Τον περασμένο Φεβρουάριο σε μία λαμπρή εκδήλωση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ο διεθνούς φήμης αρχιτέκτονας Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ παρουσίαζε το σχέδιο της μεγάλης ανακαίνισης και επέκτασης του μουσείου, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και πολλών ακόμη.

Όσοι –φίλοι και εχθροί – είχαν αναρωτηθεί τέσσερα χρόνια νωρίτερα, το 2019, γιατί ο πρωθυπουργός είχε επιλέξει την κυρία Μενδώνη για το ΥΠΠΟ, παρ΄ότι εξωκοινοβουλευτική και από άλλο πολιτικό χώρο προερχόμενη, πήραν εκείνη την ημέρα, έστω και καθυστερημένα, την απάντησή τους:

Από το 2016 συνεργαζόταν η ίδια με τον κ. Μητσοτάκη ως μέλος  μιας πολυεπιστημονικής ομάδας για την αναβάθμιση του ΕΑΜ, ένα προσωπικό όραμα του πρωθυπουργού, ο οποίος είχε την ευκαιρία να διακρίνει τις πολυσήμαντες ικανότητες της μελλοντικής υπουργού του.

Στην ίδια εκδήλωση εξάλλου, ήταν φανερό σε όσους την παρακολούθησαν, ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν θα άλλαζε υπουργό Πολιτισμού, εφ΄όσον επανεκλεγόταν, όπως και έγινε.

Η κατάρτιση, η εργατικότητα, το σθένος και το ήθος της κυρίας Μενδώνη αναγνωρίσθηκαν, καθώς η παραμονή της στο ΥΠΠΟ –η μόνη υπουργός που παραμένει στη θέση της, όπως επισημαίνεται – εγγυάται την ομαλή συνέχιση και ολοκλήρωση ενός προγράμματος, το οποίο φιλοδοξεί να αλλάξει τον πολιτιστικό χάρτη της Ελλάδας.

Όλα αυτά, παρά το λυσσαλέο μπούλινγκ, που είναι γνωστό, ότι υπέστη η κυρία Μενδώνη, με στοχοποίηση επί προσωπικού, τόσο εντός Κοινοβουλίου όσο ιδίως και από τους «εργάτες» του διαδικτύου.

Ώθηση σε μεγάλα έργα

Στα τέσσερα χρόνια ωστόσο, που η κυρία Μενδώνη κατείχε αυτή τη θέση άλλωστε, είχε τη δυνατότητα να παρουσιάσει ένα έργο πολυεπίπεδο, όσον αφορά τη δημιουργία μεγάλου αριθμού νέων υποδομών για την πολιτιστική κληρονομιά και τη σύγχρονη δημιουργία σε όλη την επικράτεια.

Επίσης το υπουργείο συνέβαλε στην εξέλιξη και την επιτάχυνση μεγάλων δημόσιων έργων, καθώς και ιδιωτικών επενδύσεων,  πέτυχε την απεμπλοκή άλλων που χρόνιζαν ανεπίτρεπτα, ενώ ανέλαβε θεσμικές μεταρρυθμίσεις, απαραίτητες για τη σύγχρονη εποχή.

Να σημειωθεί ιδιαίτερα η ώθηση, που δόθηκε σε εμβληματικά έργα, όπως το Ελληνικό, το Διεθνές Αεροδρόμιο στο Καστέλι και τα δίκτυα κοινής ωφέλειας στην Αττική. Και βέβαια στο μετρό της Θεσσαλονίκης, που θα λειτουργήσει με πέντε σταθμούς-μουσεία,  δύο μουσειακά κτίρια (συγκεκριμένα στο στρατόπεδο Παύλου Μελά και στο κτίριο της διασταύρωσης των τροχιογραμμών (Crossover) στον σταθμό «Σιντριβάνι»), όπως ασφαλώς και με τον αρχαιολογικό χώρο στον σταθμό Βενιζέλου, ορατό και επισκέψιμο.

Εκεί, όπου η ανεύρεση αρχαιοτήτων είχε χρησιμοποιηθεί ως αντιπολιτευτικό εργαλείο, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση του μετρό για αρκετά χρόνια, αντί για την αναζήτηση μιας σοβαρής, ασφαλούς και εφικτής λύσης.

Το Τατόι

Επιπλέον σήμερα είναι σε πλήρη εξέλιξη η αποκατάσταση και ανάδειξη του κτήματος Τατοΐου, έργο συνολικού προϋπολογισμού περίπου 75 εκατ. ευρώ. Μουσεία, πολιτιστικοί χώροι και χώροι αναψυχής, ξενώνες, κήποι  περιλαμβάνονται σ’ αυτό το έργο, για το οποίο ο κ. Μητσοτάκης έχει δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Ο στόχος είναι, να λειτουργεί σε δύο χρόνια από σήμερα ο ιστορικός πυρήνας του κτήματος, με δραστηριότητες φιλικές προς το περιβάλλον και με μουσειακές υποδομές, που να αφηγούνται ένα κομμάτι της νεότερης ιστορίας της χώρας.

