Γκαλερί εκατομμυρίων τα γιοτ των μεγιστάνων και οι κίνδυνοι των κορν φλέικς

Η εποχή που ο Αριστοτέλης Ωνάσης κοσμούσε την «Χριστίνα» με έργα τέχνης μεγάλων ζωγράφων, όπως ο Βερμέερ, ο Γκογκέν, ο Γκρέκο, ο Πισαρό και περηφανευόταν για το δώρο του Ουίνστον Τσόρτσιλ, έναν δικό του πίνακά, που κρέμασε σε περίοπτη θέση στο γιοτ του… όχι απλώς δεν έχει περάσει, αλλά σήμερα οι μεγιστάνες του πλανήτη έχουν μετατρέψει τα σκάφη τους σε γκαλερί εκατομμυρίων.

Από τον Σεΐχη Μανσούρ μπιν Ζαγέντ αλ-Ναχιάν για παράδειγμα, που στο αξίας 400 εκατομμυρίων ευρώ πολυτελέστατο γιοτ του διαθέτει μερικές εκατοντάδες έργα τέχνης, που κόβουν την ανάσα, καθώς λέγεται, ότι η αξία τους είναι υπερδιπλάσια του σκάφους. Ως τον Βρετανό δισεκατομμυριούχο Τζο Λιούις, που στο σκάφος του «Aviva III» φιλοξενεί, όπως κομπάζει ο ίδιος άλλωστε, μία από τις μεγαλύτερες συλλογές στον κόσμο. Με Ντεγκά, Λούσιαν Φρόιντ, Κλιμτ, Μοντιλιάνι, Ματίς, Πικάσο και Φράνσις Μπέικον.

Αλλά κανένας, πλην του Δάκη Ιωάννου δεν διαθέτει σκάφος, που να είναι ολόκληρο ένα έργο τέχνης. Σχεδιασμένο εξωτερικά αλλά και στο εσωτερικό του δια χειρός Τζεφ Κουνς. Μια εκκεντρική πρόταση, για σκάφος τουλάχιστον, που παρ’ ότι η πολύχρωμη όψη του αντλεί έμπνευση από το καμουφλάζ των βρετανικών πολεμικών πλοίων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μόνον απαρατήρητο δεν περνάει σήμερα.

Γεγονός είναι, ότι τα σούπερ-γιοτ αποτελούν πλέον τη νέα, ιδιωτική γκαλερί έργων τέχνης. Το προσωπικό «καταφύγιο» των πλουσίων, που θεωρούν το σκάφος τους ως τον ιδανικό χώρο για να εκθέσουν μοναδικά έργα τέχνης, τα οποία τους συντροφεύουν στην αναψυχή τους, όσοι ξέρουν από τέχνη φυσικά, αλλά και στην περίπτωση που είναι άσχετοι -όχι σπάνιο- για την επίδειξή τους.

Γιατί η τέχνη το έχει αυτό. Ανεβάζει το κύρος, εξισώνει τον νεόπλουτο με τα τζάκια, προκαλεί τον θαυμασμό, ακόμη και στους αμύητους. Έτσι πολλοί ιδιοκτήτες γιοτ διατηρούν στο σκάφος τους πίνακες και γλυπτά, που συχνά αξίζουν περισσότερο από αυτό.

Η ασφάλεια

Για ένα λόγο, που μόνον αυτοί ξέρουν εξάλλου, θεωρούν τα σούπερ-γιοτ ως ασφαλή μέρη για αποθήκευση της τέχνης, περισσότερο μάλιστα από ό,τι σε ιδιοκτησίες τους στην ξηρά. Ίσως η απάντηση να βρίσκεται στο γεγονός, ότι η κλοπή από ένα σκάφος είναι δύσκολο πράγμα, αν και στο παρελθόν έχει συμβεί κι αυτό. Εκτός βέβαια, και αν ανήκουν σε Ρώσους ολιγάρχες, που κινδυνεύουν από άλλο κακό, την κατάσχεση, όπως έγινε πριν λίγες μέρες, παρ’ ότι δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό, αν μέσα σ’ αυτά βρίσκονταν έργα τέχνης…

Είναι κοινή πρακτική επίσης για τους ιδιοκτήτες, να δημιουργούν τους εκθεσιακούς χώρους στα σκάφη τους σε συνεργασία με έναν ειδικό για την περίπτωση σχεδιαστή, που λαμβάνει φυσικά υπ’ όψιν, το προσωπικό τους γούστο και στυλ. Μόνον ο Δάκης Ιωάννου, όπως έχει πει, άφησε απόλυτα ελεύθερους τον φίλο του Τζεφ Κουνς και την Ιταλίδα αρχιτέκτονα Ιβάνα Πορφίρι να δημιουργήσουν ό,τι ήθελαν στο περίφημο «Guilty».

