Μνήμη / όπου κι αν σε άγγιξα πονάς! γράφει η Ευτυχία Αλεξανδροπούλου στο ποίημα Η πράξη. Συμπεριλαμβάνεται και αυτό στην τρίτη ποιητική συλλογή της με τίτλο Ζωή άνευ όρων (εκδόσεις Κάπα, 2023). Και αποτελεί τον πρώτο τόμο, όπως αναφέρεται στον υπότιτλο (τεχνηέντως) ως Τόπος πρώτος. Πολύ σύντομα θα κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία και ο δεύτερος.

Όπως και οι προηγούμενες δύο συλλογές αυτής της όψιμης ποιήτριας, η Ζωή άνευ όρων συγκεντρώνει αποστάγματα εξομολογητικά, και αυτο-ψυχαναλυτικά, ερωτικά. Όπου η Ευτυχία Αλεξανδροπούλου διαπραγματεύεται την απουσία, τη μνήμη, τον πόνο, αλλά και την ίαση, τη μεταμόρφωση, την εκπλήρωση.

Στο ίδιο ποίημα συνεχίζει:

Και σ’ έκανα ανάμνηση / ν’ αντέχω να σε έχω / Και σ’ έβαψα στα κόκκινα / απ’ το δικό της αίμα / Βαμμένη, ωραία / να στέκεσαι εκεί / όμως να μη ματώνεις!

Η παρατήρηση της ζωής

Η πρωτοτυπία της ποίησής της σχετίζεται με την ιατρική της ιδιότητα, το πρακτικό της πνεύμα, αλλά και τα χρόνια που αφιέρωσε στην ψυχανάλυση. Επενδύουν τα ποιήματά της με διεισδυτική παρατήρηση στην ανθρώπινη φύση, που εκφράζεται με πυκνή, δωρική φόρμα.

Εξού και ορισμένα από αυτά θυμίζουν τα δημοφιλή, παραδοσιακά, γιαπωνέζικα χαϊκού.  Όπως στο ποίημα με τίτλο Ψήλωσα για να με φτάσω: 

Αποτυχία μου! / Δεν σε πετώ / μα σε πατώ / Και τότε / με ψηλώνεις.

Ή στην Αδυναμία:

Αναμασώ / γιατί με δυσκολεύουν / οι τελείες. 

Με το καβαφικό παράδειγμα

Παράλληλα, η Ευτυχία Αλεξανδροπούλου σε αυτήν την αποστασιοποιημένη πλέον καταγραφή του βιωματικού υλικού της, μοιάζει να υιοθετεί το καβαφικό πνεύμα. Εκφράζει την ανάμνηση της οδύνης από τη θέση της κατασταλλαγμένης σοφίας. Αλλά και τη γεύση της ζωής, την εμπειρία της, με ορθολογισμό και διαύγεια. Τις νίκες και τις ήττες, τη χαρά και τη ματαίωση.

Ο πόνος με πόνος ξεπλένεται

Ο άφρων / λόγο μου εξεστόμισε ελαφρύ / «ο χρόνος απ’ τον πόνο σου, / αυτός θα σε γιατρέψει». / Ανόητα το πίστευε / μα ο λόγος του τη λύπη μου / μαλάκωνε λιγάκι / γιατί ήξερα! / Εγώ από τον πόνο μου / η λύτρωση θα ήμουν / Και δάκρυα νέα δεν θα ξόδευα / για τις παλιές μου λύπες. / Εύκολα δίνεις συμβουλές / σ’ αυτούς που υποφέρουν / μα δύσκολα είσαι καρτερικός / στον πιο δικό σου πόνο / Το μόνο το παρήγορο / μέσα σε όλα τούτα / είναι / πως για να αισθανθείς βαθιά / αυτό που σου συμβαίνει / με γνώση θα υποφέρεις / Αλλιώς θα ήταν μάταιος / όλος αυτός ο δρόμος / που μια ζωή διήνυσες / μέσα σε τόσο πόνο. 

Το λεξιλόγιο παραμένει απλό και καθημερινό, σχεδόν μπανάλ, χωρίς χρήση επιτηδευμένων εννοιών ή εντυπωσιακών, σύνθετων λέξεων. Ταυτόχρονα, αποδεικνύεται εξαιρετικά δημιουργική στον τρόπο που μεταχειρίζεται τη γλώσσα, με την τοποθέτηση των λέξεων έτσι ώστε να τους προσδίδει νέο νόημα.

Σωστή εγγραφή

Μην είναι! / Το στίγμα σου / εγγραφή / στο μητρώο πτώχευσης / Εκεί, / που η αποτυχία / μετάφραση έχει την ενοχή / κι όχι την τόλμη

Θεατρικότητα

Παρομοίως, όπως και ο κορυφαίος Αλεξανδρινός, η Ευτυχία Αλεξανδροπούλου διατηρεί ύφος ιδιαίτερα θεατρικό. Στήνει τα σκηνικά της και πολλές φορές ο αναγνώστης αισθάνεται ότι του απευθύνεται άμεσα. Ενώ άλλες στιγμές, στέκεται απέναντι στον εραστή, στον γονιό, στον εαυτό. Ενεργοποιεί σκωπτικό, ειρωνικό, ευφυή, χιουμοριστικό, αιχμηρό, ενίοτε και δεικτικό τόνο.

Στην Παρανόηση των πέντε:

Σ’ άρεσαν οι λέξεις / κι έπαιζες μαζί μου κρεμάλα / «Πέντε γράμματα» είπες / γελώντας παιδικά / Α Γ Α Π Η είπα / «Ναι, αυτό!» / Κι έγραψες / Χ Ρ Η Σ Η

Ενώ ο Φρόιντ σε όλο αυτό το επίπονο και απελευθερωτικό ταξίδι προσωπικής ψυχανάλυσης, παραμένει σταθερός συνοδοιπόρος και στο χάρτι.

Ιατρός!

Η Ευτυχία Αλεξανδροπούλου ανασύρει επώδυνες αναμνήσεις αλλά η δική της επαγγελματική πορεία υπήρξε αδιαπραγμάτευτα επιτυχημένη.

Στο ποίημα Ιατρός! γράφει:

Θύτες! / Και πάντα αναρωτιόμουν / γιατί να τους γιατρεύω; / Άραγε / αν Κάλλας ονομαζόμουνα / με άρια θα απαντούσα;

Σπούδασε ιατρική στην Αθήνα και ειδικεύτηκε στην δερματολογία. Κερδίζοντας την καλύτερη πελατεία της Αθήνας στο ιατρείο της στο Κολωνάκι, σήμερα ασχολείται εν πολλοίς και με την εκπαίδευση νεαρότερων συναδέλφων της.

Αυτό που γεφυρώνει και τις δύο κατευθύνσεις της, παραμένει ο ουμανισμός της. Η ποίησή της εστιάζει εμμονικά και επίπονα στην απροσδιοριστία της ανθρώπινης ψυχής. Ενώ στο ιατρείο της αντιμετωπίζει τον κάθε ασθενή της ως ανθρώπινη οντότητα και όχι ανά περίπτωση. Και έτσι προσπαθεί ίσως να συλλάβει την ουσία της ζωής φτάνοντας και στην Ζωή άνευ όρων. Γιατί «διδάσκω καλύτερα όσα έχω ανάγκη να μάθω».

Πληροφορίες

Ευτυχία Αλεξανδροπούλου

Ζωή άνευ όρων

Τόπος πρώτος

εκδόσεις Κάπα εκδοτική, 2023

Σελίδες 96