Οι εκπλήξεις του 2021: Χαμένα αριστουργήματα, έργα τέχνης, σκηνές ιστορίας, βασιλικοί θησαυροί, μυστήρια

Σε μια χρονιά που κυριαρχήθηκε από αποκαρδιωτικά γεγονότα, με την πανδημία να επελαύνει ανεξέλεγκτη και με τις απειλές και τον παραλογισμό να προκαλούν ένα εκρηκτικό περιβάλλον, ο πολιτισμός, οι αρχαιολογικές έρευνες και οι ανακαλύψεις, οι μεγάλες ειδήσεις αλλά και οι μικρές και απρόσμενες προσέφεραν, εκτός από τη γνώση μια φυγή από την καθημερινότητα αλλά και μια νότα αισιοδοξίας.

Από ένα ξεχασμένο έργο του Πάμπλο Πικάσο ως το φόρεμα της Τζούντι Γκάρλαντ από την ταινία του 1939 «Ο Μάγος του Οζ». Από την τραπεζαρία του Αδριανού στη Ρώμη κι ένα μωσαϊκό που βρέθηκε στην Αγγλία με σκηνές από την Ιλιάδα ως ένα κέικ που διατηρήθηκε από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κι από τα αγάλματα ελληνικών θεοτήτων που βρέθηκαν στους Αιζανούς της σημερινής Τουρκίας ως μία βαβυλωνιακή πλάκα 3.500 ετών με την παλαιότερη απεικόνιση φαντάσματος (!) όλα είναι συναρπαστικά, το καθένα για ξεχωριστό λόγο. Χωρίς να λείπουν οι βασιλικοί θησαυροί, αρχίζοντας από τον βασιλιά Δαβίδ και φθάνοντας ως τον Ερρίκο Η’ και την Άννα Μπολέιν. Στη λίστα που ακολουθεί, υλικό έχει αντληθεί από το περιοδικό Smithsonian με πολλές προσθαφαιρέσεις. Για τις ελληνικές ανακαλύψεις όμως, θα γίνει χωριστά λόγος.

Χαμένα αριστουργήματα

Μπορεί κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, οι φυσικές καταστροφές, η φθορά του χρόνου, οι κλοπές και λεηλασίες, η εικονομαχία, οι πόλεμοι να έχουν καταστρέψει αμέτρητα αριστουργήματα, δεν είναι λίγες όμως οι περιπτώσεις, που πολλά άλλα παραμένουν κρυμμένα σε σοφίτες και υπόγεια, περιμένοντας την ημέρα που θα αποδειχθεί η αξία τους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το πρωτότυπο σχέδιο του αναγεννησιακού δασκάλου Άλμπρεχτ Ντύρερ, που είχε αγοραστεί το 2016 στη Μασαχουσέτη για 30 δολάρια για να αποδειχθεί πριν λίγο καιρό, ότι πρόκειται για αυθεντικό, πιθανότατα του 1503, με αξία που ξεπερνά τα 50 εκατομμύρια. Η απόδειξη βρισκόταν στα αρχικά «A.D» του καλλιτέχνη, που είχαν γραφτεί με το ίδιο μελάνι, που είχε σχεδιαστεί το σκίτσο αλλά και στο γεγονός, ότι το χαρτί του έργου έφερε υδατογράφημα, που υπάρχει σε περισσότερα από 200 φύλλα χαρτιού, που είχε χρησιμοποιήσει ο Ντύρερ για τις δημιουργίες του. Οι ειδικοί μάλιστα πιστεύουν, ότι πρόκειται για μία προκαταρκτική μελέτη για τη γνωστή ακουαρέλα του Ντύρερ «Η Παρθένος με πλήθος ζώων», η οποία ολοκληρώθηκε περίπου τρία χρόνια αργότερα.

