H εξαιρετική Συλλογή Σωτήρη Φέλιου κέρδισε τη θέση της στην επαναστατική πινακοθήκη και εφαρμογή Google Arts and Culture.

Και αυτό την περίοδο όπου το 25% των παγκόσμιων πωλήσεων τέχνης πραγματοποιήθηκε μέσω του διαδικτύου. Αυτό κατέγραψε η UBS στην έγκριτη παγκόσμια αναφορά για την τέχνη 2021 (δεδομένα 2020).

Το ίδρυμα Η Αλλη Αρκαδία που χειρίζεται τη Συλλογή Σωτήρη Φέλιου και η Google Arts & Culture υπέγραψαν συμφωνία για τη διαδικτυακή παρουσίαση της Συλλογής τον περασμένο Οκτώβριο 2020.

Λάδια, λάδια σε χαρτί, ξυλογραφίες, χαρακτικά, ακρυλικά, φωτογραφίες, γλυπτά. Τα 195 έργα (συνολικά πάνω από χίλια) από τους πενήντα Ελλήνες καλλιτέχνες της Συλλογής, παρουσιάζονται στον ίδιο ψηφιακό χώρο με τους δεινοσαύρους και ηγέτες της τέχνης.

MoMA, Τέιτ (Tate Britain), Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης (Metropolitan Museum of Art), Γκουγκενχάιμ (Guggenheim), Λούβρο, Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, Βρετανικό Μουσείο, Συλλογή Frick, «δάνεισαν» τους ανεκτίμητους θησαυρούς τους.

Η Συλλογή απολαμβάνει το δικό της παράθυρο στο Google Αrts με τίτλο The Sotiris Felios Collection ενώ υπάρχει λινκ για τον ιστιότοπό της.

Η παρουσίασή της χωρίζεται σε τέσσερις περίλαμπρες ενότητες εν είδει ξεχωριστών εκθέσεων. Σε μετάφραση από τα αγγλικά: «Δεν αρκεί να βλέπεις, πρέπει να κοιτάς», «Χώροι πέραν του εννοημένου», «Πίνακες που κρατούν καλά κρυμμένα τα μυστικά τους» και «Τρόποι να μπεις στην πραγματικότητα».

Προσωπογραφία του συλλέκτη από τον Κ. Κερεστετζή, Συλλογή Σωτήρη Φέλιου

Οπωσδήποτε πρέπει να αναφερθεί κανείς στη Νέκυια του Χρόνη Μπότσογλου με την οποία ξεκίνησε την πορεία του ως συλλέκτης τη δεκαετία του 1970.

Το Καλοκαίρι (1999), ένα από τα όψιμα έργα του Γιάννη Μόραλη. Στο Οιδίπους και Αντιγόνη (1954) του Τάκη.

Στους Ακροβάτες (1982-1987) του Γιώργου Λάππα, στην Μπλε Αλεξάνδρα του Γιώργου Ρόρρη (2005-6). Το Χωρίς τίτλο του Μιχάλη Μανουσάκη (2013), τις Χρυσές Αποχρώσεις (2010) της Καλλιόπης Ασαργιωτάκη.

Στα Μοντέλα στο Ατελιέ του Αλέκου Λεβίδη (2010-13), στη Βόλτα Νυχτερινή (2002-2003) του Εδουάρδου Σακαγιάν .

Τους Μύστες (2011) της Μαρίας Φιλοπούλου, την Κνιδία Αφροδίτη (2015) του Εμμανουήλ Μπιτσάκη, τη Ζήλια (2020) της Μαρίας Γιαννακάκη.

Επίσης παρουσιάζονται οι Ναταλία Μελά, Κώστας Παπανικολάου, Τάσος Μαντζαβίνος, Παντελής Χανδρής, Θεόφιλος Κατσιπάνος, Θανάσης Μακρής, Τάσος Μισούρας, Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος, Αχιλλέας Παπακώστας, Δημήτρης Χαντζόπουλος.

Παραμονές Συνθηκολόγησης, Αλέκος Λεβίδης, Συλλογή Φέλιου

Η μερική απαρίθμηση αδικεί όμως τη φυσιογνωμία μίας συλλογής που καλύπτει το corpus της σύγχρονης ελληνικής ζωγραφικής και διατρέχει τις κορυφογραμμές της.

