Εύη Μαμιδάκη: Η υποψήφια δημοτική σύμβουλος που έχει στόχο να σώσει τα διατηρητέα

Ομόνοια, Μεταξουργείο, Κεραμεικός, Εξάρχεια, πλατεία Βικτωρίας, οι «καλές» περιοχές κάποτε της Αθήνας, με τα παλιά κτίρια – νεοκλασικά και άλλα- να τους προσδίδουν ιδιαίτερο χρώμα αλλά και με την ετοιμορροπία τους από την άλλη, να τα καθιστούν εστία κακού.

Η εγκατάλειψη δεν πάει ποτέ μόνη της, συνοδεύεται  από πλήθος επιπτώσεων, που πέραν του αισθητικού σκέλους, εγκυμονούν κινδύνους για την ασφάλεια των πολιτών, με πολλούς τρόπους.

Μια αχίλλειος πτέρνα για τον Δήμο της Αθήνας, τον τωρινό αλλά και όλους τους παλαιότερους, που ποτέ δεν κατόρθωσαν να υλοποιήσουν, με τη συνεργασία των αρμόδιων υπουργείων ή και όχι, ένα δραστικό πρόγραμμα αποκατάστασης και επανάχρησής τους.

Εγκαταλελειμμένα στην τύχη τους τα κτίρια καταρρέουν, αφού οι όποιες πρωτοβουλίες, που είχαν ξεκινήσει ως τώρα, προφανέστατα και δεν απέδωσαν. Χαμένος κόπος;

«Όχι», λέει όμως κατηγορηματικά η δικηγόρος κυρία Εύη Μαμιδάκη. Νέα πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτιρίων και Μνημείων, νομικός στην «Ανάπλαση» του δήμου Αθηναίων και συγκεκριμένα στο πρόγραμμα «ΠΡΟΣΟΨΗ», το οποίο επιχορηγεί τους δημότες για την αποκατάσταση και επισκευή των όψεων των κτιρίων τους, διαθέτει πάθος και όραμα για τη διάσωση των μοναδικής αισθητικής κτισμάτων της πρωτεύουσας.

Γιατί είναι «σαν να σου ζητούν τα ίδια, να τα βοηθήσεις», όπως λέει κι ως εκ τούτου έχει αποφασίσει να αναλάβει δράση.

Αυτός είναι και ένας από τους λόγους,  που αποφάσισε να θέσει υποψηφιότητα ως δημοτική σύμβουλος στον δήμο Αθηναίων στις επερχόμενες εκλογές με τον συνδυασμό «Για την Αθήνα Ψηλά» του Κώστα Μπακογιάννη.

Ήδη άλλωστε έχει διανύσει πολύ δρόμο, χάρις στην νομική ιδιότητά της προς την κατεύθυνση του στόχου, της άμεσης ει δυνατόν επέμβασης σε κτίρια, που χαρακτηρίζονται ως «επικινδύνως ετοιμμόροπα».

«Είναι κτίρια γερασμένα ηλικιακά, άνω του ενός αιώνα, που έχουν αρχίσει να καταρρέουν και είναι θέμα χρόνου η οριστική πτώση τους, κάτι που μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή και λόγω καιρικών φαινομένων. Μία κατάσταση πολύ επικίνδυνη φυσικά», λέει η κυρία Μαμιδάκη, μιλώντας στο mononews.

Επισημαίνοντας παράλληλα, ότι «ο δήμος είναι αυτός, που χρεώνεται αδίκως την αβελτηρία των κυβερνήσεων, εδώ και δεκαετίες, για την ουσιαστική προστασία των κτιρίων αυτών. Πλην όμως, έχοντας καταρτίσει  η ίδια ένα σχέδιο μνημονίου συνεργασίας  του συλλόγου των ιδιοκτητών με τον Δήμο Αθηναίων, δηλώνει σήμερα αισιόδοξη.

Η προστασία των πολιτών

«Πρόκειται για μία πρόταση, που είναι θεμελιωμένη στη βάση της προστασίας και της ασφάλειας των πολιτών», όπως διευκρινίζει.

«Κι αυτό, γιατί ο δήμος έχει ως ύψιστη προτεραιότητα την ασφάλεια της ζωής και της υγείας των δημοτών αλλά και των επισκεπτών. Κι εδώ είναι προφανές, ότι υπάρχει κίνδυνος από την εγκατάλειψη αυτών των ετοιμόρροπων διατηρητέων κτιρίων και μνημείων.

