Η Ελευσίνα στο επίκεντρο: Νέα έκθεση στο μουσείο και νέο κτίριο προσεχώς

Νέο Διαχρονικό Μουσείο πρόκειται να αποκτήσει η Ελευσίνα, όπως αξίζει άλλωστε σ΄αυτόν τον σπουδαίο τόπο με την πανάρχαιη ιστορία και ήδη ο χώρος έχει βρεθεί.

Αλλά και ως την υλοποίησή του, το υπάρχον μουσείο, ανακαινισμένο και με νέα έκθεση θα υποδέχεται από την Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου τους επισκέπτες του ιερού αλλά και της πόλης, που είναι εφέτος η τιμώμενη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.

Εν όψει ακριβώς αυτού του εορτασμού έγινε και η ριζική ανακαίνιση του μουσείου με την  επανέκθεση των εκπληκτικών αρχαιοτήτων που φυλάσσονται σε αυτό ενώ παράλληλα συντελέστηκε και η εξαγορά του ακινήτου στο οποίο θα ανεγερθεί μελλοντικά το νέο κτίριο.

Πρόκειται για ένα αίτημα δεκαετιών της πόλης της Ελευσίνας –αρκεί να αναφερθεί ότι το μουσείο της κτίστηκε το 1890- , που αναμένεται πλέον να δρομολογηθεί. Ήδη άλλωστε κατατέθηκε στο Συμβούλιο Μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού το κτιριολογικό του πρόγραμμα.

«Το μουσείο έχει μια περιορισμένη χωρητικότητα, είναι  μόλις 260 τετραγωνικά, έτσι δεν χωράει παρά μόνον τα ευρήματα από το ιερό», λέει η αρχαιολόγος Καλλιόπη Παπαγγελή, μια πραγματική, σύγχρονη ιέρεια της Ελευσίνας όπου υπηρέτησε για πολλά χρόνια ως διευθύντρια  της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής.

«Έχω κάνει όμως τόσες σωστικές ανασκαφές και είναι τόσα πολλά πια τα ευρήματα, που ζητούν οπωσδήποτε την ανάδειξή τους», προσθέτει. Αλλά ως τότε έκανε τη μουσειολογική μελέτη του υπάρχοντος μουσείου και σε συνεργασία με την αρχιτέκτονα Δέσποινα Τσάφου και φυσικά με όλη την Εφορεία οργάνωσαν την νέα έκθεση.

Πολύτιμη εδώ υπήρξε η δωρεά 500.000 ευρώ του Ιδρύματος Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλόπουλου για την εφαρμογή της μουσειολογικής – μουσειογραφικής μελέτης, στο πλαίσιο της οποίας αγοράστηκαν και οι νέες προθήκες.

Η νέα έκθεση

Η έκθεση ακολουθεί τώρα μία νέα θεματική λογική, όπως λέει η κυρία Παπαγγελή, ενώ  με τη βοήθεια πολλών ψηφιακών γίνεται μια πληρέστερη κατανόηση του φημισμένου ιερού, όπου τελούνταν τα περίφημα Ελευσίνια Μυστήρια, που θεωρούνταν ως η ιερότερη και πιο σεβαστή τελετή από όλες της αρχαίας Ελλάδας.

Όπως εξηγεί η ίδια, ο επισκέπτης εισερχόμενος στο μικρό κτίριο, που βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο θα παρακολουθήσει κατ΄αρχάς μια ψηφιακή ξενάγηση για την ιστορία των ανασκαφών στην Ελευσίνα, τους περιηγητές που πέρασαν από εκεί και τα χρόνια που ακολούθησαν.

Ακολουθούν δύο διαδρομές, με την πρώτη να είναι πολύ σύντομη, αφού περιλαμβάνει μόνον μία αίθουσα. Σ΄αυτήν αναπτύσσεται η ενότητα «Η ζωή εν τάφω», όπως ονομάσθηκε, γιατί  περιλαμβάνει κυρίως τα αναθήματα που τοποθετούσαν οι άνθρωποι στους τάφους των νεκρών τους.

Η δεύτερη διαδρομή αρχίζει με την παρουσίαση του μύθου της Περσεφόνης και του τελετουργικού, ακολουθούν ενότητες αφιερωμένες στη λατρεία, στην εξέλιξη του ιερού  και στα αναθήματα, για να καταλήξει στο Τελεστήριο.

«Είναι μια αίθουσα υποβλητική, λίγο πιο σκοτεινή, με εκθέματα όπως οι κέρνοι και τα άλλα τελετουργικά αγγεία, που δίνουν μια αίσθηση μυστηρίων, ενισχυμένη και από έναν ιδιαίτερο ήχο, κάπως σαν να μπαίνεις στο άδυτο του Τελεστηρίου», λέει η κυρία Παπαγγελή.

Η Φεύγουσα Κόρη

Η περίφημη Καρυάτιδα του ιερού είναι πλέον τοποθετημένη στην μία πλευρά της εισόδου στην αίθουσα του Τελεστηρίου ενώ στην άλλη πλευρά υπάρχει μία απεικόνιση της. Οι δύο Καρυάτιδες στήριζαν τη στέγη των Μικρών Προπυλαίων αλλά η μία εκλάπη το 1801 από τον άγγλο ακαδημαϊκό και «αρχαιολάτρη» Έντουαρντ Κλαρκ, ο οποίος κατέστρωσε ολόκληρη επιχείρηση για την απαγωγή της, παρά την αντίδραση των κατοίκων. Τελικά την δώρισε στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και σήμερα εκτίθεται στο Μουσείο Φίτζγουϊλιαμ.