Η δρομολόγηση του νέου Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου εξάλλου, του σημαντικότερου της χώρας είναι κάτι, που υπήρξε αίτημα πολλών δεκαετιών, προκειμένου να αναδειχθούν οι μοναδικές αρχαιότητές του, να μπορεί να ανταποκριθεί στα σύγχρονα πρότυπα ποιότητας και βιωσιμότητας και να καταλάβει τη θέση που του ανήκει ανάμεσα στα μεγαλύτερα του κόσμου. Είναι γεγονός άλλωστε, ότι η υλοποίηση του έργου προσδοκάται, ότι θα αναμορφώσει συνολικά την ευρύτερη περιοχή.

Τα νέα μουσεία

Πέρα από αυτά το υπουργείο Πολιτισμού  υλοποιεί  σήμερα, περισσότερα από 800 έργα, συνολικού προϋπολογισμού, άνω του 1 δισ. ευρώ με περίπου 4.500 απασχολουμένους. Και μέσα σ΄ αυτά βρίσκεται ένα τεράστιο έργο υποδομών -επιπροσθέτως των συμβατικών έργων- με 399 έργα, προϋπολογισμού 424.000.000 ευρώ από πόρους του ΕΣΠΑ.

Δεκαπέντε μουσεία ολοκληρώθηκαν και αποδόθηκαν προς λειτουργία σ΄αυτήν την τετραετία, μεταξύ των οποίων η Εθνική Πινακοθήκη, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Μέγαρο Τσίλλερ – Λοβέρδου, τα Αρχαιολογικά Μουσεία στο Μεσολόγγι, στη Χαλκίδα, στα Χανιά, στη Μεσαρά, στις Αιγές, στην Αλεξανδρούπολη και αλλού. Ενώ, άλλα 15 βρίσκονται σε εξέλιξη ή σε διαδικασία δημοπράτησης.  Και ανάμεσά τους, το πολυαναμενόμενο, από το 2010 συγκεκριμένα, Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων στον Πειραιά.

Στην κατηγορία των πολιτιστικών υποδομών εξάλλου, η Ακρόπολη και άλλοι χώροι με μεγάλη επισκεψιμότητα είναι πλέον επισκέψιμοι και από τα άτομα που έχουν κινητικά προβλήματα και προβλήματα όρασης. Κι αυτό  χάρις σε έργα, που ειδικά για την Ακρόπολη αμαυρώθηκαν απαράδεκτα από την αντιπολίτευση

Επαναπατρισμοί και μεταρρυθμίσεις

Αλλά και οι επαναπατρισμοί αρχαιοτήτων, που είχαν κλαπεί από τη χώρα ήταν πολλές εξάλλου, σ΄αυτό το διάστημα, ίσως περισσότερες από κάθε άλλη εποχή, ιδίως μάλιστα γλυπτών, έστω και θραυσμάτων, από τον Παρθενώνα. Βασικό μέλημα και υποχρέωση κάθε υπουργού Πολιτισμού εξάλλου –αλλά και κάθε κυβέρνησης- είναι ο διαρκής αγώνας για την επιστροφή των Γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο, στόχος για τον οποίο έγιναν  σοβαρά βήματα.

Αναφορικά με τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις τέλος, σημειώνονται μεταξύ άλλων, η μετεξέλιξη του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων σε έναν σύγχρονο αναπτυξιακό οργανισμό, τον ΟΔΑΠ, που με τα έσοδά του τροφοδοτείται ο πολιτισμός, η ενσωμάτωση των οδηγιών για τα πνευματικά δικαιώματα και βεβαίως η μετατροπή πέντε μεγάλων μουσείων της χώρας σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, ώστε να επιτελούν το έργο τους ευκολότερα, παραγωγικότερα, αποτελεσματικότερα τον κοινωνικό και εκπαιδευτικό ρόλο τους.

Όπως έχει πει άλλωστε η κυρία Μενδώνη ο πολιτισμός, πέραν της προφανούς σημασίας του είναι και αναπτυξιακό εργαλείο: «Πιστεύω ότι ο πολιτισμός αποτελεί δημόσιο κοινωνικό αγαθό αλλά και διακριτό οικονομικό τομέα», έχει πει.« Είναι άμεσα συνυφασμένος με την κοινωνική συνοχή, την ευημερία, την ανάπτυξη, την οικονομία. Χρησιμοποιεί πόρους, παράγει προϊόντα και υπηρεσίες, δημιουργεί εισόδημα και θέσεις εργασίας ενώ προσελκύει και προκαλεί επενδύσεις».

Διαβάστε επίσης:

Έκθεση στο Μουσείο Ακρόπολης: Όταν η ελληνική αρχαιότητα εμπνέει ως σήμερα

Θεραπευτήριο «Ευαγγελισμός»: Μια ιστορία που συμβαδίζει με αυτήν της νεώτερης Ελλάδας

Μια μαρμάρινη Ωραία Ελένη και μια σπουδαία υπογραφή – Αντόνιο Κανόβα για 4,6 εκατ. ευρώ