Έχει λοιπόν την έννομη δυνατότητα να παρεμβαίνει και να λαμβάνει ο ίδιος άμεσα τα αναγκαία μέτρα για την άρση του κινδύνου, δεδομένου, ότι η αξία της ανθρώπινης ζωής προέχει από οτιδήποτε άλλο. Στο εξωτερικό αν δεν χρησιμοποιήσεις ένα ακίνητο επί έξι μήνες σου βάζουν πρόστιμο. Εμείς είμαστε στο άλλο άκρο».

• Ποια θα είναι η διαδικασία, εφ΄ όσον υπογραφεί αυτή συμφωνία του συλλόγου με τον δήμο;

Ο σύλλογος θα πρέπει να βρει τον ιδιοκτήτη ενός ακινήτου που πληροί τις προϋποθέσεις και να διασφαλίσει τη συναίνεσή του, ώστε να έρθει στη συνέχεια δήμος και με τις τεχνικές υπηρεσίες του να αποκαταστήσει το κτίριο.

Συγκεκριμένα η αποκατάσταση αφορά τα στατικά των κτιρίων, τη στέγη και την πρόσοψη, που είναι βασικά στοιχεία για τη διατήρησή τους.  Ως προς το οικονομικό σκέλος εξάλλου, το κόστος αφορά αποκλειστικά τον δήμο. Γιατί, σύμφωνα με συγκεκριμένες διατάξεις ο δήμος  μπορεί να αναλαμβάνει ο ίδιος τα έξοδα, όταν αποδεικνύεται, ότι από την χρήση του κτιρίου δεν μπορεί ο ιδιοκτήτης του να το εκμεταλλευτεί ώστε να έχει την οικονομική δυνατότητα να το αποκαταστήσει.

• Μιλάμε μήπως για ένα είδος «δώρου», όπως θα μπορούσε να θεωρηθεί;

Όχι, σε καμία περίπτωση. Γιατί υπάρχει και άλλη παράμετρος στη συμφωνία, που λέει, ότι μετά την πάροδο οκτώ ετών από την αποκατάσταση από τον δήμο, ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να αποκαταστήσει πλήρως και με δαπάνες του το κτίριο ώστε να αρχίσει να χρησιμοποιείται.

Σε αντίθετη περίπτωση, ο δήμος θα μπορεί να προχωρήσει σε απαλλοτρίωση ή να καταλογίσει τις δαπάνες στον ιδιοκτήτη. Κοιτάξτε, αυτή η πρόταση είχε μια πραγματικά δύσκολη νομική θεμελίωση, την οποία επεξεργαζόμασταν μήνες ώστε να είναι σωστή. Το σκεπτικό άλλωστε είναι, ότι αν ευοδωθεί, θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι δήμοι όλης της χώρας.

• Και τα κονδύλια από πού θα βρεθούν;

Σήμερα υπάρχουν νέες ευρωπαϊκές στρατηγικές, με σκοπό να δεκαπλασιαστούν οι ανακαινίσεις διατηρητέων για την  αναβάθμιση του ευρωπαϊκού κτιριακού πλούτου και την προσαρμογή της ανθεκτικότητας των κτισμάτων απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Τα κεφάλαια του δήμου επομένως για το σκοπό αυτό, μπορούν να προέλθουν από εκεί.

Έλλειψη κινήτρων

Περί τα 1500 είναι τα κτίρια της Αθήνας, που εντάσσονται στην κατηγορία των επικινδύνως ετοιμμόροπων, διαμοιρασμένα και στις επτά δημοτικές κοινότητες και σ΄αυτά ακριβώς στοχεύει ο σύλλογος και η πρόταση συμφωνίας με τον δήμο.

Η κυρία Μαμιδάκη πάντως, δεν εθελοτυφλεί. «Και εκατό – διακόσια να καταφέρουμε να σώσουμε, θα είναι σημαντικό» λέει, αν και όπως πιστεύει, όταν γίνει η αρχή και το πρόγραμμα δουλέψει σωστά, θα υπάρξει μεγάλη ανταπόκριση από τους ιδιοκτήτες.

«Ήδη υπάρχουν αρκετοί, που βλέπουν τις ιδιοκτησίες τους να καταρρέουν, να έχει απομείνει μόνον η πρόσοψη του κτιρίου αλλά να προσπαθούν, έστω και έναν τοίχο να διασώσουν, ζητώντας να ενταχθούν στο πρόγραμμα «ΠΡΟΣΟΨΗ» του δήμου», όπως λέει.

• Γιατί δεν λειτούργησαν όμως, ως τώρα άλλες προσπάθειες;

Για να μιλήσουμε για την τελευταία χρονολογικά, το νομοσχέδιο, που είχε προταθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πριν από δύο χρόνια, αναφορικά με «Ρυθμίσεις για τα εγκαταλελειμμένα ακίνητα και τις διαδικασίες παρέμβασης για την αποκατάσταση και επανάχρησή τους» κρίθηκε αντισυνταγματικό.

