ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Τι συμβαίνει με Εθνική, Helikon και Mediobanca, η συνομωσία των Ιταλών για την Πειραιώς, πού πάει ο Πατέλης, ο deal maker Σιάμισιης, το hot παρασκήνιο της Νέας Υόρκης, η ισχυρή Μαργέλου και το tattoo της Μαρίας Αγγελικούση (φωτό)
Η κιβωτός των ευρημάτων ενός σπουδαίου αρχαιολογικού και ιστορικού τόπου, όπου διαδραματίσθηκε μία από τις σημαντικότερες μάχες της αρχαίας ιστορίας ανάμεσα σ΄έναν κόσμο που έφευγε και σε έναν νέο που ανέτειλε εγκαθιδρύοντας την υπεροχή του είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χαιρώνειας.
Ιδρυμένο στις αρχές του 20ού αιώνα στη βοιωτική γη, με το εμβληματικό, επιτύμβιο μνημείο του Λέοντα της Χαιρώνειας και το πολυάνδριο του Ιερού Λόχου δίπλα του συνθέτουν όλα μαζί ένα τοπόσημο αναφοράς μεγάλων γεγονότων και απόδοσης τιμής στην μνήμη των πεσόντων.
Σ΄αυτό το μουσείο είναι αφιερωμένος ο νέος τόμος της LAMDA Development, που συνεχίζει για 23η χρονιά φέτος την προσφορά της στην πολιτιστική κληρονομιά της χώρας με την ανάδειξη σημαντικών μουσειακών ιδρυμάτων μέσα από εξαίρετα επιστημονικά κείμενα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό σε πολυτελείς και καλαίσθητες εκδόσεις.
«Είναι ένα κτήριο μικρό και λιτό, «δωρικό» θα έλεγε κανείς στη σύλληψη και ως εκ τούτου συναφές και σύμμορφο με το ύφος και τον χαρακτήρα του χώρου», όπως είπε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατά την παρουσίαση του τόμου, που περιλαμβάνει εκθέματα του μουσείου από τρεις, σημαντικές κατά την αρχαιότητα πόλεις της βόρειας Βοιωτίας. Την Χαιρώνεια, τον Ορχομενό και την Λεβάδεια, καθώς και από τη μεθοριακή φωκική πόλη Πανοπεύς.
Περιφερειακό το μουσείο, είναι ωστόσο, όπως επισήμανε η υπουργός «συνυφασμένο με μία υψηλής ιστορικής σημασίας και συμβολισμού τοποθεσία: Αυτήν της Χαιρώνειας, στο βορειοδυτικό άκρο του βοιωτικού κάμπου, κοντά στον Ορχομενό και τη Λεβάδεια. Η μικρή, αλλά αρχαιότατη αυτή πόλη, η αρχική ονομασία της οποίας κατά τον Όμηρο ήταν Άρνη και η ιστορία της συμπλεκόταν με το μύθο, τους θεούς και τους ήρωες από τα βάθη των αιώνων γνώρισε στο πέρασμα του χρόνου, άλλοτε, περιόδους σχετικής άνθησης και ακμής και, άλλοτε, εξάρτησης και υποταγής σε ισχυρότερους γείτονες».
Η ιστορική μάχη
Και πράγματι τα ιστορικά τεκμήρια της περιοχής και το πολυκύμαντο παρελθόν της διασχίζουν τους αιώνες, με εξέχουσα θέση ανάμεσά τους τα υλικά κατάλοιπα της μάχης της Χαιρώνειας του 338 π.Χ., μεταξύ των νοτίων Ελλήνων, Αθηναίων και Θηβαίων κυρίως και του Μακεδονικού βασιλείου υπό την ηγεσία του Φιλίππου Β΄.
Μια μάχη, η οποία σφράγισε τη μετάβαση από την Κλασική στην Ελληνιστική εποχή, καθώς δεν επρόκειτο απλώς για σύγκρουση στρατών αλλά διαφορετικών κοσμοθεωριών. Με την επίσημη, για πρώτη φορά παρουσία του Αλέξανδρου ως διοικητή του επίλεκτου σώματος των Εταίρων να σηματοδοτεί την αρχή της πολεμικής του δραστηριότητας και των μετέπειτα κατορθωμάτων του.
«Την επαύριο της μάχης η Μακεδονία εγκαθιδρύθηκε στην πολιτική σκακιέρα ως ηγέτιδα δύναμη δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την ελληνιστική οικουμένη», σημειώνει η συγγραφέας του τόμου δρ Έλενα Κουντούρη, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού και αν. προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών. «Τα υλικά κατάλοιπα της μάχης, τμήματα της πολεμικής εξάρτυσης και λίγα προσωπικά και χρηστικά αντικείμενα των νεκρών της μαχλθι με πλείστα άλλα αντιπροσωπευτικά τεκμήρια του πολιτισμικού βίου στις τρεις σημαντικές πόλεις φιλοξενούνται στο Μουσείο Χαιρώνειας και σκιαγραφούν την χρονική αλληλουχία των ιστορικών περιόδων» προσθέτει.
Το πολιτιστικό απόθεμα της περιοχής
Πήλινα και γυάλινα σκεύη, λίθινα εργαλεία, ειδώλια, μετάλλινα αντικείμενα, νομίσματα και επιγραφές, που ιχνηλατούν ενδιαφέρουσες πλευρές του δημόσιου και του ιδιωτικού βίου, από την αυγή της Προϊστορίας έως την εκκωφαντική σιωπή του τέλους της Ύστερης Αρχαιότητας εκτίθενται στο μουσείο.
