Επιστροφή στα πάτρια – Αρχαία προτομή παραδόθηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Μια μαρμάρινη κεφαλή της Ρωμαϊκής εποχής, που επιστράφηκε από το Αρχαιολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου του Μύνστερ της Γερμανίας παρέλαβε το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, καθώς οι έρευνες έδειξαν, ότι προέρχεται από νεκροταφείο της πόλης ή την ευρύτερη περιοχή της.

Συγκεκριμένα πρόκειται για την κεφαλή ενός γενειοφόρου άνδρα που συνδυάζει την χαρακτηριστική κόμμωση των χρόνων του αυτοκράτορα Τραϊανού (98-117 μ.Χ.) με την οψιμότερη επίπεδη απόδοση της γενειάδας. Το έργο, που χρονολογείται, γύρω στα 150 μ.Χ. και αποτελούσε τμήμα ταφικού αναγλύφου εκτίθεται πλέον μόνιμα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, πλάι σε ανάλογα πορτρέτα.

Η εικονιστική κεφαλή είναι το δεύτερο αρχαίο αντικείμενο, που επιστρέφεται στην Ελλάδα από το Μύνστερ, μετά τον επαναπατρισμό, το 2019 του σκύφου, που είχε δοθεί ως δώρο στον Σπύρο Λούη. Σήμερα ο σκύφος εκτίθεται, όπως είναι γνωστό στο Μουσείο Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αρχαία Ολυμπία.

«Ο επαναπατρισμός αρχαιοτήτων που ανήκουν στην Ελλάδα αλλά βρίσκονται σήμερα στο εξωτερικό αποτελεί ζήτημα εθνικής σημασίας και υψηλής πολιτικής προτεραιότητας», δήλωσε σχετικά η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, παρουσία της οποίας πραγματοποιήθηκε η τελετή παραλαβής του αρχαίου.

Προσθέτοντας, πως η διεθνής συνεργασία και οι συνέργειες, μέσω διμερών και πολυμερών συμφωνιών για τον σκοπό αυτόν υποστηρίζονται και επιδιώκονται πάντα από το υπουργείο Πολιτισμού, παρ΄ότι φυσικά κάθε περίπτωση επαναπατρισμού είναι μοναδική.

Εθελούσια παράδοση

Πώς έφθασε όμως στην Ελλάδα η προτομή; Κατ΄αρχάς να επισημανθεί, ότι ήταν το Μουσείο του Πανεπιστημίου του Μύνστερ, που αυτοβούλως αποφάσισε να επιστρέψει την κεφαλή στην Ελλάδα.

« Όταν διαπιστώθηκε ότι η προέλευσή της και η πορεία της, πριν από το 1989 -χρονιά κατά την οποία εντάχθηκε στη συλλογή του Μουσείου, ως δωρεά Γερμανών πολιτών- ήταν ασαφής και ύποπτη», διευκρίνισε η υπουργός.

«Οι Γερμανοί συνάδελφοι μας αρχαιολόγοι έλαβαν την πρωτοβουλία να διερευνήσουν σε βάθος την ακριβή προέλευσή της και μέσω σύγχρονων φυσικοχημικών αναλύσεων κατόρθωσαν να διαπιστώσουν και να επιβεβαιώσουν. ότι το μάρμαρο, πάνω στο οποίο λαξεύθηκε το γλυπτό., προέρχεται από τα λατομεία της Θάσου, γεγονός που ενίσχυσε την πεποίθησή τους σχετικά με την ελληνική του καταγωγή».

Η επιστροφή της έτσι στην Ελλάδα είναι μια χειρονομία, που «υπογραμμίζει, με εμφατικό τρόπο, τη σπουδαιότητα της ειλικρινούς συνεργασίας ανάμεσα σε μουσεία, επιστημονικά ιδρύματα και κρατικές Υπηρεσίες, στον κοινό αγώνα για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών», όπως πρόσθεσε η κυρία Μενδώνη.

Στάση ευθύνης

Παρών στην τελετή και ο πρύτανης του Πανεπιστημίου του Μύνστερ Johannes Wessels, ο οποίος συνόδευσε το επαναπατριζόμενο αρχαίο. «Ελπίζω τη δική σας ευαισθησία και τη δική σας υπευθυνότητα, να επιδείξουν και άλλα Πανεπιστήμια και άλλα Ιδρύματα κι άλλες κυβερνήσεις», όπως ανέφερε η κυρία Μενδώνη στην ομιλία της, επισημαίνοντας ακόμη, ότι «η επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες και τους λαούς που τα γέννησαν και τα δημιούργησαν, είναι στάση ευθύνης και ηθικής».

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν επίσης ο διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου του Πανεπιστημίου του Μύνστερ Achim Lichtenberger, καθώς και οι επιμελητές του H.-Helge Nieswandt και Torben Schreiber, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης, η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου, η γενική διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, Αναστασία Γκαδόλου και άλλοι.