήλια, προσωπικά αντικείμενα, αυλικές ενδυμασίες και έργα τέχνης ενώ η μουσειολογική πρόταση συνεχίζει τη φιλοσοφία της αρχικής έκθεσης, που ενορχήστρωσε ο εμβληματικός διευθυντής του μουσείου Άγγελος Δεληβορριάς.

Συνδέοντας μάλιστα, τη θεματική της νέας μόνιμης έκθεσης «Νεότερη Ελλάδα» με τον εορτασμό της εθνικής επετείου, το Μουσείο Μπενάκη προσκαλεί το κοινό να την επισκεφθεί στις 25 Μαρτίου με ελεύθερη είσοδο (από τις 13:00 έως τις 18:00) ενώ στο αμφιθέατρο θα προβάλλεται το ντοκιμαντέρ του Ηλία Γιαννακάκη «1821 Πριν και Μετά: Η γέννηση της Σύγχρονης Ελλάδας».

Νέα έργα

Το 2000 είχε εγκαινιαστεί η μόνιμη έκθεση με θέμα τη διαχρονική ιστορία του Ελληνισμού από την Προϊστορία έως τη Μεταπολεμική περίοδο, όπως την οραματίστηκε και υλοποίησε ο Άγγελος Δεληβορριάς.

Καταλύτη ωστόσο, για την επανέκθεση σήμερα, αποτέλεσε η διοργάνωση της έκθεσης «1821 Πριν και Μετά» για τον εορτασμό των 200 ετών από την κήρυξη της Επανάστασης, όταν η αναψηλάφηση όλων των συλλογών του Μουσείου Μπενάκη έφερε στην επιφάνεια «νέο» αξιόλογο υλικό από τον 18ο έως τον όψιμο 19ο αιώνα. Ενώ παρόμοια αναδίφηση στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα και έως τον Μεσοπόλεμο, που  έγινε για τις ανάγκες της έκθεσης «Μικρά Ασία. Λάμψη –Καταστροφή –Ξεριζωμός -Δημιουργία»  ανέδειξε επίσης, αντικείμενα, κατάλληλα για παρουσίαση.

Κύμα νέων δωρεών εξάλλου, που ακολούθησε την διοργάνωση των δύο εκθέσεων εμπλούτισε ακόμη περισσότερο τις συλλογές με αξιόλογα κειμήλια και έργα ζωγραφικής και διακοσμητικών τεχνών, τα οποία κρίθηκαν άξια να συμπεριληφθούν στη μόνιμη έκθεση.

Φιλελληνικά αντικείμενα

Μια νέα ενότητα, που αναπτύσσεται σε ειδική προθήκη είναι τα φιλελληνικά αντικείμενα, κυρίως διακοσμητικά από μέταλλο και πορσελάνη με ελληνική και οριενταλιστική εικονογραφία, αλλά και αρχειακό υλικό, που καταδεικνύει με τις προσπάθειες ενίσχυσης του Αγώνα από τις ειδικές επιτροπές των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων.

Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνεται και μία προτομή του βρετανού πλοιάρχου Φρανκ Άστιγξ, έργο του Αντώνιου Σώχου, η παρουσίαση του οποίου ολοκληρώνει την έκθεση «Grand Tour» με έργα από την Κυβερνητική Συλλογή Τέχνης του Ηνωμένου Βασιλείου. (Η έκθεση διοργανώθηκε τον Ιούλιο του 2023 με την ευκαιρία μιας συνεργασίας ανάμεσα στη Βρετανική Πρεσβεία στην Αθήνα και το Μουσείο Μπενάκη).

Η επανέκθεση όμως, δίνει επίσης έμφαση σε έργα ζωγραφικής που καλύπτουν διάφορες περιόδους, από τον Ρομαντισμό έως τις νεωτερικές τάσεις του 20ού αιώνα, δημιουργώντας μια πολυδιάστατη εικόνα της τέχνης στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αλλά και του απόηχου των ιστορικών γεγονότων σε μεγάλα ευρωπαϊκά κέντρα τέχνης, όπως το Παρίσι ή το Λονδίνο.