Άλλα έργα της Αναγέννησης που «ανακαλύφθηκαν» το 2021 είναι ένα ζευγάρι πορτρέτων του 16ου αιώνα, που απεικονίζουν τον Κόζιμο ΙΙ και τον Φερδινάνδο Ι των Μεδίκων. Βρέθηκαν σε μια αποθήκη της Πινακοθήκης Ουφίτσι στη Φλωρεντία -ας σημειωθεί ότι στην πλούσια, τραπεζική δυναστεία των Μεδίκων οφείλει τις συλλογές της η Πινακοθήκη- ήταν καλυμμένα μάλιστα, από παχύ στρώμα γύψου, που αφαίρεσαν οι εργάτες κατά τη διάρκεια ανακαίνισης. Ένας άλλος πίνακας στον οποίο εικονίζεται ο Μυστικός Δείπνος, έργο που για περισσότερο από έναν αιώνα κρεμόταν στον τοίχο μιας εκκλησίας στο Λέτμπαρι της Βρετανίας θεωρείται πλέον πιθανό να ανήκε στον Τιτσιάνο ή έστω να δημιουργήθηκε από το εργαστήριό του. Η σημασία του αποκαλύφθηκε μόνον, όταν ένας ιστορικός τέχνης και συντηρητής ανέφερε, ότι το έργο ήταν «κάπως ιδιαίτερο»!

Ένα παρόμοιο σενάριο εκτυλίχθηκε κατά τη διάρκεια του lockdown με τον ιστορικό τέχνης Τομ Ρούτζιο να ανακαλύπτει ένα χαμένο έργο του καλλιτέχνη του μπαρόκ του 17ου αιώνα Τσέζαρε Νταντίνι κατά τη διάρκεια μιας τυχαίας επίσκεψής του στην Εκκλησία της Αγίας Οικογένειας στο Νιου Ροσέλ της Νέας Υόρκης. Ο πίνακας, που απεικονίζει την Αγία Οικογένεια ήταν κρεμασμένος στην τοίχο από το 1962. Κι όπως έλεγε ο ίδιος ο Ρούτζιο που τον εντόπισε «Είναι κάτι που περιμένεις να βρεις στην Ιταλία αλλά όχι σε μια εκκλησία της Νέας Υόρκης». Ένα άλλο αριστούργημα του μπαρόκ, ένα μαρμάρινο κρανίο σμιλεμένο από τον Τζιαν Λορέντζο Μπερνίνι πέρασε σχεδόν 200 χρόνια κρυμμένο από την κοινή θέα ως έργον που δεν είχε αποδοθεί στο αρχαιολογικό τμήμα της Κρατικής Συλλογής Τέχνης της Δρέσδης. Το κρανίο βρισκόταν κάποτε πάνω στο γραφείο του Πάπα Αλέξανδρου Ζ΄ (1599 – 1667) και εντοπίσθηκε από έναν επιμελητή.

Είναι μάλιστα τόσο ρεαλιστικά σμιλεμένο, που θα μπορούσε σχεδόν κανείς να το μπερδέψει με ένα γνήσιο, ανθρώπινο κρανίο.

Επί 50 χρόνια εξάλλου, ένας Πικάσο βρισκόταν κλεισμένος μέσα σε ντουλάπα σπιτιού στο Μέιν της Νέας Αγγλίας. Τον ανακάλυψε ο κληρονόμος της οικογένειας, ο οποίος ανέφερε ότι η γιαγιά και η θεία του είχαν σπουδάσει τέχνη στην Ευρώπη στη δεκαετία του ’20. Πράγματι το έργο δημιουργήθηκε από τον Πικάσο το 1919 σε χαρτί, πιθανώς ως προπαρασκευαστικό σχέδιο για την μνημειώδη κουρτίνα σκηνής στην παράσταση του Ρωσικού Μπαλέτου «Le Tricorne» (Το έργο πουλήθηκε ήδη σε δημοπρασία για 150.000 δολάρια).

Οι οικογενειακοί δεσμοί οδήγησαν και στην ανακάλυψη δύο ελαιογραφιών του ιρλανδού ιμπρεσιονιστή Πολ Χένρι, όταν ένας άνδρας από το Οχάιο, που ετοιμαζόταν να πουλήσει τη συλλογή έργων τέχνης των γονιών του βρήκε τα τοπία του ζωγράφου σε κάποιες παλιές αποθήκες. Και τα δύο πουλήθηκαν στη συνέχεια για περισσότερα από 200.000 δολάρια το καθένα. Σε μια άλλη περίπτωση, η κόρη ενός ζωγράφου, του Αμερικανο-αρμένιου καλλιτέχνη Άρσιλ Γκόρκι ήταν εκείνη, που ανακάλυψε, ότι κάτω από το έργο του πατέρα της «The Limit» (1947) κρυβόταν ένα άλλο. Κάτι το οποίο επιβεβαίωσαν οι συντηρητές, που διαχωρίζοντας τα έργα αποκάλυψαν ένα ζωντανό τοπίο σε αποχρώσεις του πράσινου και του μπλε. Θεωρείται λοιπόν πιθανό, ότι ο Γκόρκι αφού ζωγράφισε το έργο ξαναχρησιμοποίησε τον καμβά του κάνοντας οικονομία.

