Ένας Έλληνας ταράζει τα νερά των δημοπρασιών πουλώντας αντικείμενα του Χίτλερ

Σ’ έναν Έλληνα, τον Μπιλ Παναγόπουλο ανήκει ο οίκος δημοπρασιών Alexander Historical Auctions, που με έδρα το Μέριλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών πούλησε προ ημερών ένα χρυσό ρολόι του Χίτλερ για 1,1 εκατομμύρια δολάρια.

Πολύ μεγάλο ποσό -αν και μικρότερο των 2 έως 4 εκατομμυρίων που ήταν η αρχική εκτίμηση- για ένα προσωπικό αντικείμενο του μεγαλύτερου σφαγέα της ανθρωπότητας, χωρίς αμφιβολία. Οι αντιδράσεις ήταν μεγάλες ως εκ τούτου, κυρίως από εβραϊκές οργανώσεις, που χαρακτήρισαν τη δημοπρασία ως «αποτρόπαια» ζητώντας τη μη πραγματοποίησή της, κάτι που προφανώς δεν συνέβη. Άγνωστος ωστόσο είναι ο αγοραστής, καθώς ο Μπιλ Παναγόπουλος αρνήθηκε να τον κατονομάσει, διευκρινίζοντας παρ’ όλα αυτά, ότι πρόκειται για Εβραίο από την Ευρώπη. Στη συγκεκριμένη δημοπρασία εξάλλου, πωλήθηκαν και άλλα αντικείμενα, που έχουν σχέση με τους Ναζί, όπως ένας χρυσός αετός, που φέρεται να βρισκόταν στην κρεβατοκάμαρα του Χίτλερ, σκίτσα και πίνακές του αλλά και ένα φόρεμα που θεωρείται, ότι ανήκε στην Εύα Μπράουν.

Στο Τσέζαπικ Σίτι, μια μικρή πόλη με πολλά σπίτια του 19ου αιώνα, χαρακτηριστικής αρχιτεκτονικής της περιοχής βρίσκεται ο οίκος Alexander Historical Auctions, ο οποίος ιδρύθηκε το 1993. Έχει μία θυγατρική την Alexander Autographs και στεγάζεται μάλιστα σε ένα από αυτά τα παραδοσιακά σπίτια. Αντικείμενό τους είναι η πώληση «ιστορικών στρατιωτικών αντικειμένων, αυτόγραφων, χειρογράφων και άλλων», όπως διευκρινίζεται στον ιστότοπο του οίκου. Όσον αφορά το ρολόι που δημοπρατήθηκε ο οίκος παρείχε τη διαβεβαίωση, ότι εξετάσθηκε από τους πιο έμπειρους και σεβαστούς ωρολογοποιούς και στρατιωτικούς ιστορικούς στον κόσμο, οι οποίοι κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι είναι αυθεντικό και ότι πράγματι ανήκε στον Αδόλφο Χίτλερ.

Το ρολόι

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται αυτό το ρολόι χειρός κατασκευάσθηκε από τον διάσημο αυστριακό ωρολογοποιό Αντρέας Χούμπερ με καταστήματα και στο Βερολίνο και δωρίθηκε στον Χίτλερ για τα 44ά γενέθλιά του στις 20 Απριλίου 1933. Κι αυτό, γιατί φέρει δύο ημερομηνίες: 20 Απριλίου 1889 (τα γενέθλια) και 30 Ιανουαρίου 1933, που ήταν η ημέρα που έγινε καγκελάριος της Γερμανίας. Στην πίσω πλευρά του το ρολόι φέρει επίσης τα γράμματα «AH», μία σβάστικα και το έμβλημα ναζιστικού αετού.

Πώς όμως από το «χέρι» του Χίτλερ, πριν από ένα αιώνα περίπου βρέθηκε στο Μέριλαντ; Σύμφωνα με τον οίκο Alexander Historical Auctions, το είχε πάρει από το εξοχικό του Χίτλερ στη Βαυαρία ένας γάλλος στρατιώτης, όταν ο συμμαχικός στρατός έφθασε εκεί. Όσο για την ωρολογοποιία Andreas Huber εξάλλου, που ειδικευόταν επίσης σε χρονόμετρα και όργανα μέτρησης για αγώνες αυτοκινήτων, καθώς και πολύπλοκα όργανα μέτρησης για διεθνείς αποστολές είχε αναλάβει το 1936 τη χρονομέτρηση των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.