Γιαννούλης Χαλεπάς

Ιδιαίτερα επισημαίνονται  και προσωπικότητες, που συνδέονται άμεσα με το Μουσείο Μπενάκη, όπως ο Εμμανουήλ Μπενάκης και ο γιος του Αντώνης, ιδρυτής του Μουσείου, η Πηνελόπη Σ. Δέλτα και ο Ελευθέριος Βενιζέλος.

Τέλος, δύο έργα του Γιαννούλη Χαλεπά, ο οποίος συμπίπτει χρονικά με την περίοδο που καλύπτει η τελευταία αίθουσα, ολοκληρώνουν την έκθεση. Είναι ο «Άγγελός», ένα αριστούργημα σε τερακότα, που γεφυρώνει την αφήγηση του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού με τη συνέχειά της, στο ισόγειο της Πινακοθήκης Γκίκα, ενώ οι «Εννέα Μούσες» του αποχαιρετούν τον επισκέπτη του μουσείου.

Να σημειωθεί, ότι η επανέκθεση έγινε με την επίβλεψη του επιστημονικού διευθυντή Γιώργη Μαγγίνη ενώ η ομάδα επιμελητών που εργάστηκε για το σκοπό αυτό, αποτελείται από τους Μαρία Δημητριάδου, Πολύνα Κοσμαδάκη, Ξένια Πολίτου και Τάσο Σακελλαρόπουλο, με τη συμβολή της Μαίρης Βέργου, της Πανωραίας Μπενάτου, της Αλίκης Τσίργιαλου και του Κωνσταντίνου Στεφανή και με τον συντονισμό της Βασιλικής Δανιήλ.

Δράσεις του μουσείου

Στις παράλληλες δράσεις του μουσείου τέλος, περιλαμβάνεται η εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης στο πλαίσιο της συνεργασίας με την Muse AI σε μια πιλοτική/πειραματική εφαρμογή, όπου οι επισκέπτες θα μπορούν να εξερευνήσουν το ιστορικό πλαίσιο επιλεγμένων αντικειμένων της έκθεσης κάνοντας διάλογο με το σύστημα.

Επίσης θα έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν οι ίδιοι μία ατομική διαδρομή στις συγκεκριμένες αίθουσες και να θέσουν τις δικές τους ερωτήσεις, σύμφωνα με την ηλικία και τα ενδιαφέροντά τους.

Η σειρά CLOSE UPS εξάλλου, ρίχνει φως σε αντικείμενα του μουσείου τόσο μέσα από τις ιστορίες, που τα ίδια αφηγούνται όσο και μέσα από τις ιστορίες ανθρώπων, που συνδέονται με αυτά.

Τα αντικείμενα αυτά σηματοδοτούνται με QR-Codes ενώ μερικά από αυτά είναι το τελευταίο ποίημα του λόρδου Byron, ένα πορτρέτο της νεαρής βασίλισσας Όλγας, η αυλική ενδυμασία της πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη, ο Θεόδωρος Ράλλης, οι Δελφικές Εορτές -Αρχαιότητα και Μεσοπόλεμος στην Ελλάδα κ.ά.

Επίσης, ξεναγήσεις για το κοινό με ελεύθερη είσοδο στη νέα μόνιμη έκθεση θα πραγματοποιούνται κάθε Πέμπτη από 27 Μαρτίου έως και 25 Απριλίου (ύστερα από κράτηση θέσεων).

Ως προς το οικονομικό σκέλος η επανέκθεση των αιθουσών 33-36 του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού ενισχύθηκε μέσα από την Εκστρατεία Συγκέντρωσης Πόρων 2023 ενώ  η υλοποίηση της νέας σειράς CLOSE UPS Season #3 πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου.

Διαβάστε επίσης:

Κατράντζου-Σάττι: Αρχαίο πνεύμα αθάνατο, του μεγάλου του ωραίου και του κιτς

Αντικεραυνική προστασία για τους στύλους του Ολυμπίου Διός και τα έργα αποκατάστασής του

Ο ροζ κόσμος της Μπάρμπι σε ένα άλμπουμ – Με την Μάργκοτ Ρόμπι