Αρχαιότητα

Αν τα αριστουργήματα που περιγράφηκαν πιο πάνω οφείλουν τη σημασία τους στους διάσημους δημιουργούς τους, για τα έργα των αρχαίων πολιτισμών συνήθως δεν γνωρίζουμε τους καλλιτέχνες , αν εξαιρέσει κανείς ορισμένα της ελληνικής αρχαιότητας. Άγνωστο ποιος δημιούργησε αίφνης, τα εκπληκτικά ψηφιδωτά της Βυζαντινής εποχής, που ήρθαν στο φως στο Ισραήλ στην πόλη Γιάβνε. Ηλικίας 1.600 ετών αυτό το μωσαϊκό κοσμούσε το δάπεδο ενός πλούσιου αρχοντικού κι όταν οι αρχαιολόγοι το καθάρισαν, αντίκρισαν ένα «πολύχρωμο μωσαϊκό χαλί… διακοσμημένο με γεωμετρικά μοτίβα», όπως είπαν.

Με αναφορά στην Ελλάδα και το μωσαϊκό που βρέθηκε στο Ράτλαντ της Αγγλίας. Κάποτε, στη Ρωμαϊκή εποχή περί τον 3ο ή 4ο μ.Χ. αιώνα ήταν στο πάτωμα μιας τραπεζαρίας ή χώρου διασκεδάσεων και το ενδιαφέρον είναι, ότι απεικονίζει σκηνές από την Ιλιάδα. Καλλιεργημένοι προφανώς οι κάτοικοι αυτού του σπιτιού. Στις μέρες της ρωμαϊκής κυριαρχίας στη Βρετανία χρονολογήθηκε και μία τριάδα αγαλμάτων, που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια μιας ανασκαφής στην εκκλησία της Παρθένου, η οποία χτίστηκε στο Μπάκιγχαμσαϊρ γύρω στο 1080, για να γκρεμιστεί όμως, στα μέσα του 20ού αιώνα. Οι ερευνητές ανακάλυψαν τις πέτρινες προτομές ενός ενήλικου άνδρα και μιας γυναίκας και δευτερευόντως το κεφάλι ενός παιδιού. Και τα τρία γλυπτά βρίσκονταν κάποτε σε ένα ρωμαϊκό μαυσωλείο, που χτίστηκε στη θέση ενός νορμανδικού ναού που καταστράφηκε από Ρωμαίους εισβολείς.

Τα αγάλματα όμως, που ήρθαν στο φως μαρτυρούν και τις διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις των αρχαίων πολιτισμών. Το ελληνικό, αλλά και το ρωμαϊκό πάνθεον είχαν την τιμητική τους με την τριάδα της Αφροδίτης, του Διόνυσου και της Υγείας, που ανακαλύφθηκαν στην αρχαία πόλη των Αιζανών κοντά στην σημερινή Κιουτάχεια της Τουρκίας. Απρόσμενο το αγαλματίδιο Αφροδίτης, ηλικίας 1800 ετών, που βρέθηκε στην κομητεία του Γκλόστερσαϊαρ της Βρετανίας. Ενώ ένα μεγάλο ξύλινο, ειδωλολατρικό άγαλμα του 300 μ.Χ. μήκους 2,5 μέτρων περίπου, που αποκαλύφθηκε στην ιρλανδική πόλη Γκόρτνεκρανα -ένα από τα δώδεκα που έχουν βρεθεί ως τώρα- αναζητεί ακόμη ερμηνεία.

