Φρέντι Μέρκιουρι: Ένας θρύλος σε δημοπρασία – Από το βασιλικό στέμμα ως τον Πικάσο

«Μέχρι το τέλος αγόραζε πίνακες σε δημοπρασίες. Έφερναν τα έργα, που είχε αγοράσει και τα έβαζαν στην άκρη του κρεβατιού του για να τα βλέπει. Κι όταν τον ρώτησα, Φρέντι, γιατί το κάνεις αυτό;», εκείνος μου απάντησε: «Τι άλλο έχω να κάνω; Δεν μπορώ να βγω έξω, δεν μπορώ να αφήσω το κρεβάτι, αλλά τουλάχιστον μπορώ να πάω για ψώνια».

Ο Τόνι Κινγκ, μάνατζερ και φίλος του Φρέντι Μέρκιουρι, που όπως περιγράφει, συνήθιζε να ξαπλώνει δίπλα του στο κρεβάτι, κρατώντας του το χέρι «που ήταν πέτρινο σαν κόκκαλο», στο βιβλίο του «Ο γευσιγνώστης: Η ζωή μου με τους θρύλους και τις ιδιοφυΐες της ροκ μουσικής» μιλάει, εκτός των άλλων για το ιδιαίτερο πάθος του καλλιτέχνη για την τέχνη και για την διάθεσή του να παίρνει μέρος σε δημοπρασίες και να αγοράζει έργα. Και αυτόν τον Σεπτέμβριο, πάνω από 30 χρόνια από τον θάνατο του Φρέντι Μέρκιουρι, το 1991 από επιπλοκές του AIDS, ο οίκος Sotheby’s θα πραγματοποιήσει μια τεράστια πώληση έργων, που βρισκόταν στη συλλογή του.

Περί τα 1500 αντικείμενα από το σπίτι του διάσημου καλλιτέχνη, το Γκάρντεν Λοτζ στο Κένσινγκτον θα πωληθούν σε έξι δημοπρασίες από τις 6 Σεπτεμβρίου. Ο Μέρκιουρι είχε αφήσει αυτό το σπίτι του Δυτικού Λονδίνου, μαζί με το τεράστιο περιεχόμενό του στην πρώην αγαπημένη του και δια βίου φίλη του Μαίρη Όστιν, η οποία επί τρεις δεκαετίες το διατήρησε, σχεδόν ακριβώς όπως ήταν, όταν εκείνος πέθανε. Αλλά τώρα αποφάσισε να πουλήσει τη συλλογή, χωρίς να είναι γνωστό ακόμη, αν θα πουληθεί και το σπίτι.

Τα πάντα άλλωστε μέσα σ΄αυτό είναι συντηρημένα και φροντισμένα, ακόμη και η γκαρνταρόμπα του από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 έως ότου πέθανε. Όπως ένα μεταξωτό γιλέκο με γάτες, που φέρεται να ήταν το αγαπημένο του. Η χαμηλότερη συνολικά, εκτίμηση των αντικειμένων είναι περί τα 6 εκατομμύρια λίρες.

Η Μαίρη Όστιν

Κορυφαία προσωπικότητα της διεθνούς μουσικής σκηνής, τραγουδιστής, συνθέτης και πιανίστας των Queen με εύρος φωνής τεσσάρων οκτάβων και με την εντυπωσιακή περσόνα του στη σκηνή ο Φρέντι Μέρκιουρι (1946-1991) υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους και πιο χαρισματικούς καλλιτέχνες όλων των εποχών.

«Εδώ και πολλά χρόνια είχα τη χαρά και το προνόμιο να ζω περιτριγυρισμένη από όλα τα υπέροχα πράγματα που ο Φρέντι αναζητούσε και τόσο αγάπησε», όπως είπε η Μαίρη Όστιν σε μία δήλωσή της. «Όμως τα χρόνια πέρασαν και ήρθε η ώρα να πάρω τη δύσκολη απόφαση για να κλείσω αυτό το πολύ ιδιαίτερο κεφάλαιο στη ζωή μου. Ήταν σημαντικό για μένα να το κάνω αυτό με τρόπο που ένιωθα, ότι θα αγαπούσε ο Φρέντι. Και δεν υπήρχε τίποτα που να του αρέσει περισσότερο από μια δημοπρασία».