Μαζί και το πλήθος των επιγραφών και των επιτύμβιων στηλών, τεκμήρια που βρίσκονται στον αύλειο χώρο του, φέροντας την ανεξίτηλη πατίνα της φθοράς του χρόνου, που ανακαλεί την ιστορία και τα πάθη τους. Γιατί όλα αυτά «μας βοηθούν να δούμε τον κόσμο με τα μάτια των ανθρώπων που αντιμετώπιζαν την ζωή διαφορετικά από εμάς και κυρίως συγκινούμαστε από την αστείρευτη ανθρώπινη έκφραση, συμπυκνωμένη στις απλές μορφές τους», όπως σημειώνει η κυρία Κουντούρη.
Το εξαιρετικά πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα της περιοχής περιλαμβάνει άλλωστε, οικίες και αγρεπαύλεις, δημόσια κτήρια, αγροτικά και αστικά ιερά, θέατρα, οχυρώσεις και νεκροπόλεις, τα οποία, όπως επεξηγεί η αρχαιολόγος ως «ψήγματα πληροφοριών, προστιθέμενα στα ευρήματα μιας αιωνόβιας ανασκαφικής έρευνας διευρύνουν τις γνώσεις μας για την εν γένει ιστορική και αρχαιολογική φυσιογνωμία της περιοχής»
Με αποτέλεσμα, τόσο το μουσείο όσο και ο τόμος, μέσα από την πλούσια εικονογράφηση και την επιστημονική τεκμηρίωση των κειμένων του να σκιαγραφεί μία πολυδύναμη εικόνα βάθους χρόνου, που διατρέχει πολλούς αιώνες από την Προϊστορία έως την Ύστερη Αρχαιότητα.
Η ιστορία του μουσείου
Ένα από τα παλαιότερα επαρχιακά μουσεία –ολοκληρώθηκε το 1907- το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χαιρώνειας οφείλει την υπόστασή του σε δύο από τους σημαντικότερους και πρωτοπόρους αρχαιολόγους του 19ου και των αρχών του 2ού αιώνα, τον Παναγιώτη Σταματάκη και τον Γεώργιο Σωτηριάδη. Πρώτο μέλημα του Σταματάκη στην Βοιωτία ήταν η καταδίωξη των αρχαιοκαπήλων, οι οποίοι είχαν επιφέρει πλήρη λεηλασία την εποχή εκείνη, στις νεκροπόλεις των αρχαίων πόλεων, επιδιδόμενοι στο καταστροφικό του έργο ακόμη και καταμεσήμερο με βασικό στόχο τις περίφημες «Ταναγραίες», τα υπέροχα γυναικεία ειδώλια, που έκτοτε ως προϊόντα αρχαιοκαπηλίας έχουν διασπαρθεί σ΄όλο τον κόσμο. Ο ίδιος εξάλλου, ανέσκαψε και τον κοινό τάφο των Θηβαίων Ιερολοχιτών και μερίμνησε για την στέγαση των ευρημάτων.
Η πρώτη έκθεση του μουσείου διοργανώθηκε από τον Σωτηριάδη με εκθέματα από όλες τις ανασκαφές, που διενήργησε και ο ίδιος στην περιοχή ενώ με την πάροδο του χρόνου συγκεντρώνονταν διαρκώς και περισσότερα ευρήματα.
Μεγάλες ζημιές είχε ωστόσο, το μουσείο από τον σεισμό του 1981, κατάσταση που επιδεινώθηκε με το χρόνο, ώστε να καταστεί το 1995 μη επισκέψιμο. Εν τέλει το κτήριο αποκαταστάθηκε και εκσυγχρονίσθηκε στην δεκαετία του 2010 με πλήρη αναδιοργάνωση του αρχαιολογικού υλικού του.
Σήμερα ο επισκέπτης θα κληθεί να ακολουθήσει μία ιστορική και πολιτισμική διαδρομή στην περιοχή και όχι μόνον μέσα από τα αρχαία εκθέματα αλλά και με εποπτικό υλικό, αναπαραστάσεις παραγωγικών δραστηριοτήτων και πολυμεσική εφαρμογή.
Ο Κύκλος των Μουσείων
«Η έκδοση των τόμων της σειράς ‘‘Ο Κύκλος των Μουσείων’’ έχει ως στόχο την ανάδειξη γνωστών ή λιγότερο γνωστών, νέων και παλαιότερων μουσείων της χώρας μας. Όλων αυτών των θησαυρών, που συνθέτουν τον εθνικό αρχαιολογικό μας πλούτο», όπως επισήμανε εξάλλου, ο κ. Βαγγέλης Χρόνης, αντιπρόεδρος της LAMDA Development.
Οι τόμοι της σειράς άλλωστε, δεν έχουν εμπορικό χαρακτήρα, αλλά διανέμονται δωρεάν σε αρχαιολογικά τμήματα Πανεπιστημίων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε αρμόδια τμήματα του υπουργείου Πολιτισμού, σε ξένες Αρχαιολογικές Σχολές και Ινστιτούτα, όπως επίσης και σε επιλεγμένες εγχώριες και διεθνείς βιβλιοθήκες και οργανισμούς.
Να σημειωθεί, ότι ο τόμος εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Ολκός με την εκδοτική επιμέλεια της κυρίας Ειρήνης Λούβρου, υπεύθυνης για την τελειότητα του αποτελέσματος. Συνεργάτης στην επιτέλεση του έργου και την άρτια απόδοση της εικόνας των αρχαιοτήτων ο ειδικός φωτογράφος αρχαίων Σωκράτης Μαυρομμάτης.
Η έκδοση είναι διαθέσιμη σε ψηφιακή μορφή, στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα, στην ιστοσελίδα της LAMDA Development
Διαβάστε επίσης
Και δεύτερο άγαλμα κάτω από το Ηρώδειο – Νέα ευρήματα
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
