Ευχή στα ελληνικά σε βυζαντινό μοναστήρι στο Ισραήλ

«Ειρήνη η είσοδος και η έξοδος», μια φράση εμπνευσμένη από το Δευτερονόμιον της Βίβλου (28:6) βρέθηκε «γραμμένη» στα ελληνικά στα ερείπια ενός βυζαντινού μοναστηριού, που ήρθε στο φως στο Ισραήλ.

Η ελληνική επιγραφή στο μεγάλο και πολύχρωμο  ψηφιδωτό, που κοσμούσε το δάπεδο του κεντρικού χώρου του μοναστηριού αναφέρει μία από τις ευλογίες του Θεού προς τους ανθρώπους,  επισημαίνοντας, ότι κάθε πτυχή της ζωής τους θα ήταν ευλογημένη, όπου κι αν πήγαιναν, αν τον ακολουθούσαν και υπάκουαν στις εντολές του («Εὐλογημένος εἶ ἐν τῇ εἰσόδῳ σου, καὶ εὐλογημένος εἶ ἐν τῇ ἐξόδῳ σου»).

Το μοναστήρι, που χρονολογείται στον 5^ο – 6^ο αιώνα εντοπίσθηκε σε μια περιοχή, όπου γίνονται εργασίες από την Αρχή Γης του Ισραήλ για την δημιουργία μιας νέας συνοικίας  στα βόρεια της σύγχρονης πόλης Κιριάτ Γκατ, η οποία βρίσκεται περίπου 35 μίλια νότια του Τελ Αβίβ. «Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και πιο σημαντική τοποθεσία, που ανακαλύφθηκε στην περιοχή από την Ρωμαϊκή και την Βυζαντινή περίοδο», όπως αναφέρουν αρχαιολόγοι της Ισραηλινής Αρχής Αρχαιοτήτων στον Τύπο ενώ ειδικά για το ψηφιδωτό ο επικεφαλής συντήρησης Μαρκ Αβραχάμι δήλωσε, ότι είναι ένα από τα μοναδικότερα, που έχουν βρεθεί ποτέ στο Ισραήλ».  Ο ίδιος ανέφερε και τις δυσκολίες μεταφοράς του αρχαίου ψηφιδωτού, καθώς πρόκειται για μία πολύπλοκη διαδικασία, που απαιτεί μεγάλη δεξιότητα και ακρίβεια, διαβεβαιώνοντας όμως, ότι η επιχείρηση θα πραγματοποιηθεί σύντομα ώστε το εύρημα να μετακινηθεί στο εργαστήριο ψηφιδωτών της Αρχής Αρχαιοτήτων του Ισραήλ για συντήρηση πριν εκτεθεί στην πόλη.

Θρησκευτικό και κοινοτικό κέντρο

Σταυρούς, λιοντάρια, περιστέρια, αμφορείς, άνθη και διάφορα γεωμετρικά σχήματα  περιλαμβάνει όμως επίσης το ψηφιδωτό ενώ, όπως αποκαλύφθηκε, άλλα δέκα κτήρια τουλάχιστον, βρίσκονταν στην ίδια περιοχή συνθέτοντας προφανώς έναν οικισμό. Το μοναστήρι μάλιστα σύμφωνα με την Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων βρισκόταν στην  στρατηγική θέση μιας κεντρικής οδικής διασταύρωσης, που συνέδεε την ορεινή περιοχή με την παράκτια πεδιάδα εξυπηρετώντας  έτσι, την μετακίνηση των ανθρώπων από τα βουνά  στον κάμπο.

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους το μοναστήρι λειτουργούσε όχι μόνον ως θρησκευτικό κέντρο αλλά και κοινοτικό, καθώς εκτός από το χώρο λατρείας διέθετε κατοικίες και χώρους καθημερινών  δραστηριοτήτων. Μια μεγάλη αίθουσα εξάλλου, κοντά στο ναό θεωρείται, ότι είχε τον ρόλο κοινόχρηστης τραπεζαρίας για τους κατοίκους.

Ανάμεσα στα κτίσματα εντοπίσθηκαν όμως και ένα πατητήρι, μία μεγάλη αποθήκη, καθώς και στοιχεία ύπαρξης ενός κεραμικού εργαστηρίου. Το εργαστήριο παρήγαγε τους «αμφορείς της Γάζας», οι οποίοι χρησιμοποιούνταν ευρέως στη Μεσόγειο για τη μεταφορά κρασιού και λαδιού, στην αποθήκη μάλιστα βρέθηκαν αμφορείς τακτοποιημένοι σε σειρές, καθώς και μικρά γυάλινα αγγεία, τα οποία προφανώς χρησίμευαν για την αποθήκευση πολύτιμων υγρών – όπως για παράδειγμα αρωματικά έλαια. Εντυπωσιακό εύρημα για τους αρχαιολόγουε ήταν όμως, ένας κεραμικός αμφορέας σε μορφή ανθρώπινου προσώπου  ενώ πολυάριθμα ήταν τα κεραμικά λυχνάρια από την Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή.

Διαδοχή οικισμών

Ενδιαφέρον έχει και το πατητήρι, το οποίο ήταν κεντρικό στοιχείο του οικισμού, όπως δείχνουν οι επανειλημμένες επισκευές του, που υπογραμμίζουν την σημασία του για την τοπική οικονομία. Αίσθηση επιμέλειας αλλά και πολυτέλειας δίνουν μάλιστα οι χώροι του, όπου γινόταν η ζύμωση, όπως και οι δεξαμενές συλλογής του υγρού προϊόντος, καθώς τα δάπεδά τους ήταν διακοσμημένα με γαλάζια και λευκά ψηφιδωτά. Κάποιες επισημάνσεις στα ελληνικά εξάλλου, στο δάπεδο του πατητηριού θεωρείται, ότι ήταν τα σημάδια, που κατηύθυναν  την κατασκευή του.

Αλλά το πιο ενδιαφέρον ακόμη είναι,  ότι στα εβραϊκά, Κιριάτ Γκατ  σημαίνει «ο τόπος του πατητηριού σταφυλιών».

Γενικότερα πάντως τα ευρήματα δείχνουν, ότι στο σημείο υπήρξε μία διαδοχή οικισμών, που άρχισε από την Ρωμαϊκή περίοδο (τον 1^ο μ.Χ. αιώνα ) και διήρκεσε ως τα τέλη της Βυζαντινής περιόδου (για την περιοχή), δηλαδή τον 6^ο αιώνα. Πλήθος από εισαγόμενα εμπορεύματα, νομίσματα, αντικείμενα από μάρμαρο, μέταλλο και γυαλί το αποδεικνύουν.

Όπως δήλωσε έτσι η διευθύντρια της Νότιας Περιφέρειας της Αρχής Αρχαιοτήτων του Ισραήλ Σβετλάνα Τάλις  «Η ανακάλυψη του χώρου αναδεικνύει τον ιστορικό πλούτο της Κιριάτ Γκατ και της γύρω περιοχής, φωτίζοντας τη σημασία της κατά την αρχαιότητα».

Διαβάστε επίσης:

Χορός εκατομμυρίων – Τα δέκα ακριβότερα έργα τέχνης που πουλήθηκαν στη χρονιά

Ένας αγνώριστος κόσμος – Τι θα συνέβαινε αν ο Αλέξανδρος είχε νικηθεί από τους Πέρσες

Συναγερμός στην Ελλάδα: Στη Θεσσαλονίκη το πρώτο κρούσμα του κινέζικου ιού HMPV