Εμβληματικό έκθεμα του μουσείου εξάλλου, η μοναδική «Φεύγουσα Κόρη» βρίσκεται στο κέντρο της αίθουσας, όπου παρουσιάζεται ο μύθος της Περσεφόνης.

Γλυπτό αυστηρού ρυθμού των αρχών του 5ου αιώνα π.Χ., που βρέθηκε στην Ιερά Οικία, προερχόμενη από  το αέτωμά της θεωρείται ότι αναπαριστά την Περσεφόνη που φεύγει γρήγορα για να γλυτώσει την αρπαγή της από τον Πλούτωνα.  Μια άλλη εκδοχή είναι, ότι πρόκειται για μία από τις φίλες της Περσεφόνης, που επίσης φεύγει μπροστά στην αρπαγή ενώ ένας αμερικανός μελετητής έχει αναπτύξει τη θεωρία, ότι είναι η Εκάτη, που οδηγεί την Περσεφόνη.

«Προσωπικά όμως, μου αρέσει να θεωρώ, ότι είναι μία από τις Ωκεανίδες νύμφες, που έπαιζαν μαζί με την Περσεφόνη στο λιβάδι, όπου εμφανίστηκε ο Πλούτωνας και την άρπαξε», λέει η κυρία Παπαγγελή. Θυμίζοντας και μία αναφορά του σπουδαίου αρχαιολόγου Κωνσταντίνου Κουρουνιώτη, ο οποίος είχε πραγματοποιήσει ανασκαφές στην Ελευσίνα, ότι παρ΄όλο που η κόρη ήταν τρομαγμένη, μπροστά στη σκηνή της αρπαγής, ο καλλιτέχνης «εφείσθη κάλλους», λυπήθηκε δηλαδή, να αλλοιώσει το πρόσωπό της με κάποιον μορφασμό τρόμου, έτσι έχει αυτήν την ήρεμη έκφραση.

Το νέο μουσείο

Στην περιοχή του παλαιού Ελαιουργείου της Ελευσίνας χωροθετείται εξάλλου, το νέο Διαχρονικό Μουσείο Ελευσίνας σε μια έκταση 11,8 στρεμμάτων, που εξαγόρασε το υπουργείο Πολιτισμού από την Εθνική Τράπεζα. Ήδη μάλιστα έχουν ανακαινισθεί δύο αποθήκες που τις χρησιμοποιεί προς το παρόν η Πολιτιστική Πρωτεύουσα. Η έκταση είναι όμορη του αρχαιολογικού χώρου και έχει ενδιαφέρον το γεγονός, ότι σε ένα τμήμα της εικάζεται, ότι βρίσκεται το αρχαίο στάδιο της πόλης.

Σύμφωνα με τους όρους δόμησης, το κτίριο που θα ανεγερθεί, οφείλει να έχει μέγιστη δόμηση 4.726,34 τ.μ. και μέγιστη επιτρεπόμενη κάλυψη 8.271,1 τ.μ. ενώ το ύψος του δεν μπορεί να υπερβαίνει τα οκτώ μέτρα μαζί με τη στέγη.

Όπως προβλέπει το κτιριολογικό πρόγραμμα οι εκθεσιακοί χώροι θα καταλαμβάνουν πλέον 1000 τ.μ. ο χώρος υποδοχής θα είναι 200 τ.μ. οι αποθήκες 2000 τ.μ. ενώ θα υπάρχουν επίσης αίθουσα πολυμεσικών και διαδραστικών εφαρμογών, βιβλιοθήκη, αναψυκτήριο-καφέ και φυσικά τα γραφεία, τα εργαστήρια συντήρησης και οι κοινόχρηστοι χώροι.

Στο μεταξύ ένα υπάρχον νεοκλασικό κτίριο, που βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου και αυτή την στιγμή ανακαινίζεται με δωρεά από τα Ελληνικά Πετρέλαια, πρόκειται να μετατραπεί  στην ψηφιακή πύλη της Ελευσίνας.

Το πρόγραμμα «myEleusis: μύηση στην Ελευσίνα του Χθες με τα μάτια του Σήμερα» θα προσφέρει τη μύηση του επισκέπτη στην αρχαία Ελευσίνα και τα μυστήριά της μέσα από μια ολοκληρωμένη βιωματική εμπειρία, με τη συνδρομή ενός πολύπλευρου συνόλου σύγχρονων ψηφιακών συστημάτων.

Πρόκειται για μία συνεργασία του υπουργείου Πολιτισμού – Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, με εταιρείες σχετικές με το αντικείμενο και υλοποίηση από το ΕΣΠΑ.

Διαβάστε επίσης:

Η Ιστορία πρωταγωνιστής στο Τατόι – Ό,τι θα βλέπει ο επισκέπτης στο μουσείο

Αποκαλυπτικές προσωπικές επιστολές της Νταϊάνα πριν το διαζύγιο σε δημοπρασία