Νότια, στο Ισραήλ τα ευρήματα του 2021 περιλαμβάνουν μια συναγωγή 2.000 ετών στην υποτιθέμενη πατρίδα της Μαρίας Μαγδαληνής, ένα ελληνιστικό φρούριο που καταστράφηκε από τις εβραϊκές επιδρομές του 2ου π.Χ. αιώνα, καθώς και δεκάδες, άγνωστα ως σήμερα χειρόγραφα σπαράγματα της Νεκρής Θάλασσας. Μια μελέτη εξάλλου, που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο έδωσε υπαρκτά στοιχεία για έναν σεισμό που καταγράφεται στην Παλαιά Διαθήκη τον 8ο π. Χ. αιώνα.

Και στη βόρεια Κίνα, οι που αρχαιολόγοι ανασκάπτουν περισσότερους από 600 τάφους (386-534 π.Χ.) σε ένα νεκροταφείο στην επαρχία Σανσί, έφεραν στο φως τους σκελετούς ενός άνδρα και μιας γυναίκας, που τάφηκαν αγκαλιασμένοι για να παραμείνουν έτσι και στην αιώνια ζωή…

Οι υπενθυμίσεις άλλωστε της θνησιμότητας αποδείχθηκαν αρκετές και το 2021, από τα λείψανα ενός θύματος του Βεζούβιου ως τον σκελετό ενός σκλάβου, που θάφτηκε στη Ρωμαϊκή Βρετανία ενώ είχε περασμένα στους αστραγάλους του βαριά σιδερένια δεσμά με ένα λουκέτο. Άλλα ίχνη της ρωμαϊκής βαρβαρότητας περιελάμβαναν εξάλλου, μια χάλκινη λαβή κλειδιού που απεικονίζει έναν καταδικασμένο κρατούμενο να αποκρούει ένα λιοντάρι αλλά και ένα θύμα σταύρωσης, που είχε ένα καρφί σφυρήλατο στο οστό της φτέρνας του.

Στη θάλασσα τα βυθισμένα πλοία ανοίγουν πύλες στο παρελθόν και το ρωμαϊκό ναυάγιο του 2ου π.Χ. αιώνα στα ανοικτά της Σικελίας αποκάλυψε μια περίοδο ειρήνης και ευημερίας στη Μεσόγειο. Το μεγάλο του φορτίο με αμφορείς, που χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά κρασιού και λαδιού έδωσε μερικές ακόμη πληροφορίες για τα θαλάσσια εμπορικά δίκτυα στην περιοχή.

Ένα παρόμοιο αρχαίο σκάφος, που χρησιμοποιήθηκε για έναν εντελώς διαφορετικό σκοπό –στρατιωτικές δραστηριότητες- βρέθηκε στη βυθισμένη πόλη Θώνις-Ηράκλειο, στον αιγυπτιακό κόλπο Άμπου-Κιρ. Το μήκους 24,5 μέτρων σκάφος πιθανότατα βρισκόταν αγκυροβολημένο μπροστά στον ναό του Αμούν, ο οποίος όταν κατέρρευσε γύρω στο 140 π.Χ. το έθαψε κάτω από τα ερείπιά του και όλα μαζί βυθίστηκαν στη θάλασσα.

Προϊστορικοί λαοί

Η Προϊστορική εποχή μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να είναι δύσκολο να ερμηνευτεί, λόγω της έλλειψης διαθέσιμης τεκμηρίωσης, τα «αποτυπώματα» όμως που άφησαν οι άνθρωποι με τα έργα και τις κατασκευές τους μιλούν εύγλωττα, βοηθώντας στην απεικόνιση της πραγματικότητάς τους πριν από χιλιετίες και υπογραμμίζοντας εκπληκτικούς παραλληλισμούς με τη σύγχρονη κοινωνία.

Διάτρητα όστρακα σαλιγκαριών που βρέθηκαν σε μια σπηλιά στο Μαρόκο, για παράδειγμα, μιλούν για τη χρήση κοσμημάτων και άλλων διακοσμητικών από τους πρώτους ανθρώπους ως ανάγκη για να μεταδώσουν πληροφορίες για τον εαυτό τους σε άλλους. Ενώ τα ίχνη χεριών και οι πατημασιές 200.000 ετών, που άφησαν παιδιά σε μια σπηλιά στο σημερινό Θιβέτ, οι έξι γραμμές, εγγεγραμμένες σε ένα κόκκαλο βοδιού πριν από περίπου 120.000 χρόνια, ζωγραφιές σπηλαίων 20.000 ετών στη βορειοδυτική Ινδία και σκαλίσματα ελαφιών ηλικίας 4.000 έως 5.000 ετών σε τάφο στη Σκωτία μιλούν για τη διαρκή επιθυμία της ανθρωπότητας για δημιουργική έκφραση.