Ο Μέρκιουρι αγόρασε το Γκάρντεν Λοτζ το 1980 και το περιεχόμενό του, σύμφωνα με τον Ντέβιντ Μακντόναλντ, επικεφαλής πωλήσεων μεμονωμένου ιδιοκτήτη στο Sotheby’s στο Λονδίνο, πρόκειται «πραγματικά για μία υπερβολή της δεκαετίας του 1980,ταυτόχρονα όμως γεμάτη με υπέροχα πράγματα». Προσθέτοντας, ότι στα είκοσι χρόνια που εργάζεται για τους Sotheby’s δεν έχει ξαναδεί κάτι παρόμοιο. Παρομοιάζει μάλιστα ο ίδιος τη δημοπρασία με την πώληση του Έλτον Τζον, το 1988, όταν περισσότερα από 2.000 αντικείμενα που ανήκαν στον τραγουδιστή πουλήθηκαν για περισσότερα από 8,2 εκατομμύρια δολάρια.

Παραλληλισμοί όμως γίνονται και με την πώληση της συλλογής Ντέιβιντ Μπόουι, το 2016, επίσης στον οίκο Sotheby’s. «Προφανώς η συλλογή του Μπόουι, που ήταν κλειστή σαν κάψουλα ήταν εξαιρετική γιατί περιελάμβανε ωραία τέχνη», όπως λέει ο Μακντόναλντ. «Όμως εδώ υπάρχουν τα πάντα, αναμνηστικά αλλά και αντικείμενα που δείχνουν πόσο σοβαρός συλλέκτης ήταν ο Μέρκιουρι».

Το περίφημο στέμμα

Στη συλλογή του Φρέντι Μέρκιουρι περιλαμβάνονται χειρόγραφοι στίχοι για τραγούδια των Queen και μεταξύ αυτών, οι στίχοι του «We Are the Champions» (αξίας 200.000-300.000 £) και του «Killer Queen» (50.000-70.000 £). Μαζί και πρωτότυπα αντικείμενα που φόρεσε ο ίδιος στη σκηνή, όπως το στέμμα και ο συνοδευτικός μανδύας που χρησιμοποίησε κατά την τελευταία ερμηνεία του God Save The Queen στην τελευταία του περιοδεία με τους Queen, «The Magic Tour», το 1986 (εκτίμηση £60.000-£80.000).

Αυτό το στέμμα μάλιστα, που δημιουργήθηκε με πρότυπο το στέμμα της στέψης των βασιλιάδων της Αγγλίας, εκτίθεται στις βιτρίνες του Sotheby’s στην New Bond Street έως τις 5 Μαΐου, εν όψει της στέψης του βασιλιά Καρόλου.

Αλλά μαζί με αναμνηστικά τέτοιου είδους υπάρχουν και αντικείμενα που αντανακλούν μια πιο ιδιωτική πλευρά του καλλιτέχνη, ο οποίος ενδιαφερόταν πολύ για την ιαπωνική τέχνη, τα κομψοτεχνήματα από γυαλί και τις βικτοριανές εικόνες.

Ενώ λοιπόν έδειξε ελάχιστο ενδιαφέρον για την αγορά σύγχρονης τέχνης, αντίθετα ακολουθώντας την βικτοριανή συλλεκτική παράδοση αγόραζε τα καλύτερα κομμάτια επίπλων, τα καλύτερα ασημικά, τις καλύτερες πορσελάνες. Ήταν σίγουρα αγοραστής αλλά ήταν και συλλέκτης.