Με έργα που θεωρούνται πρότυπα σχολών και μεγάλων Ελλήνων ζωγράφων.

Η σημασία της δεν περιορίζεται τόσο στην ποικιλία ή στο μέγεθός της (παρότι αξιόλογο) αλλά στην ποιότητα των έργων. Εξού και έχει ταξιδέψει πολλάκις στο εξωτερικό.

Για να μην αναφερθεί κανείς στη Βιβλιοθήκη και τα Αρχεία της Συλλογής. Περιλαμβάνουν περισσότερες από τρεις χιλιάδες μονογραφίες, καταλόγους εκθέσεων, σπάνιες εκδόσεις και περιοδικά καθώς και μεμονωμένους φακέλους.

Με την παρουσίαση της Συλλογής πάντως στην πλατφόρμα τέχνης της Google, εκατοντάδες σύγχρονοι δημιουργοί της ελληνικής πραγματικότητας εκτίθενται επι ίσοις όροις με τους ισοδύναμούς τους στη διεθνή σκηνή.

Η Μπλε Αλεξάνδρα του Ρόρρη, Συλλογή Φέλιου

Η σημασία της Εφαρμογής

Θα συμμετέχουν άραγε στην εφαρμογή οι μεγάλες συλλογές Ιωάννου, Οικονόμου, Δασκαλόπουλου στην εφαρμογή; Φιλοξενούνται πάντως η Εθνική Πινακοθήκη, το Μουσείο Μπενάκη, το Ίδρυμα Θεοχαράκη.

Η πινακοθήκη Google Arts Culture όμως αποτελεί τεράστιο εγχείρημα, δεν περιορίζεται στην ελίτ των συλλεκτών και των ειδημόνων.

Μοιάζει με θεματικό ψηφιακό πάρκο ανάλογο με τη ντίσνεϊλαντ του Ορλάντο.

Περιλαμβάνει Περιηγήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους και ταξίδια (στις πυραμίδες της Γκίζας -Bring out your inner explorer), Τρικ εστίασης σελεπτομέρειες των αριστουργημάτων (Eye to eye with Famous Portraits, Ντα Βίντσι, Βερμέερ), Μουσεία Μόδας (από το Μητροπολιτικό της Νέας Υόρκης ως το Σαλβατόρε Φεραγκάμο και το Γκούτσι στη Φλωρεντία)…

Χωρίς Τίτλο, Δημήτρης Χαντζόπουλος (Καθημερινή), Συλλογή Φέλιου

Εξίσου σημαντική πτυχή της Google Arts, η απαράμιλλη ευκρίνεια των έργων τέχνης. Η ψηφιακή αποτύπωση αποδίδει με πρωτόγνωρη πιστότητα κάθε έργο τέχνης (την υφή, το μόριο του χρώματος). Έως τώρα ο φιλότεχνος την απολάμβανε μόνο σε φυσικούς χώρους. Πρωτόγνωρη αίσθηση. Αυτό θα πει ψηφιακό σύμπαν.

Διότι αμέτρητες ψηφιακές εκθέσεις πραγματοποιήθηκαν το 2020. Ουδεμία (ούτε η ακριβότερη) προσέφερε τις πολυεπίπεδες δυνατότητες πλοήγησης όσο η συγκεκριμένη. Η χρήση νέων τεχνολογιών από την Google αποδεικνύεται ασυναγώνιστη.

Η Google τελικά εξελίχθηκε σε κοιτίδα πολιτισμού, θεμελιώνοντας ουσιαστικά το μεγαλύτερο μουσείο του κόσμου. Μία ψηφιακή τράπεζα δεδομένων που περιλαμβάνει θησαυρούς χιλιάδων μουσείων της διεθνούς κληρονομιάς.

Εμμανουήλ Μπιτσάκης, Man Gave Names to All the Animals, Συλλογή Φέλιου

«Αισθάνομαι μεγάλη υπερηφάνεια, όχι διότι πρόκειται για έργα που εγώ αγόρασα και ξεχώρισα, αλλά για το γεγονός ότι η πατρίδα μας έχει εκπληκτικούς καλλιτέχνες, που τους αξίζει να γίνουν πιο γνωστοί στο εξωτερικό», δήλωσε ο Σωτήρης Φέλιος στην Καθημερινή.

