Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: Μια πρώτη εικόνα για το μέλλον

Ένα μουσείο της Ελλάδας για τον 21ο αιώνα. Σύγχρονο κτηριακά και μουσειολογικά. Προβάλλοντας τον μεγάλο αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, ακολουθώντας τα αιτήματα της εποχής αλλά κυρίως βλέποντας μπροστά, προτείνοντας και ανοίγοντας νέους δρόμους σε όλους τους τομείς της φύλαξης, ανάδειξης και πρόσληψης των θησαυρών που περιέχει.

Ένα μουσείο δηλαδή με όραμα, όπως αξίζει και επιβάλλεται να γίνει το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, του οποίου οι πρώτες μουσειολογικές και εκθεσιακές αρχές συζητήθηκαν την περασμένη Παρασκευή στο Συμβούλιο Μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού.

Αν όμως κτηριακά, η πρόταση του αρχιτεκτονικού γραφείου Τσίπερφιλντ σε συνεργασία με το ελληνικό γραφείο Τομπάζη για την επέκταση και αναβάθμισή του έχει ως γνωστόν επιλεγεί -κατόπιν διαγωνισμού- η διαμόρφωση του μουσείου αυτού καθ΄αυτού έχει δρόμο ακόμη μπροστά της.

Πολλές οι παρατηρήσεις και οι όροι που τέθηκαν έτσι, κατά την πρώτη παρουσίαση των βασικών μουσειολογικών αρχών της νέας έκθεσης, η οποία πάντως εγκρίθηκε από το Συμβούλιο υπό την προϋπόθεση της ικανοποίησής τους.

Συγκεκριμένα, η πρόταση για την διάρθρωση της εκθεσιακής αφήγησης σε δύο βασικούς εκθεσιακούς «πόλους», δηλαδή την επισκόπηση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού με τον άνθρωπο και τα επιτεύγματά του στο επίκεντρο αφ΄ ενός και την ανάπτυξη των εκθέσεων «γραμμικά» κατά συλλογές αφ΄ ετέρου, όπως ισχύει και σήμερα, θεωρούμενη ωστόσο πλέον μία παρωχημένη αντίληψη προκάλεσαν τις περισσότερες συζητήσεις και αντιρρήσεις.

Ιδιαιτέρως επισημάνθηκε εξάλλου, η «ασάφεια», όπως θεωρήθηκε, της διάρθρωσης των επιμέρους ενοτήτων στην έκθεση αλλά και η απουσία καταλόγου –ενδεικτικού έστω- των αρχαιοτήτων, που πρόκειται να εκτεθούν.

Σύμφωνα με την πρόταση πάντως ως αυτόνομες εκθεσιακές ενότητες θα παρουσιαστούν η Αιγυπτιακή Συλλογή και η Συλλογή Κυπριακών Αρχαιοτήτων ενώ μία ξεχωριστή εκθεσιακή ενότητα θα αφορά στην ιστορία του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και στην ιστορική βαρύτητα του κτηρίου-μνημείου.

Η κεντρική ιδέα

Ως κεντρική ιδέα της έκθεσης, όπως αναφέρεται στην πρόταση, που κατατέθηκε στο Συμβούλιο Μουσείων «Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο θα προβάλλει και θα αναδείξει μέσα από την ποικιλομορφία της ανθρώπινης εμπειρίας και δραστηριότητας την γένεση, διαμόρφωση και εξέλιξη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, τους προϊστορικούς πολιτισμούς που γεννήθηκαν και άνθισαν στον ελλαδικό χώρο, ενώ παράλληλα θα αναδειχθεί η αλληλεπίδραση με γειτονικούς πολιτισμούς, αλλά και η ανασυνθετική δύναμη της αρχαίας ελληνικής τέχνης».

Όσον αφορά το όραμά του εξάλλου, συνοψίσθηκε σε ένα πλαίσιο που περιλαμβάνει: Το ΕΑΜ ως «Κιβωτό της εθνικής παιδείας» για να προβάλλει ως κτήριο, εκθέματα και ανθρώπινες ιστορίες την ελληνική ταυτότητα στην διαχρονία της. Ως «Παντεχνείον» με την προοπτική ανάδειξής του σε καθοδηγητή και της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Επίσης να έχει εξωστρέφεια, να λειτουργεί και ως ερευνητικό κέντρο και να έχει μία δυναμική ματιά στο μέλλον.

Όλα αυτά βέβαια συνιστούν μία πρώτη κατάθεση και όπως είναι λογικό αναμένεται να επανεξεταστούν ώστε να περιληφθούν στην μουσειολογική προμελέτη, η οποία θα ακολουθήσει ενώ αλλαγές και τροποποιήσεις αναμένονται σε κάθε στάδιο. Είναι γεγονός άλλωστε, ότι το εγχείρημα είναι τεράστιο και οι όποιες δυσκολίες αναμενόμενες.

Να σημειωθεί, ότι η πρόταση που συζητήθηκε στο Συμβούλιο Μουσείων συντάχθηκε από ομάδα εργασίας υπό την διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, δρα Άννα Καραπαναγιώτου.

Διαβάστε επίσης: 

Τι να δω στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης – Γράφει ο αρχαιολόγος δρ Παύλος Τριανταφυλλίδης

Θοδωρής Τσομίδης: Πώς «Η Γέννα» ανασύρει την παράδοση Κάφκα

Οι «Αντι-γόνοι» της Κάλλιας Θεοδοσιάδη για δύο μοναδικές παραστάσεις στο Θέατρο Τόπος Αλλού