Οι πίνακες

Την αγάπη του για την Ιαπωνία ο καλλιτέχνης δεν την είχε εκφράσει μόνο με τις περιοδείες του, έξι συνολικά, και γενικότερα με τις επισκέψεις του στη χώρα αλλά και με την αγορά έργων τέχνης, αντικών και υφασμάτων. Είχε φτιάξει μάλιστα μία συλλογή από κιμονό, τα οποία φορούσε συχνά στη σκηνή και ένα από αυτά της περιόδου Showa, πρόκειται να δημοπρατηθεί με εκτίμηση μεταξύ £5.000-£8.000.

Στη βιβλιοθήκη του εξάλλου υπάρχουν πολλά βιβλία, για την ιαπωνική τέχνη, άλλωστε στο Γκάρντεν Λοτζ υπήρχε ένα δωμάτιο, επιπλωμένο με γιαπωνέζικα και κινέζικα, έπιπλα αντίκες, στάμπες από ξύλο κ.ά. Και κανείς δεν επιτρεπόταν να μπει σε αυτό το δωμάτιο, καθώς ήταν απολύτως ιδιωτικό.

Αγόραζε όμως και έργα του 20ου αιώνα σε χαρτί, όπως του Ματίς, του Πικάσο και του Σαγκάλ, καθώς επίσης βικτοριανές εικόνες. Ο τελευταίος πίνακας που αγόρασε από τον Christie’s τον Οκτώβριο του 1991, έναν μήνα πριν πεθάνει, ήταν το πορτρέτο του Τίσοτ, της ερωμένης του Κάθλιν Νιούτον. Με τίτλο «Πρότυπο ομορφιάς» (1880) έχει τώρα την υψηλότερη εκτίμηση στις δημοπρασίες, μεταξύ £400.000 και £600.000.

Με διαίσθηση συλλέκτη

Ο Μέρκιουρι επέλεγε έργα ακολουθώντας τη διαίσθησή του και χωρίς τη βοήθεια συμβούλου, παίρνοντας μέρος σε δημοπρασίες των Christie’s και Sotheby’s όπου ήταν μια πολύ γνωστή προσωπικότητα τη δεκαετία του 1980. Υπάρχουν άλλωστε ακόμη εργαζόμενοι, που τον θυμούνται να μπαίνει, να παρατηρεί έργα και να θέλει να συζητήσει γι΄αυτά. Εξακολουθούσε να αγοράζει με πάθος στο μακρύ διάστημα της αρρώστιας του και μέχρι το τέλος, ενώ όσα αντικείμενα αγαπούσε περισσότερο ήταν τοποθετημένα έτσι, ώστε να μπορεί να τα δει από τον καναπέ ή το κρεβάτι του.

Σήμερα ο Μακντόναλντ συνοψίζει τα κίνητρα συλλογής του Μέρκιουρι σε τέσσερις κατηγορίες: «Είτε για να εμπλουτίσει μία σοβαρή συλλογή του, είτε για χρήση, όπως για παράδειγμα ένα ζευγάρι ασημένια κηροπήγια για την τραπεζαρία, είτε γιατί ήταν αντικείμενα που τον διασκέδαζαν ή ακόμη για την δική του επαγγελματική χρήση στη σκηνή, όπως ήταν τα κοστούμια του.

Οι Sotheby’s θα περιοδεύσουν επιλεγμένα αντικείμενα της συλλογής στη Νέα Υόρκη, το Λος Άντζελες και το Χονγκ Κονγκ αυτόν τον Ιούνιο, πριν την παρουσιάσουν ολόκληρη στο Λονδίνο από τις 4 Αυγούστου έως τις 5 Σεπτεμβρίου. Όσο για την έναρξη των δημοπρασιών θα γίνει με επίσημο ένδυμα στο στιλ της παλαιάς σχολής, όπως θα ήθελε ο μεγάλος καλλιτέχνης.

Διαβάστε επίσης:
Τατόι: Έργα και στο Μαυσωλείο ενάντια στη φθορά