Το παιχνίδι της οφθαλμαπάτης, που παίζεται ωστόσο στο εξωτερικό του σκάφους… θολώνοντας τα νερά, στο εσωτερικό αντίθετα, δίνει τη θέση του σε μοντέρνα, μινιμαλιστική αισθητική με λευκούς χώρους, φώτα νέον και μερικές έντονες χρωματικές πινελιές. Ένας από τους μεγαλύτερους συλλέκτες σύγχρονης τέχνης στον κόσμο είναι ο Δάκης Ιωάννου και είναι επόμενο να φιλοξενεί και στο σκάφος του έργα από την τεράστια συλλογή του, έτσι ώστε να μοιάζει περισσότερο ως πλωτή αίθουσα τέχνης.

Πέρα απ’ αυτά, οι περιορισμοί σε ένα σκάφος, αναφορικά με το ύψος της οροφής, τον φωτισμό και το βάρος βάζουν προϋποθέσεις απαρέγκλιτες.

Καλύτερα στη θάλασσα

Την ίδια στιγμή ωστόσο, που οι ιδιοκτήτες γεμίζουν τα γιοτ τους με πολυπόθητη τέχνη και διαθέτουν υπερσύγχρονα συστήματα ασφαλείας για να προστατεύουν όχι μόνο τους ίδιους αλλά και τα υπάρχοντά τους, υπάρχουν άλλοι κίνδυνοι που παραμονεύουν. Γιατί ο ήλιος, το θαλασσινό αεράκι και η αλμύρα μπορεί να δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για τους λάτρεις της ιστιοπλοΐας, αλλά όχι τόσο για ανεκτίμητα έργα τέχνης. Και τότε; Πώς προφυλάσσονται οι Πικάσο, οι Μπασκιά και οι Λιχτενστάιν από τα στοιχεία της φύσης;

Κι όμως. Μερικά μουσεία θα… σκότωναν για τις κλιματικές συνθήκες που μπορεί να δημιουργηθούν σ’ ένα σούπερ–γιοτ. Γιατί τα προηγμένα συστήματα που διαθέτει, μπορούν εύκολα να διατηρήσουν τις συνιστώμενες προδιαγραφές για την τέχνη, δηλαδή 50 % υγρασία και θερμοκρασία από 17,7 ως 22,2 βαθμούς Κελσίου. Πέρα απ’ αυτά, έργα τέχνης κοντά σε ανοιχτές πόρτες ή κοντά σε νερό, προφανώς και δεν συνιστώνται, όσο για το φως, φυσικό ή τεχνητό γίνεται ειδική μελέτη από συντηρητές ώστε να μην προκαλέσει βλάβη στα έργα. Ειδική μέριμνα βεβαίως λαμβάνεται και για τις φουρτούνες ή τις πλημμύρες. Δεν είναι περίεργο λοιπόν, που αρκετοί συλλέκτες έχουν δημιουργήσει αντίγραφα των έργων που κατέχουν, για να τα βάλουν στο σκάφος τους, αν και οι περισσότεροι αρνούνται να αποχωριστούν τα πρωτότυπα.

Η απειλή των δημητριακών

Όλα αυτά βέβαια περιλαμβάνονται οπωσδήποτε στα ασφαλιστήρια συμβόλαια, τα οποία στην ευρεία εμβέλειά τους δεν παραλείπουν και ορισμένους άλλους βλαπτικούς παράγοντες: Τις απροσεξίες. Για το λόγο αυτό υπάρχει και ειδική εκπαίδευση του πληρώματος, προκειμένου να αντιμετωπίζονται τα ατυχήματα. Όπως ανέφερε δημοσίευμα του Guardian χαρακτηριστική είναι η περίπτωση δισεκατομμυριούχου, που είχε καλέσει εσπευσμένα μία ιστορικό της τέχνης και συντηρήτρια για να αποκαταστήσει τη ζημιά, που είχαν προκαλέσει τα παιδιά του σε έναν πίνακα του Ζαν-Μισέλ Μπασκιά. Τα πιτσιρίκια την ώρα που έτρωγαν το πρωινό τους στο γιοτ άρχισαν να πετάνε τα κορν φλέικς τους στο έργο, επειδή το βρήκαν τρομακτικό. Και το πλήρωμα έκανε τη ζημιά χειρότερη, προσπαθώντας να σκουπίσει από τον πίνακα τα κολλημένα δημητριακά…

Η ίδια είχε αρνηθεί να κατονομάσει τον ιδιοκτήτη του σκάφους, όμως ένας «τρομακτικός» για τα παιδιά Μπασκιά, καθώς μπορεί να απεικονίζει ένα πρόσωπο που μοιάζει με νεκροκεφαλή είχε πουληθεί σε δημοπρασία προς 110,5 εκατομμύρια δολάρια!

Η αλήθεια είναι ότι οι ζάμπλουτοι αυτού του κόσμου έχουν πολλά βάσανα…

Διαβάστε επίσης:

Ποιοι είναι οι ολιγάρχες της Ρωσίας και κατά πόσο μπορούν να επηρεάσουν τον Πούτιν;

Ολιγάρχες λειτουργικά «νεκροί» – Πώς οι κυρώσεις πλήττουν και την αγορά τέχνης

Ιταλία: Κατασχέθηκαν mega yachts αξίας €140 εκατ. που ανήκαν σε Ρώσους ολιγάρχες