Άλλα απτά ίχνη προϊστορικών ανθρώπων, που ανακαλύφθηκαν φέτος περιλαμβάνουν απολιθωμένα ίχνη που άφησε μια ομάδα Νεάντερνταλ καθώς περπατούσε κατά μήκος της ακτής της σημερινής νότιας Ισπανίας πριν από περίπου 100.000 χρόνια, αλλά και ένα φέρετρο από κορμό δέντρου 4.000 ετών, που είχε χρησιμοποιηθεί για την ταφή ενός επίλεκτου μέλους της κοινωνίας.

Ή ακόμη, η προσοχή και η φροντίδα με την οποία είχαν ταφεί τα λείψανα ενός μωρού σε μια ιταλική σπηλιά πριν από περίπου 10.000 χρόνια.

Πόλεμος

Ευρήματα που συνδέονται με πολέμους είναι συνήθη και μάλιστα από όλες τις εποχές, καθώς οι άνθρωποι δεν σταμάτησαν ποτέ να πολεμούν και να καταστρέφονται. Τα φετινά αρχαιολογικά τεκμήρια αφορούν, μεταξύ άλλων σε ένα σιδερένιο στιλέτο που χρησιμοποιούσαν οι πολεμιστές κατά την αρχαία περίοδο Sangam της Ινδίας, ένα θησαυροφυλάκιο ρωμαϊκών όπλων, που θάφτηκαν στην Ισπανία γύρω στο 100 π.Χ. αλλά ακόμη και στα λείψανα των θυμάτων των ναζιστικών σφαγών στην Πολωνία.

Το 2021 ήρθαν όμως επίσης στο φως και μία σειρά από ευρήματα που συνδέονται με τις Σταυροφορίες, τους θρησκευτικούς πολέμους μεταξύ των χριστιανικών στρατών της Δύσης και των Μουσουλμάνων, από το 1095 ως το 1291. Στον Λίβανο, οι ανασκαφές αποκάλυψαν δύο ομαδικούς τάφους Σταυροφόρων του 13ου αιώνα. Είκοσι πέντε νεαροί άνδρες και έφηβοι ήταν αυτοί, με τα οστά τους να φέρουν σημάδια βίαιης μάχης και με τους περισσότερους τραυματισμούς να βρίσκονται στην πλάτη των στρατιωτών, υποδηλώνοντας, ότι μπορεί να σκοτώθηκαν ενώ έφευγαν από τους εχθρούς τους. «Αυτή ήταν η φρικτή πραγματικότητα του μεσαιωνικού πολέμου», όπως δήλωσε για το εύρημα το ανθρωπολόγος Πιρς Μίτσελ. Παρά το γεγονός όμως, ότι πολλές χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν και από τις δύο πλευρές κατά τη διάρκεια των Σταυροφοριών, είναι εξαιρετικά σπάνιος ο εντοπισμός καταλοίπων τους.

Άλλες ανακαλύψεις πολέμου της Μεσαιωνικής εποχής περιλαμβάνουν τα απομεινάρια ενός στρατοπέδου, όπου έμειναν Φράγκοι ιππότες πριν από την ήττα τους από τους μουσουλμανικούς στρατούς του Σαλαντίν στη μάχη του Χατίν, το 1187 αλλά και ένα ξίφος μήκους 1,2 μέτρου, που πιθανολογείται ότι ανήκε σε Σταυροφόρο. Στις αρχές του έτους εξάλλου, αρχαιολόγοι στην Τουρκία ανακάλυψαν τον τάφο του Κίλιτζι Αρσλάν Α’ δεύτερου σουλτάνου ​​του Σελτζουκικού σουλτανάτου του Ρουμ. Οι δυνάμεις του είχαν κερδίσει μία αποφασιστική νίκη στη μάχη κοντά στη Νίκαια της Μικράς Ασίας το 1096, σκοτώνοντας χιλιάδες Σταυροφόρους και τερματίζοντας απότομα τη λεγόμενη Λαϊκή Σταυροφορία, η οποία ήταν μια κακώς οπλισμένη και οργανωμένη προσπάθεια προσκυνητών χαμηλής τάξης. Η έρευνα εντόπισε επίσης τον τάφο της κόρης του.

