Επετειακή έκθεση νομίσματος της Alpha Bank αφιερωμένη στον Γιάννη Κωστόπουλο

Μυθικά και ιστορικά πρόσωπα, στιγμές από την Ελληνική και Ρωμαϊκή αρχαιότητα ως και τη Βυζαντινή εποχή. Αλλά και εικόνες από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, το ζωικό και φυτικό βασίλειο.  Όλα αυτά πάνω στον μικρό, μεταλλικό δίσκο ενός νομίσματος.

Μια ιστορία που διαβάζεται αλλιώς, αν και είναι τόσο αποκαλυπτική όσο και εκείνη στα βιβλία. Γιατί το νόμισμα είναι κι αυτό ένα διαφορετικό βιβλίο για όσους σκύβουν να το διαβάσουν, πόσο μάλλον, όταν πρόκειται για τα 11.000 νομίσματα της Συλλογής της Alpha Bank. Μία από τις μεγαλύτερες νομισματικές συλλογές διεθνώς με τεράστια φήμη, που φέτος, καθώς συμπληρώνονται 50 χρόνια από την έναρξη της δημιουργίας της παρουσιάζεται σε μία επετειακή έκθεση στο Μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή.

Αφιερωμένη στη μνήμη του εμπνευστή και δημιουργού της Γιάννη Σ. Κωστόπουλου, του διορατικού, πρωτοπόρου και δεινού οικονομικού παράγοντα, με την ευρεία μόρφωση και καλλιέργεια παράλληλα, που η αγάπη του για το νόμισμα οδήγησε σ΄ αυτό το θαυμαστό αποτέλεσμα, η μεγάλη αναδρομική έκθεση έχει τίτλο «Η άλλη όψη του νομίσματος» και θα εγκαινιαστεί στις  3 Μαΐου. Σ΄ αυτήν θα παρουσιαστούν 150 νομίσματα της συλλογής, ορισμένα από τα οποία εξαιρετικά σπάνια. Ο στόχος όμως είναι ένας: Να καταδειχθεί αυτή η «άλλη όψη», που καθιστά το νόμισμα μέσο επικοινωνίας και διάδοσης μηνυμάτων, που το μετατρέπει σε «φωτογραφία» της στιγμής αλλά και σε
εξαιρετικό έργο τέχνης.

Ο επισκέπτης της έκθεσης, την οποία επιμελείται η νομισματολόγος δρ Δήμητρα Τσαγκάρη, επιμελήτρια της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank, θα έχει έτσι τη δυνατότητα να παρατηρήσει το νόμισμα, όχι ως ένα απλό χρηστικό μέσο, αλλά ως ένα βιβλίο ιστορίας και ως αντικείμενο τέχνης της εποχής που τέθηκε σε κυκλοφορία.

Το δεκάδραχμο της Αθήνας 

Ανάμεσα στα νομίσματα με ιδιαίτερη ιστορία βρίσκεται το αργυρό δεκάδραχμο της πόλεως των Αθηνών του 465 π.Χ. με την Αθηνά και την γλαύκα, το ακριβότερο της συλλογής, αφού είχε αγοραστεί από τον ίδιο τον Γιάννη Κωστόπουλο σε δημοπρασία για 230.000 ευρώ, το 2005. Ένα νόμισμα, που μπορεί να μην είναι εξαιρετικά σπάνιο, καθώς υπάρχουν περί τα 30- 40 στον κόσμο, συνδέεται όμως με μια εξαιρετική εποχή της αθηναϊκής δημοκρατίας. Γιατί ήταν η πρώτη και μοναδική φορά, που η Αθήνα έκοψε τόσο μεγάλο νόμισμα, το οποίο μοιάζει με μετάλλιο σε μέγεθος. Είναι μόλις το δεύτερο εξάλλου που διαθέτει η Ελλάδα, με ένα ακόμη να βρίσκεται στο Νομισματικό Μουσείο.

Και είναι σημαντικό άλλωστε ότι στα 50 χρόνια ύπαρξης της Συλλογής έχουν επαναπατριστεί 3.600 αρχαία νομίσματα.

Τα σπάνια νομίσματα

Περίφημος είναι φυσικά και ο χρυσός στατήρας του Κροίσου της Λυδίας (561 – 546 π.Χ.), ένα πολύ μικρό σε μέγεθος νόμισμα, που φέρει εγχάρακτα τα κεφάλια ενός λιονταριού και ενός βοδιού. Σπάνιο είναι και το τετράδραχμο του Κλεομένη της Σπάρτης , καθώς υπάρχουν μόνον δέκα γνωστά στον κόσμο. Τα δεκάδραχμα των Συρακουσών (περί το 400 π.Χ.) θεωρούνται από τα πολυτιμότερα νομίσματα της συλλογής, καθώς έχουν διασώσει στη μικρή επιφάνειά τους τα ονόματα των χαρακτών: του Ευαίνετου και του Κίμωνα ενώ εξαιρετική είναι και η παράσταση της νύμφης Αρέθουσας που περιτριγυρίζεται από δελφίνια.