Η πρόοδος της τεχνολογίας έχει σημασία διότι οδηγεί στον καλώς εννοούμενο εκδημοκρατισμό της τέχνης και άρα σε μία μικρή επανάσταση.

Αναλογίζεται κανείς ότι αυτά τα έργα (τα σπουδαία ελληνικά και τα παγκόσμια αριστουργήματα) δεν αποτελούν πλέον αποκλειστικό προνόμιο λίγων και εκλεκτών.

Δεν χρειάζεται κανείς να πληρώσει εισητήριο για να τα θαυμάσει. Για πρώτη φορά το κοινό έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με υψηλή τέχνη χωρίς επίσημο διαμεσολαβητή. Και να την εκλάβει όπως πρέπει: Με το βασικό ένσκτικο και τις αυθόρμητες αισθήσεις του. Η ανάγκη της θεωρητικής ερμηνείας έπεται.

Ο Σωτήρης Φέλιος

Πέρα από το Ίδρυμα, το 2008 ο Σωτήρης Φέλιος δημιούργησε τον δικό του εκθεσιακό χώρο τέχνης 16 Φωκίωνος Νέγρη στην Κυψέλη.

Πρόκειται για πρωτοβουλία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα για τη διοργάνωση περιοδικών εκθέσεων, εκδηλώσεων, ομιλιών. Από τον Χρήστο Χωμενίδη ως την παρουσίαση μπαρόκ μουσικής.

Αποτελεί φιλόξενο πυρήνα τέχνης όπου δύναται να αναπτυχθούν δίκτυα συνεργασίας, συμπράξεις και ανταλλαγές με άλλους φορείς από τον ευρύτερο χώρο του πολιτισμού.

Σχεδιάστηκε από τους αναγνωρισμένους αρχιτέκτονες Μαρία Κοκκίνου και Ανδρέα Κούρκουλα. Πρόκειται για το δίδυμο που έχτισε το Μουσείο Μπενάκη, οδού Πειραιώς.

Τόποι Αλμύρας σε Χρόνους Εσπέρας, Μανώλης Μανουσάκης, Συλλογή Φέλιου

Ο Σωτήρης Φέλιος γεννήθηκε το 1951 στην Τρίπολη.

Φοίτησε στη Νομική Σχολή Αθηνών όπου το 1972 μαζί με άλλους 42 φοιτητές της Νομικής προσέφυγε στο Πρωτοδικείο με το αίτημα για ελεύθερες εκλογές στο πανεπιστήμιο. Τον Φεβρουάριο του 1973, τον συνέλαβαν, τον απέβαλαν από τη Νομική και τον στράτευσαν.

Ολοκλήρωσε το πτυχίο του με τη Μεταπολίτευση και συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι.

Σήμερα εργάζεται ως δικηγόρος στην Αθήνα.

Έχει εκλεγεί πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικηγορικού Συλλόγου και έχει βραβευτεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Αυστρίας.

Για τους πίνακες της Συλλογής του έχει ο ίδιος σημειώσει: «Διέκρινα στο έργο των ζωγράφων τους αυτό το “κάτι” που είναι ικανό να σε ταξιδέψει σε μέρη που δεν μπορεί να σε πάει ο πλούτος ή άλλες φυσικές απολαύσεις.

Είδα σε αυτούς τους πίνακες ότι οι ζωγράφοι τους και την ποιότητα αναζήτησαν και το καίριο. Μπήκαν στον κόπο να φτιάξουν “κάτι”. Ο κόπος τους είναι αυτός που φανερώνει την ψυχή. Την ψυχή που συνομιλεί με ό,τι είναι αντίθετο από το εφήμερο».

Πόσο βαθιά λοιπόν συναισθάνεται τα βαθύτερα ελατήρια της ύπαρξης του καλλιτέχνη και της καλλιτεχνικής δημιουργίας…

Οιδίπους και Αντιγόνη, γλυπτό Tqkis, Συλλογή Φέλιου

Πληροφορίες:

https://artsandculture.google.com/color?p=the-sotiris-felios-collection&col=RGB_34A9D9

Την καλλιτεχνική διεύθυνση της παρουσίασης έχει αναλάβει η Δάφνη Πολίτη, Υπεύθυνη της Συλλογής Σωτήρη Φέλιου.