Προχωρώντας στον 19ο αιώνα, οι αρχαιολόγοι πρόσφατα προσδιόρισαν στην Αλάσκα το οχυρό, όπου οι αυτόχθονες πολεμιστές Τλίνγκιτ αντιμετώπισαν ρώσους αποικιστές το φθινόπωρο του 1804. Αν και οι Τλίνγκιτ είχαν καταφέρει να υπερασπιστούν το οχυρό κατά την αρχική επίθεση, στην συνέχεια υποχώρησαν επιτρέποντας στους Ρώσους να αποκτήσουν έδαφος στην περιοχή και να διεκδικήσουν την Αλάσκα ως αποικία.

Υπήρξαν όμως και ευρήματα της πιο θανατηφόρας σύγκρουσης της ιστορίας, του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως το ναζιστικό καταφύγιο, που εντοπίσθηκε στο νησί Όλντερνι της Μάγχης, χτισμένο στα ερείπια του Νάνερι, ενός καλά διατηρημένου ρωμαϊκού φρουρίου. Να σημειωθεί, ότι από τον Ιούνιο του 1940 έως τον Μάιο του 1945, η κατοχή του αντιπροσώπευε τη μοναδική επιτυχημένη κατάληψη βρετανικού εδάφους από τη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στο Σκάρμπορο της Αγγλίας εξάλλου, οι εργάτες που ανακαίνιζαν το ξενοδοχείο « Εσπλανάντ» βρήκαν μια σειρά από χειρόγραφες ερωτικές επιστολές που είχαν ανταλλάξει ένας στρατιώτης με την καλή του, μεταξύ του 1941 και του 1944.

Στη Γερμανία, ένας καθηγητής ιστορίας που καθάριζε το σπίτι της θείας του ανακάλυψε μια κρύπτη στον τοίχο γεμάτη με ναζιστικά αντικείμενα, όπως ένα πορτρέτο του Χίτλερ, ένα περίστροφο, μάσκες αερίων, κονκάρδες του Ναζιστικού Κόμματος, σιδερογροθιές, επιστολές και έγγραφα. Το πιο πιθανό είναι, ότι προς το τέλος του πολέμου, μέλη της οργάνωσης Εθνικοσοσιαλιστικής Λαϊκής Πρόνοιας, η οποία κάποτε χρησιμοποιούσε το ακίνητο ως τοπικό της αρχηγείο, έκρυβαν αυτά τα αντικείμενα. Στη γερμανική πόλη Λίμπεκ στο μεταξύ, ερευνητές βρέθηκαν μπροστά σε ένα απρόσμενο εύρημα: ένα κέικ που είχε διατηρηθεί τραγανό μετά από τους βρετανικούς βομβαρδισμούς τον Μάρτιο του 1942. «Αν και είναι πολύ απανθρακωμένο και μαυρισμένο εξωτερικά από την αιθάλη, τελικά η ζέστη το είχε συρρικνώσει μόνο κατά το ένα τρίτο του», όπως είπε η Λίζα Ρεν, υπεύθυνη ανασκαφών στην πόλη.

Βασιλικοί θησαυροί

Βασιλιάδες και βασίλισσες, που κυβερνούσαν βασίλεια, όπως η αρχαία Αίγυπτος, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και η μεσαιωνική Αγγλία δίνουν πάντα τροφή με τις ιστορίες τους αλλά και με ευρήματα. Για παράδειγμα η μεγάλη ανακάλυψη στη Σακκάρα της Αιγύπτου -το τεράστιο νεκροταφείο νότια του Καΐρου- όπου βρέθηκαν 50 ξύλινες σαρκοφάγοι, που χρονολογούνται στην εποχή του Νέου Βασιλείου (1570- 1069 π.Χ.). Μαζί ήρθε στο φως ένας ταφικός ναός αφιερωμένος στη βασίλισσα Ναέρτ, που το όνομά της ήταν άγνωστο ως τώρα, αλλά βρέθηκε γραμμένο στον τοίχο του ναού, όπως και σε έναν οβελίσκο στην είσοδο του τάφου. Και ακόμη ένα Βιβλίο των Νεκρών, μήκους περίπου τεσσάρων μέτρων. Τυχαίο αλλά πολύτιμο εύρημα στην Αίγυπτο επίσης, μία πλάκα από ψαμμίτη, που συνδέεται με τον Απρίη, Φαραώ της 26ης δυναστείας της Αιγύπτου (από το 589 ως το 570 π.Χ.) τον οποίο μάλιστα αναφέρουν ο Ηρόδοτος και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης.