Δεν είναι η πρώτη φορά ωστόσο, που ο οίκος δημοπρασιών διαθέτει προς πώληση αντικείμενα που σχετίζονται με τους Ναζί -ιστορικά αντικείμενα πάντα- γεγονός, που έχει οδηγήσει και στο παρελθόν σε διαμαρτυρίες. Στην προκειμένη περίπτωση 34 Εβραίοι, επικεφαλής οργανώσεων απέστειλαν στον Μπιλ Παναγόπουλο οίκου ανοιχτή επιστολή, την οποία έχει συντάξει ο ραβίνος Μεναχέμ Μαργκολίν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εβραϊκής Ένωσης και στην οποία αναφέρεται μεταξύ άλλων: «Αν και είναι προφανές ότι τα μαθήματα της ιστορίας πρέπει να διδάσκονται – και τα νόμιμα αντικείμενα των Ναζί να ανήκουν σε μουσεία ή χώρους ανώτατης εκπαίδευσης – τα αντικείμενα που πωλείτε σαφώς δεν το κάνουν. Το γεγονός ότι πωλούνται στον πλειοδότη, στην ελεύθερη αγορά είναι ένα κατηγορητήριο για την κοινωνία μας, μια κοινωνία στην οποία η μνήμη, η δυστυχία και ο πόνος των άλλων παρακάμπτονται για το οικονομικό κέρδος».

Καταγωγή από τα Καλάβρυτα

Για τον Μπιλ Παναγόπουλο ωστόσο οι θέσεις των εβραϊκών οργανώσεων είναι απογοητευτικές, όπως δήλωσε στην Washington Post. «Πολλοί άνθρωποι δωρίζουν τέτοια αντικείμενα σε μουσεία και ιδρύματα, όπως έχουμε κάνει εμείς», είπε. «Άλλοι γιατί χρειάζονται τα χρήματα, άλλοι γιατί απλώς επιλέγουν να τα πουλήσουν. Αυτό δεν εξαρτάται από εμάς. Άλλωστε οι περισσότερες από τις πωλήσεις του οίκου μας δεν έχουν καμία σχέση με τους Ναζί».

Είναι σημαντικό εξάλλου να ειπωθεί, ότι σύμφωνα με ξένα δημοσιεύματα, μέλη και της ίδιας της οικογένειας του Παναγόπουλου είχαν εκτελεσθεί από Ναζί στρατιώτες το 1943 στο ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, από όπου προφανώς έλκει την καταγωγή του. Σήμερα όμως, όπως είπε στην εφημερίδα, τόσο ο ίδιος όσο και η οικογένειά του έχουν δεχτεί απειλές θανάτου με αφορμή αυτή τη δημοπρασία.

«Αυτό που πουλάμε είναι ποινικά στοιχεία, όσο ασήμαντα κι αν είναι», δήλωσε εξάλλου στο Εβραϊκό Τηλεγραφικό Πρακτορείο (JTA). «Είναι μία απτή απόδειξη, ότι ο Χίτλερ και οι Ναζί υπήρξαν και ότι επίσης δίωξαν και σκότωσαν δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους». Όσο για τους αγοραστές αυτών των αντικειμένων, όπως είχε πει παλαιότερα στην Daily Beast πρόκειται «συχνά για Εβραίους, που εκπροσωπούν εβραϊκές οργανώσεις ή είναι οι ίδιοι συλλέκτες, που σκοπεύουν να ανοίξουν τα δικά τους μουσεία». Σε κάθε περίπτωση δηλαδή, αποκλείει την πιθανότητα να πρόκειται για νεοναζί, αφού τους θεωρεί «πολύ φτωχούς και πολύ ανόητους για να εκτιμήσουν οποιοδήποτε είδος ιστορικού υλικού».

Σπάνια τεκμήρια

Να σημειωθεί, ότι η εταιρεία του Μπιλ Παναγόπουλου έχει πωλήσει ικανό αριθμό τέτοιων αντικειμένων. Ανάμεσά τους τα ημερολόγια του διαβόητου Γιόζεφ Μένγκελε, ο οποίος είχε διεξάγει σαδιστικά «ιατρικά» πειράματα στα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου. Πωλήθηκαν ωστόσο, όπως είχε πει ο ίδιος ο Παναγόπουλος σε έναν εβραίο απόγονο των επιζώντων του Ολοκαυτώματος, αν και αυτό δεν ήταν αρκετό για να αποσοβήσει την κριτική εναντίον του. Η θέση του όμως είναι, πως «Αν σταματήσετε να πουλάτε έγγραφα του Ολοκαυτώματος ή έγγραφα από άλλες φρικτές περιόδους της ιστορίας, θα εξαφανιστεί».