Το τετράδραχμο της Σικελικής Νάξου εξάλλου με τον Διόνυσο (5^ος π.Χ. αιώνας), χαρακτηρίζεται και από την τολμηρή παράσταση Σάτυρου στην πίσω όψη, που πίνει κρασί γυμνός και καθισμένος οκλαδόν. Ακόμη, ο στατήρας του Κοινού των Αρκάδων (365 π.Χ.) υπενθυμίζει τη μία και μοναδική φορά, που οι Αρκάδες επέτρεψαν στην Ήλιδα να οργανώσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Να σημειωθεί όμως και το νόμισμα ιδιαίτερης σημασίας για την ίδια την Τράπεζα, ο αργυρός στατήρας της Αίγινας (αρχές 6^ου πΧ. αιώνα), που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το εταιρικό της σήμα, με επιλογή Κωστόπουλου.

Η ανάδειξη του αρχαίου κόσμου

Πρωταρχικός στόχος της Συλλογής  είναι η ανάδειξη της έκτασης, της διάδοσης και τη επιρροής του ελληνικού πολιτισμού στον αρχαίο κόσμο. Έτσι εκτός από τις πλούσιες νομισματοκοπίες  πόλεων, βασιλέων, πολιτειακών ενώσεων και εθνών του καθαρά ελληνικού χώρου περιλαμβάνει και νομίσματα άλλων αρχαίων πολιτισμών, όπως για παράδειγμα κελτικών φύλων. Πολύ ενδιαφέροντα φυσικά είναι και τα νομίσματα των περιοχών της Βακτρίας και της Ινδίας, όπου βάδισε ο Μέγας Αλέξανδρος.

Τα χρονικά όριά της εκτείνονται από τα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ. με την εφεύρεση του νομίσματος, έως τον 3ο μ.Χ. αιώνα και το τέλος της νομισματικής παραγωγής των πόλεων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Περιλαμβάνονται ωστόσο  και ρωμαϊκά και βυζαντινά νομίσματα με τη συλλογή διαρκώς να εμπλουτίζεται. Τέλος περιλαμβάνεται και  μεγάλος αριθμός κερμάτων, όπως και πλήρης σειρά τραπεζογραμματίων του νεώτερου ελληνικού κράτους, τα οποία εκτίθενται στο Μουσείο Χαρτονομισμάτων Ιονικής Τραπέζης στην Κέρκυρα.

Το Χρονολόγιο της Συλλογής

Πολύ ενδιαφέρον έτσι, θα είναι στην έκθεση –σε μία ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα- το Χρονολόγιο της Νομισματικής Συλλογής της Τράπεζας με τα κύρια ορόσημα από την πορεία της δημιουργίας της, μέσα από επιλεγμένα έγγραφα και φωτογραφίες που σφράγισαν την εξέλιξή της.

Παράλληλα, η ύπαρξη εκπαιδευτικού χώρου για τους μικρούς επισκέπτες, θα δώσει την ευκαιρία παρουσίασης ψηφιακών παιχνιδιών, που σχετίζονται με το νόμισμα, καθώς και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε μορφή «μουσειοβαλίτσας» της Νομισματικής Συλλογής. Είναι το πρόγραμμα άλλωστε, που ταξιδεύει στα σχολεία της Ελλάδας και στα ελληνικά σχολεία του εξωτερικού, διαδίδοντας έτσι την πλούσια ιστορία του νομίσματος και καθιστώντας την προσβάσιμη σε παιδιά ακόμη και των πιο απομακρυσμένων περιοχών. Και είναι σημαντικό, ότι από το 2019 ως σήμερα έχουν εκπαιδευτεί στα προγράμματα αυτά, που φέρουν την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων περισσότεροι από 22.000 μαθητές.

Σημαντικό όμως, είναι και το μήνυμα συμπερίληψης που στέλνει η Alpha Bank μέσα από την Έκθεση, καθώς παρέχει ισότιμη πρόσβαση στον πολιτισμό για όλους. Έτσι, η έκθεση «Η άλλη όψη του νομίσματος» θα είναι πλήρως προσβάσιμη σε άτομα με προβλήματα όρασης και κινητικές αναπηρίες.

Info:

Μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή: Ερατοσθένους 13, Αθήνα

Έκθεση: «Η άλλη όψη του Νομίσματος»

Διάρκεια: 3 Μαΐου – 23 Ιουλίου

Διαβάστε επίσης:

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας: Μια επι-στροφή στο ανθρώπινο σώμα με διεθνή απήχηση

Μεσσαρά, Άγιος Νικόλαος, Αρχάνες: Τα νέα μουσεία της Κρήτης