«Βασιλικό πορφυρό» ύφασμα, που χρονολογείται στην εποχή του βιβλικού βασιλιά Δαβίδ και του βασιλιά Σολομώντα βρέθηκε εξάλλου στο Ισραήλ. Πρόκειται φυσικά, μόνον για ίνες υφάσματος, που έχουν όμως το χαρακτηριστικό μωβ χρώμα, το οποίο αναφέρεται ως βασιλικό. Και οι βιβλικές ιστορίες άλλωστε περιγράφουν τους δύο βασιλιάδες ντυμένους με ενδύματα, που είχαν αυτό το χρώμα. Το εύρημα χρονολογείται γύρω στα 1000 π.Χ. -ταιριάζει άρα με την υποτιθέμενη βασιλεία των δύο- και εντοπίσθηκε στην κοιλάδα Τίρνα.

Πλούτος, χάρη και κομψότητα όμως, στη Ρώμη της εποχής του Αδριανού με τους αρχαιολόγους να θεωρούν, ότι έχουν εντοπίσει την τραπεζαρία του πρωινού στην περίφημη βίλα Αντριάνα. Ήταν, λέει, σε μία υπερυψωμένη μαρμάρινη πλατφόρμα που βρισκόταν πάνω από νερό και περιβαλλόταν από περίτεχνα σιντριβάνια!

Επίσης αναφέρονται: Το εύρημα ενός ερασιτέχνη κυνηγού θησαυρών, ένα πολύ μικρό, χρυσό ειδώλιο, που απεικονίζει τον βασιλιά Ερρίκο ΣΤ’ θεωρείται, ότι προέρχεται από το στέμμα του Ερρίκου Η’, το οποίο έχει εξαφανιστεί. Ένα μικρό, χρυσό αντικείμενο του 15ου αιώνα σε σχήμα ανοιχτού βιβλίου, που μπορεί να συνδέεται με τον άγγλο βασιλιά Ριχάρδο Γ΄. Κι ένα ξύλινο, επιχρυσωμένο γλυπτό, που αναπαριστά γεράκι που κρατά σκήπτρο και πουλήθηκε το 2019 για μόλις 101 δολάρια, αποκαλύπτεται τώρα, ότι ανήκε στην βασίλισσα Άννα Μπολέιν. Δεύτερη σύζυγος του Ερρίκου Η’ η Άννα Μπολέιν καταδικάστηκε σε αποκεφαλισμό ενώ ο βασιλιάς εξαφάνισε όλα τα ίχνη της μετά το θάνατό της. Ήταν όμως μητέρα της βασίλισσας Ελισάβετ Α’.

Μαγεία και μυστήρια

Από τη μόνη γνωστή στον κόσμο έγκυο αιγυπτιακή μούμια ως τον τάφο ενός παιδιού και ενός κουταβιού ηλικίας 2.000 ετών και ως την πρώτη απεικόνιση φαντάσματος (!) πριν από μερικές χιλιετίες η χρονιά που πέρασε, είχε και αρκετά μυστήρια.

Για παράδειγμα ποιος πιστεύει, ότι μια βαβυλωνιακή πλάκα 3.500 ετών μπορεί να περιέχει την παλαιότερη γνωστή απεικόνιση φαντάσματος; Το σχέδιο πάντως είναι ορατό μόνον, όταν το δει κανείς από ψηλά και κάτω από συγκεκριμένο φωτισμό. «Αλλά όταν μελετηθεί με τον σωστό τρόπο, μοιάζει σαν αυτές οι φιγούρες να πηδούν πάνω σου διασχίζοντας το χρόνο με τον πιο εκπληκτικό τρόπο», όπως είπε ο Ίρβινκ Φίνκελ, επιμελητής του Βρετανικού Μουσείου, που εντόπισε την εικόνα. Το γεγονός, ότι το γραπτό κείμενο στην πινακίδα δίνει συμβουλές για τον εξορκισμό ενοχλητικών πνευμάτων φαίνεται ότι οδήγησε τον Φίνκελ να υποθέσει, ότι το σχέδιο απεικονίζει ένα αρσενικό πνεύμα που οδηγείται πίσω στη μετά θάνατον ζωή.