Κι αυτό, γιατί το δικαίωμα της ιδιοκτησίας δεν μπορεί να καταστρατηγηθεί με οποιονδήποτε τρόπο.

Και για να πάμε πιο πίσω, το Προεδρικό Διάταγμα, που απέρρεε από τον Νόμο για την «Προστασία Αρχαιοτήτων και εν γένει Πολιτιστικής Κληρονομιάς» του 2002 και προέβλεπε επιχορηγήσεις και οικονομικά και φορολογικά κίνητρα για τους ιδιοκτήτες διατηρητέων, δεν εκδόθηκε ως σήμερα.

Το αποτέλεσμα είναι αυτή η θλιβερή εικόνα, που αντικρίζουμε σε πολλές γειτονιές της Αθήνας, όπου υπάρχουν περιοχές, που έχουν μετατραπεί σε γκρίζες ζώνες με εγκαταλελειμμένα, γερασμένα κτίρια, ακόμη και ολόκληρα τετράγωνα, όπως στην Ομόνοια.

• Το δικό σας ενδιαφέρον πώς προέκυψε;  

Η αρχιτεκτονική ήταν ανέκαθεν το πάθος μου. Έτσι, έστω και κάπως αργά αποφάσισα το 2017, πέρα από την άσκηση της δικηγορίας να ασχοληθώ σοβαρά με την αρχιτεκτονική και τα διατηρητέα, σπούδασα και πήρα πτυχίο Interior Architecture BA αλλά εκείνο που κυρίως με κινητοποίησε, ήταν οι επισκέψεις, που κάναμε με συμφοιτητές στις γειτονιές της Αθήνας, με τα εγκαταλελειμμένα διατηρητέα και στην τραγική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει.

Η ιδέα μου ήρθε κεραυνοβόλα βλέποντάς τα και τότε είπα στον εαυτό μου, αν δεν βοηθήσεις εσύ που είσαι και δικηγόρος, για να δεις το θεσμικό πλαίσιο και τι έχει πάει στραβά ως τώρα, ποιος θα βοηθήσει. Κι από  την στιγμή που το σκέφτηκα, αυτό ήταν.

Η ενέργεια της Αθήνας

Στη συνέχεια η δραστηριοποίηση της Εύης Μαμιδάκη στο χώρο αυτό υπήρξε γρήγορη και αποτελεσματική.

Αποφάσισε να αναλάβει τον Πανελλήνιο Σύλλογο Ιδιοκτητών Διατηρητέων Κτιρίων και Μνημείων, που είχε ιδρύσει ο αείμνηστος Νίκος Χαρκιολάκης, αρχιτέκτονας –μηχανικός, που είχε υπηρετήσει επί μακρόν στο υπουργείο Πολιτισμού ενώ είχε και προσωπικό ενδιαφέρον για το θέμα, καθώς διέθετε και ο ίδιος ένα διατηρητέο κτίριο.

Επίσης άρχισε να κυνηγάει την υπόθεση νομικά, φτιάχνοντας το Προεδρικό Διάταγμα και μελετώντας διεθνείς συμβάσεις και ευρωπαϊκές ρυθμίσεις, αναφορικά με τα ιστορικά κτίρια τόσο από νομικής σκοπιάς, όσο και από τη σκοπιά σύγχρονων τεχνικά αναστυλώσεων.

Η πρόταση από τον Κώστα Μπακογιάννη για την υποψηφιότητά της, την βρήκε με έναν φόρτο υποχρεώσεων αλλά τελικά  αναγνωρίζει, ότι μόνον κάτι θετικό μπορεί να βγει από αυτήν, σχετικά με το θέμα των διατηρητέων. «Δεν έχω καμία σχέση με την πολιτική», αποσαφηνίζει άλλωστε.

«Η ενέργεια της Αθήνας είναι μοναδική και αυτή θα παλέψω να διατηρηθεί.»

Διαβάστε επίσης:

Κρασιά αξίας 50 εκατομμυρίων δολαρίων. Η πιο ακριβή δημοπρασία στον κόσμο

Η Νίκη της Σαμοθράκης «μοντέλο» διαφήμισης στο Λούβρο

Έμιλι Γουίλσον – Η καθηγήτρια που μεταφράζει Όμηρο για διάβασμα απνευστί και στην παραλία

──────────────────                           

Αυτοδιοικητικές εκλογές 2023

Αυτοδιοικητικές εκλογές 2023: Όλες οι εξελίξεις

Οδηγός Εκλογών – Όλα όσα πρέπει να ξέρετε