Εμπορεύματα από όλη τη Μεσόγειο στα αρχαία ναυάγια της Κάσου

Δέκα ναυάγια και άλλα ευρήματα που χρονολογούνται από την Προϊστορική εποχή (3000 π.Χ.), την Κλασική περίοδο, τα Ελληνιστικά και τα Ρωμαϊκά χρόνια ως το Βυζάντιο, τον Μεσαίωνα και την οθωμανική περίοδο εντόπισε η πολυετής αρχαιολογική έρευνα στη θαλάσσια περιοχή της Κάσου, δείχνοντας για μια ακόμη φορά τους «δρόμους» που ακολουθούσαν τα πλοία στο πέρασμα των αιώνων.

Γιατί όπως αποδείχθηκε τα βυθισμένα πλοία μετέφεραν αποδείχθηκε εμπόρευμα από την Ισπανία, την Ιταλία, την Αφρική και τα παράλια της Μικράς Ασίας.

Η έρευνα μάλιστα, που ξεκίνησε από το 2019, από ομάδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού και πραγματοποίησε τέσσερεις ερευνητικές αποστολές αξιοποίησε αρχαιολογικά και ιστορικά τεκμήρια, πηγές, μαρτυρίες και αναφορές στο νησί της Κάσου, από την Ίλιάδα του Ομήρου ως τα νεότερα χρόνια.

Να σημειωθεί έτσι, ότι εντοπίστηκαν ως και κατάλοιπα ναυαγίου της νεότερης περιόδου, πιθανόν της εποχής του Β Παγκοσμίου Πολέμου, συγκεκριμένα ένα ξύλινο σκάφος με μεταλλικά στοιχεία, το μέγεθος του οποίου υπολογίζεται στα 25 ως 30 μέτρα.

Η ενδελεχής μελέτη του υλικού σε βάθη από -20μ. έως και -47μ. έφερε στο φως μοναδικά ευρήματα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται: ισπανικός αμφορέας τύπου Dressel 20 με σφράγισμα στη λαβή του που χρονολογείται μεταξύ 150-170 μ.Χ., αγγεία πόσης, φιάλες τύπου terra sigillata, οι οποίες ανήκουν στη ρωμαϊκή εποχή με Αφρικανική προέλευση, λίθινη άγκυρα της Αρχαϊκής περιόδου, καθώς και άλλα σημαντικά αρχαιολογικά τεκμήρια.

Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά η χαρτογράφηση και βαθυμετρία του υφάλου Κάσου-Καρπάθου και της περιοχής του Καρπαθολιμνιώνα, με τη χρήση ηχοβολιστικού μηχανήματος πλευρικής σάρωσης.

Διεπιστημονική ομάδα

Τα ευρήματα ήρθαν στο φως από μια διεπιστημονική ομάδα Ελλήνων και ξένων ερευνητών και καθηγητών, καταδυόμενων αρχαιολόγων, ιστορικών, αρχιτεκτόνων, τοπογράφων, συντηρητών, γεωλόγων, βιολόγων, εργατοτεχνιτών, μεταπτυχιακών φοιτητών, υποψήφιων διδακτόρων, μεταδιδακτορικών ερευνητών και άλλων ειδικών.

Όλα καταγράφηκαν και τεκμηριώθηκαν με σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους, ενώ πραγματοποιήθηκαν δειγματοληπτικές ανελκύσεις αρχαιολογικών αντικειμένων, η μελέτη των οποίων προσφέρει νέες πληροφορίες και αρχαιολογικά δεδομένα, πτυχές της ιστορίας της Κάσου αλλά και της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Μεσογείου.

Αξίζει να αναφερθεί εξάλλου, ότι η υποβρύχια έρευνα στην Κάσο αποτέλεσε το θέμα μίας πρωτότυπης κινηματογραφικής παραγωγής της AORI FILMS με τίτλο «Κατάδυση στην Ιστορία του Αιγαίου», διαθέσιμη σε ελληνική και αγγλική εκδοχή στο kasosproject.com.

Η ταινία έχει ήδη επιλεγεί για συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα κορυφαίων, διεθνών φεστιβάλ αρχαιολογικών ταινιών, μεταξύ των οποίων τα Τhe Archaeology Channel International Film Festival στην Αμερική και Firenze Archeofilm Festival στην Ευρώπη.

Επέκταση της έρευνας

Η αποτίμηση της συνολικής έρευνας, εμπλουτισμένη με πρωτότυπες μελέτες από ιστορικούς, αρχαιολόγους, συντηρητές και άλλους επιστήμονες θα αποτελέσουν το αντικείμενο ξενόγλωσσου συλλογικού τόμου που προγραμματίζεται να εκδοθεί στα τέλη του 2024 από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.

Τον Ιούνιο του 2024, προγραμματίζεται η επέκταση της έρευνας στη θαλάσσια περιοχή της Καρπάθου, η οποία αποτελεί ενιαίο γεωγραφικό σύνολο με την Κάσο.

Το ερευνητικό έργο (2019-2023) χρηματοδοτήθηκε από τον Δήμο Ηρωικής Νήσου Κάσου, την ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, την Κασιακή Αδελφότητα Αμερικής, την MaP Ltd, τις Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης ΑΕΕ, τον Carton Hoye, το Baltic Exchange Charitable Foundation, την ΤΕΚΑΛ ΑΕ, την REVOIL ΑΕΕΠ, την Trip Tailors ΟΕ αλλά και ιδιώτες.

Παράλληλα η έρευνα υποστηρίχτηκε από τον Δήμο Ηρωικής Νήσου Κάσου, τις εταιρείες Asso.subsea, HELLENiQ ENERGY, Blue Star Ferries, Apnea, MaP, Ελληνικά Καλώδια, Aquatec, Eurobrokers, αλλά και τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος & Κλιματικής Αλλαγής ΟΦΥΠΕΚΑ και το Ναυτικό Μουσείο Νορβηγίας (Norwegian Maritime Museum).

Διαβάστε επίσης:

Βυζαντινό Μουσείο: Συντηρήθηκαν τα χειρόγραφα του Διονυσίου Σολωμού

Δανάη Ανεσιάδου: Μια αλληγορική σκηνογραφία του κόσμου μέσα από την τέχνη

Κώστας Τσόκλης: Στο The Hellenic Centre με προσωπικό τόνο