Περίπου 300 χρόνια μετά τη δημιουργία της ταμπλέτας πάντως, άλλοι άνθρωποι στο σημερινό βορειοδυτικό Περού ζωγράφισαν μια παρόμοια απόκοσμη εικόνα στον τοίχο ενός συγκροτήματος ιερού. Σε αποχρώσεις της ώχρας, του κίτρινου, του γκρι και του λευκού, η τοιχογραφία ενός θεού- αράχνη με μαχαίρι βρέθηκε σε ένα συγκρότημα, που μπορεί να χτίστηκε για να τιμήσει τις θεότητες του νερού.

Στη σφαίρα της τελετουργίας και της δεισιδαιμονίας, οι ερευνητές αποκάλυψαν σημερινή νοτιοδυτική Φινλανδία ένα ραβδί 4.400 ετών σκαλισμένο σε σχήμα φιδιού, το οποίο χειριζόταν ένας νεολιθικός ιερέας. Τέλος σε μια πιο ανάλαφρη, αλλά και πάλι μαγική σημείωση, θραύσματα χειρογράφων του 13ου αιώνα που ανακαλύφθηκαν τυχαία σε μια βιβλιοθήκη στην Αγγλία περιείχαν μια εναλλακτική εκδοχή του θρύλου του Μέρλιν, συμβούλου μάγου του βασιλιά Αρθούρου του Κάμελοτ. Διότι… πνευματικά δικαιώματα δεν υπήρχαν εκείνη την εποχή, έτσι ο γραφέας που αντέγραφε το χειρόγραφο άλλαξε τα πράγματα κατά τη δική του έμπνευση.

Τα παράξενα

Στο Ισραήλ οι ερευνητές ανακάλυψαν ένα άθικτο αυγό κοτόπουλου 1.000 ετών στην αρχαία πόλη Γιάβνε. Παρά τα μέτρα προφύλαξης όμως, κατά την ανασκαφή το αυγό του έσπασε στα χέρια και το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου του χάθηκε. Πάντως η ομάδα κατάφερε να διατηρήσει μέρος του κρόκου του για ανάλυση DNA.

Στο Σάσεξ της Αγγλίας ένας νεαρός κατασκευαστής ανακάλυψε κάτω από το ηλικίας 500 ετών σπίτι του και συγκεκριμένα πίσω από ένα ράφι, ένα μυστικό πέρασμα που τον οδήγησε σε ένα δίκτυο από σήραγγες! Και στη Νέα Υόρκη ένας δικηγόρος που αφαιρούσε μία γυψοσανίδα από την οροφή ενός κτιρίου που είχε αγοράσει πρόσφατα, εντόπισε μια σφραγισμένη σοφίτα που περιελάμβανε ολόκληρο φωτογραφικό στούντιο των αρχών του 20ου αιώνα γεμάτο με ιστορικά στιγμιότυπα και εξοπλισμό. Συμπεριλαμβανομένου ενός πορτρέτου της σουφραζέτας Σούζαν Άντονι και μιας εικόνας της φίλης της, επίσης σουφραζέτας Ελίζαμπεθ Κάντι Στάντον.

Και για το τέλος, κάτι εντελώς διαφορετικό: Το γαλανόλευκο φόρεμα που φορούσε η Τζούντι Γκάρλαντ στην ταινία του 1939 «Ο Μάγος του Οζ» εντοπίστηκε σε μια σακούλα σκουπιδιών στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Αμερικής, επιβεβαιώνοντας τις φήμες ότι το εμβληματικό κοστούμι στεγαζόταν στο δραματικό τμήμα της σχολής της Ουάσιγκτον, DC.

Διαβάστε επίσης:

Αρχαία Τενέα – Κατοίκηση από την 3η π.Χ. χιλιετία και σπουδαία ευρήματα

Μαρμάρινο άγαλμα γυναίκας έφερε στο φως η βροχόπτωση την αρχαία Επίδαυρο

Χωρίς γραφειοκρατία η έκδοση αδειών για καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος στην Αθήνα