Η ευχή από ένα βυζαντινό δαχτυλίδι που δημοπρατείται: ΟΜΟΝΟΙΑ

Το Βυζάντιο δεν υπάρχει μόνο στις προθήκες των μουσείων αλλά τώρα τα Χριστούγεννα βγαίνει και σε δημοπρασίες. Όπως τα χρυσά δακτυλίδια, ο σταυρός, των πρώτων χριστιανικών χρόνων όλα, που δημοπρατούνται από τους Christie΄s.

Μοναδικής τέχνης, υψηλής αισθητικής και μιας τεχνοτροπίας, που πηγαίνει πολύ πίσω στο χρόνο, ως την Μυκηναϊκή εποχή συγκεκριμένα, όπως αποδεικνύουν σχετικά αρχαιολογικά ευρήματα, αυτά τα αντικείμενα δεν είναι μόνον ελκυστικά και πολύτιμα, αλλά έχουν και το βαθύτερο νόημά τους το καθένα.

Στον χρυσό, βυζαντινό σταυρό, εκτός από το ένθετο σχήμα του σταυρού απεικονίζονται  ο Χριστός, η Παναγία και δύο άγγελοι. Στην πίσω πλευρά και με ελληνικά γράμματα διαβάζουμε την επιγραφή «Άγιος Άγιος Κύριος Σαβαώθ», που είναι η αρχή του αρχαιότατου, επινίκιου ύμνου της χριστιανικής εκκλησιαστικής υμνολογίας, που ψάλλεται κατά την θεία λειτουργία. (Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, Σαβαώθ είναι ένα από τα ονόματα του Θεού)

Ιδιαίτερο και το δακτυλίδι που φέρει και την επιγραφή «ΟΜΟΝΟΙΑ» με τα πρόσωπα ενός άνδρα και μιας γυναίκας  να πλαισιώνουν έναν σταυρό. Στην πραγματικότητα μάλιστα πρόκειται για νύφη και γαμπρό, αφού ήταν ένα δακτυλίδι γάμου, με την συγκεκριμένη επιγραφή να είναι η συνηθέστερη εκείνη την εποχή.

Κι αυτό γιατί με την λέξη «Ομόνοια» εκφραζόταν η επιθυμία για μία αρμονική και καλή ζωή, πάντα μέσα στο πλαίσιο του γάμου. Παράλληλα όμως λειτουργούσε και ως φυλαχτό απέναντι σε έξωθεν αρνητικές προθέσεις προς το ζευγάρι που είχε ενώσει τη ζωή του. Εντυπωσιακό και ακριβώς της ίδιας τεχνοτροπίας και το δεύτερο δαχτυλίδι με την στεφάνη του διακοσμημένη με  σταυρό και ένα μονόγραμμα.

Και τα τρία αντικείμενα έχουν χρονολογηθεί στον 6^ο -7^ο αιώνα και στην τεχνική τους σημαντικός είναι ο ρόλος του «νίελου». Πρόκειται για το μαύρο χρώμα που έχει χρησιμοποιηθεί στην επιφάνεια του χρυσού, ένα κράμα από άργυρο, μόλυβδο, χαλκό, θείο και βόρακα. Τοποθετούνταν στα σκαλισμένα μέρη της επιφάνειας ενός μετάλλου, στη συνέχεια θερμαινόταν για να ρευστοποιηθεί και ακολούθως ό,τι περιττό απομακρυνόταν με ξύσιμο ώστε να απομείνει το καθαρό σχέδιο.

Το νίελο (από την λατινική λέξη nigellum, που θα πει μαύρος) χρησιμοποιήθηκε εκτός από την ελληνική αρχαιότητα, και στη Ρωμαϊκή εποχή αλλά και στην στην Αναγεννησιακή Ευρώπη του 15^ου αιώνα, όταν εφαρμοζόταν στη διακόσμηση των πανοπλιών. Στην ελληνική χρυσοχοΐα επανήλθε με την ονομασία «σαβάτι» στην Ήπειρο όπου άνθισε η τέχνη του κοσμήματος αλλά και στα Ιόνια νησιά.

Ο σταυρός και τα δύο δαχτυλίδια ανήκαν, όπως αναφέρεται από τον οίκο δημοπρασιών, στην ιδιωτική συλλογή Χαβατζιάν στην Ολλανδία και στη συνέχεια στην συλλογή Άμπραχαμ στην Βιέννη.