Παλαιότερα εξάλλου είχε πωλήσει ένα ορειχάλκινο σετ γραφείου, ιδιοκτησίας του Αδόλφου Χίτλερ, που πιστεύεται ότι χρησιμοποιήθηκε κατά την υπογραφή του Συμφώνου του Μονάχου του 1938. Πρόκειται για το γνωστό Σύμφωνο, που είχαν υπογράψει οι Τσάμπερλεν και Νταλαντιέ (πρωθυπουργοί της Βρετανίας και της Γαλλίας αντίστοιχα) με τους Χίτλερ και Μουσολίνι, στο οποίο οι δύο πρώτοι συμφωνούσαν για την προσάρτηση της Σουδητίας (τμήμα της Τσεχοσλοβακίας) στο Γ΄ Ράιχ. Μια προσπάθεια κατευνασμού της Δύσης απέναντι στη ναζιστική επιθετικότητα, χωρίς αποτέλεσμα ως γνωστόν.

Το σετ ανήκε σε έναν υπολοχαγό του αμερικανικού στρατού, που διοικούσε το 1945 ένα μικρό απόσπασμα στα πρώην γραφεία του Χίτλερ στο Μόναχο. Φεύγοντας το ζήτησε ως αναμνηστικό και το …ταχυδρόμησε στο σπίτι του στο Χιούστον. Η αυθεντικότητά του μάλιστα επιβεβαιώθηκε από τα πλάνα ειδήσεων της εποχής, που δείχνουν να γίνεται η υπογραφή της συμφωνίας επάνω του.

Το κοριτσάκι της φωτογραφίας

Ακόμη και μια ιδιαίτερη φωτογραφία έχει πωλήσει εξάλλου η Alexander Historical Auctions, μια φωτογραφία με την υπογραφή του Χίτλερ, που απεικονίζεται να κρατά αγκαλιά ένα κοριτσάκι στο καταφύγιό του, σε μία πλαγιά των βαυαρικών Άλπεων. «Η αγαπητή και [ευγενική;] Ρόζα Νίναου, Αδόλφος Χίτλερ Μόναχο, 16η Ιουνίου 1933», λέει η γραφή του Χίτλερ, με μπλε γράμματα.

Επρόκειτο για τη Ρόζα Μπερνίλ Νίναου, πέντε ή έξι χρονών τότε, που είχε μία εβραία γιαγιά. Κάτι που ο Χίτλερ γνώριζε αλλά επέλεξε να αγνοήσει. Το σίγουρο είναι, ότι η φωτογραφία χρησιμοποιήθηκε από τους Ναζί ως προπαγάνδα με σκοπό να παρουσιασθεί ο Χίτλερ ως ηγέτης, που αγαπούσε τα παιδιά. Είχαν κοινά γενέθλια στις 20 Απριλίου και η εικόνα περιλαμβάνει εννέα λουλούδια εντελβάις και ένα τετράφυλλο τριφύλλι, που προφανώς τοποθετήθηκαν στη φωτογραφία. Το κοριτσάκι πάντως πέθανε το 1943 από πολιομυελίτιδα.

Ενδιαφέρον τέλος είχε και ένα βιβλίο όπου είχαν καταγραφεί οι προσωπικές δαπάνες του Χίτλερ από την άνοιξη του 1944 έως τις 16 Απριλίου 1945. Ανάμεσά τους εμφανίζεται μία καταχώρηση που δείχνει, ότι ο Χίτλερ ξόδεψε περισσότερα από 14 εκατομμύρια μάρκα για να αποκτήσει τέχνη, που θα στεγαζόταν σε ένα μελλοντικό μουσείο, αφιερωμένο στον ίδιο. Ενώ μία άλλη καταχώρηση ενός εκατομμυρίου μάρκων ήταν η αμοιβή μιας πληροφοριοδότη, της Έλεν Σβάρτσελ η οποία είχε καταδώσει τον πολιτικό εχθρό του Χίτλερ τον Καρλ Φρίντριχ Γκέρντελερ, ο οποίος και εκτελέστηκε.

«Η κακή ιστορία είναι εξίσου έγκυρη με την καλή ιστορία», όπως έχει πει άλλωστε ο Μπιλ Παναγόπουλος.

Διαβάστε επίσης:

Όλγα Χωμενίδου: «Επέλεξα να ζήσω» – Μια εκ βαθέων εξομολόγηση