Η μαρμάρινη μορφή ενός αγένειου άνδρα με πλούσια κόμη, την οποία επιστέφει ένα στεφάνι από φύλλα δάφνης  ήταν το εντυπωσιακό εύρημα της αρχαιολογικής ομάδας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στους Φιλίππους κατά την τελευταία ανασκαφική περίοδο. Πρόκειται για την κεφαλή αγάλματος του θεού Απόλλωνα, όπως προκύπτει από τη μελέτη του, με χρονολόγηση τον 2ο ή τις αρχές του 3ου μ.Χ. αιώνα. Θεωρείται μάλιστα ότι κοσμούσε μία κρήνη, η οποία ανασκάπεται  από  το 2022.

Η κεφαλή αγάλματος τη στιγμή της εύρεσης

Στο ίδιο σημείο είχε έρθει στο φως άγαλμα Ηρακλή, επίσης αγένειο και με νεανικό σώμα. Είναι δηλαδή ένα σύνολο που αποτελεί τμήμα του πλούσιου διακόσμου της κρήνης, η οποία  είχε μια μακρά διάρκεια μέσα στο χρόνο, καθώς υπήρχε και εξελισσόταν, λαμβάνοντας την τελική μορφή της κατά τον 8ο έως τον 9ο αιώνα. Σύμφωνα με την ανασκαφική ομάδα εξάλλου, οι πηγές αλλά και τα αρχαιολογικά δεδομένα από την  Κωνσταντινούπολη πληροφορούν, ότι αγάλματα της Κλασικής και Ρωμαϊκής περιόδου κοσμούσαν κτήρια και χώρους δημόσιας χρήσης έως την ύστερη βυζαντινή περίοδο.

Η ανασκαφική έρευνα στους Φιλίππους πραγματοποιείται  υπό την διεύθυνση της καθηγήτριας  Βυζαντινής Αρχαιολογίας Ναταλίας Πούλου και με άμεσους συνεργάτες, τον επίκουρο καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας Αναστάσιο Τάντση καθώς και τον ομότιμο καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας Αριστοτέλη Μέντζο.

Η κεφαλή αγάλματος τη στιγμή της εύρεσης

Ο μαρμαροστρωμένος δρόμος

Η τελευταία ανασκαφή στην αρχαία πόλη συνεχίστηκε ανατολικά της νότιας κύριας οδού (decumanus) στο σημείο που συναντά τον βόρειο άξονα της πόλης (τη λεγόμενη «Εγνατία»). Αποκαλύφθηκε η συνέχεια του μαρμαροστρωμένου δρόμου, στην επιφάνεια του όπου εντοπίστηκε νόμισμα (χάλκινος φόλλις) του αυτοκράτορα Λέοντος Στ’ (886-912), στοιχείο που βοηθά να προσδιοριστεί η διάρκεια χρήσης του δρόμου.

Η κεφαλή αγάλματος τη στιγμή της εύρεσης και η ανασκαφική ομάδα

Στο σημείο σύγκλισης των δύο οδών, όπου  φαίνεται να διαμορφώνεται μία διεύρυνση (πλατεία) κυριαρχεί ένα πλούσια διακοσμημένο οικοδόμημα, το οποίο διαπιστώθηκε ότι είναι η προαναφερόμενη κρήνη. Η συνέχεια της  ανασκαφής μάλιστα επιβεβαιώνουν την άποψη αυτή και βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του σχήματος και της λειτουργίας της.

Όσον αφορά την αποκάλυψη των αγαλμάτων, τα συγκεκριμένα ευρήματα  ενισχύουν την υπόθεση που είχε διατυπωθεί από το 2022 σχετικά με τον τρόπο διακόσμησης των δημόσιων χώρων στις σημαντικές πόλεις της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μεταξύ των οποίων και οι Φίλιπποι.

Η περιοχή ανασκαφής της περιόδου 2023: η νότια κύρια οδός (decumanus) και η πλατεία

Στην ανασκαφή έλαβαν επίσης μέρος δεκαπέντε  φοιτητές του ενώ η  έρευνα, που θα συνεχιστεί και φέτος χρηματοδοτήθηκε από τον τακτικό προϋπολογισμό και την Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ. Η ανασκαφή θα συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά.

Διαβάστε επίσης

Ο Οδυσσέας, τα «Ποσειδώνια» και έκθεση σύγχρονης τέχνης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά